Τεκτονική ανάλυση της ευρύτερης περιοχής των ρηγμάτων της Γεράσας και Αρακαπά στην νοτιοδυτική Κύπρο

Περίληψη

Η οφιολιθική σειρά του Τροόδους, ηλικίας Ανώτερο Κρητιδικό (Καμπάνιο), αναπτύχθηκε, σε ένα συγκλίνων σύστημα που μετέπειτα διανοίχθηκε, δημιουργώντας, μία ωκεάνια λεκάνη, υπο-τμήμα της Νεοτηθύος. Κατά το τέλος του Ανώτερου Κρητιδικού (Μαιστρίχτιο), παλαιότερα πετρώματα, του Συμπλέγματος των Μαμωνιών, προσκολλούνται στην οφιολιθική σειρά και στοιχίζονται δίπλα-δίπλα με αυτήν, κατά μήκος ρηγμάτων μετασχηματισμού ή οριζόντιας μετατόπισης. Η εξελικτική πορεία του νησιού, συνεχίστηκε και κατά το Ανώτερο Ολιγόκαινο – Κατώτερο Μειόκαινο, ξεκινάει η ανύψωση του νησιού. Στο τέλος του Μειόκαινου, τοποθετήθηκε και η Ακολουθία της Κερύνειας πάνω στην οφιολιθική σειρά του Τροόδους. Έπειτα, κατά την περίοδο, του Μειόκαινου – Πλειόκαινου, η ιζηματογένεση ακόμη ήταν σε εξέλιξη και στο Πλειστόκαινο το νησί της Κύπρου, δέχεται την κύρια ανύψωση του. Η ρηξιγενής ζώνη του Αρακαπά, όπως καλείται σήμερα, η οποία χαρακτηρίζεται, ως ένα «απολιθωμένο» ρήγμα μετασχηματισμού, δημιουργήθηκε ταυτόχρονα με την οφιολιθική σειρά του Τροόδους. Το «απολιθωμένο» ρήγμα μετασχηματισμού του Αρακαπά, αναπτύχθηκε με παράταξη ανατολής-δύσης, διαχωρίζοντας το σχηματισμό του Δάσους της Λεμεσού, από την υπόλοιπη οφιολιθική σειρά του Τροόδους. Κάπως έτσι, το Δάσος της Λεμεσού, οριοθετείται στο βορειότερο τμήμα του από τη ρηξιγενής ζώνη του Αρακαπά και στο νοτιοδυτικό τμήμα του από τη ρηξιγενή ζώνη της Γεράσας (τυπικό δεξιόστροφο ρήγμα οριζόντιας μετατόπισης, με ανάπτυξη παράταξης ΒΔ – ΝΑ). Η ρηξιγενής ζώνη του Αρακαπά, κατά την περίοδο του Τριτογενούς, δέχθηκε μία «τεκτονική ανανέωση» και άρχισε να επιδράει στην ευρύτερη περιοχή του Δάσους της Λεμεσού, ως ένα πραγματικό αριστερόστροφο ρήγμα οριζόντιας μετατόπισης. Στη νεότερη τεκτονική της περιοχής, αναγνωρίστηκαν δύο τεκτονικά γεγονότα. Κατά το τεκτονικό γεγονός D1, Μειοκαινικής – Πλειοκαινικής ηλικίας (Νεογενές), οι δύο αυτές ρηξιγενείς ζώνες του Αρακαπά και της Γεράσας λειτούργησαν ταυτόχρονα, ως δύο ρήγματα οριζόντιας μετατόπισης, δίνοντας την ώθηση στην ευρύτερη περιοχή του Δάσους της Λεμεσού, να διαφύγει πλευρικά προς τα ΝΑ. Στη συνέχεια, κατά το Πλειστόκαινο (Τεταρτογενές), η περιοχή επηρεάστηκε από έκταση, αναπτυσσόμενη κατά μήκος του άξονα Β-Ν και αναγνωρίστηκε, ένα πρόσφατο τεκτονικό γεγονός D2, το οποίο λειτουργεί στην περιοχή μέχρι και σήμερα (Ολόκαινο). Το συγκεκριμένο τεκτονικό γεγονός, καθίσταται, ως η σημερινή ενεργός τεκτονική. Άρα, στα τεκτονικά γεγονότα D1 και D2, το καθεστώς τάσης που υφίσταται, είναι οριζόντιας μετατόπισης και έκτασης, αντίστοιχα.