[Εξωφυλλο}

Γεωλογία της Περιροδοπικής ζώνης στην περιοχή Ευκαρπία - Φυλιρο (ΒΑ Θεσσαλονίκη) με γεωλογική χαρτογράφηση, κλίμακας 1:10.000

Λεβάν Α. Μαϊσουράτζε

Περίληψη


H παρούσα διπλωματική εργασία ερευνά την περίπλοκη γεωλογική δομή της Περιροδοπικής ζώνης στην περιοχή Ευκαρπίας-Φιλύρου, ΒΑ Θεσσαλονίκης. Η περι-οχή αυτή, με εμβαδόν περίπου 12.5km2, μελετήθηκε μέσω γεωλογικής χαρτογρά-φησης σε κλίμακα 1:5.000, και τελικό προϊόν την κατασκευή γεωλογικού χάρτη σε κλίμακα 1:10.000. Η χαρτογράφηση διαφορετικών πετρωμάτων τόσο από ηπειρω-τικό, όσο και ωκεάνιο φλοιό, σε μια σχετικά μικρή περιοχή δείχνει την γεωλογική πολυπλοκότητα της περιοχής. Αξιοσημείωτο είναι ότι χαρτογραφήθηκε μια χαρτο-γραφική μονάδα αποτελούμενη από ενδιάμεσα-όξινα πυριγενή πετρώματα χαμηλού βαθμού μεταμόρφωσης (πρασινοσχιστολιθική φάση), η οποία λιθολογικά είναι παρόμοια με τη Μαγματική Σειρά Χορτιάτη. Η σαφής παρουσία της χαρτογραφικής αυτής μονάδας στην περιοχή, όπως προέκυψε από την παρούσα χαρτογράφηση, δείχνει ότι η Μαγματική Σειρά Χορτιάτη δεν αναγνωρίζεται μόνο στο νότιο τμήμα του ορεινού όγκου του Χορτιάτη (τεκτονική ενότητα TD1, Tranos et al. 1999), αλλά και στο βόρειο τμήμα αυτού εμπλεκόμενη σε άλλη τεκτονική θέση μέσα στην Περιρο-δοπική ζώνη (ανάμεσα στις τεκτονικές ενότητες TD2 και ΤD3, Tranos et al. 1999). Η παρούσα λεπτομερής γεωλογική χαρτογράφηση δείχνει ακόμη ότι η επαφή μεταξύ των Ενοτήτων Μελισσοχωρίου-Χολομώντα και Άσπρης Βρύσης-Χορτιάτη, είναι μια ζώνη έντονης λεπίωσης εντός της οποίας συμμετέχουν ακόμη κρυσταλλοσχιστώδη πετρώματα του προ-Μεσοζωϊκού υποβάθρου, πιθανά παρόμοια αυτών της Σερβομα-κεδονικής Μάζας. Η παραμόρφωση της περιοχής είναι χαρακτηριστική μιας πτυχο-εφιππευτικής ζώνης αποτέλεσμα της Τριτογενούς κύριας αλπικής ορογένεσης με φορά προς τα ΝΔ, ενώ μικρότερες και σχετικά νεότερες εφιππεύσεις με φορά προς τα ΝΝΔ αποτελούν δομές της βραδυ-ορογενετικής αλπικής διεργασίας, η οποία συνδέεται με πλάγιο-συμπιεστική παραμόρφωση.

H παρούσα διπλωματική εργασία ερευνά την περίπλοκη γεωλογική δομή της Περιροδοπικής ζώνης στην περιοχή Ευκαρπίας-Φιλύρου, ΒΑ Θεσσαλονίκης. Η περι-οχή αυτή, με εμβαδόν περίπου 12.5km2, μελετήθηκε μέσω γεωλογικής χαρτογρά-φησης σε κλίμακα 1:5.000, και τελικό προϊόν την κατασκευή γεωλογικού χάρτη σε κλίμακα 1:10.000. Η χαρτογράφηση διαφορετικών πετρωμάτων τόσο από ηπειρω-τικό, όσο και ωκεάνιο φλοιό, σε μια σχετικά μικρή περιοχή δείχνει την γεωλογική πολυπλοκότητα της περιοχής. Αξιοσημείωτο είναι ότι χαρτογραφήθηκε μια χαρτο-γραφική μονάδα αποτελούμενη από ενδιάμεσα-όξινα πυριγενή πετρώματα χαμηλού βαθμού μεταμόρφωσης (πρασινοσχιστολιθική φάση), η οποία λιθολογικά είναι παρόμοια με τη Μαγματική Σειρά Χορτιάτη. Η σαφής παρουσία της χαρτογραφικής αυτής μονάδας στην περιοχή, όπως προέκυψε από την παρούσα χαρτογράφηση, δείχνει ότι η Μαγματική Σειρά Χορτιάτη δεν αναγνωρίζεται μόνο στο νότιο τμήμα του ορεινού όγκου του Χορτιάτη (τεκτονική ενότητα TD1, Tranos et al. 1999), αλλά και στο βόρειο τμήμα αυτού εμπλεκόμενη σε άλλη τεκτονική θέση μέσα στην Περιρο-δοπική ζώνη (ανάμεσα στις τεκτονικές ενότητες TD2 και ΤD3, Tranos et al. 1999). Η παρούσα λεπτομερής γεωλογική χαρτογράφηση δείχνει ακόμη ότι η επαφή μεταξύ των Ενοτήτων Μελισσοχωρίου-Χολομώντα και Άσπρης Βρύσης-Χορτιάτη, είναι μια ζώνη έντονης λεπίωσης εντός της οποίας συμμετέχουν ακόμη κρυσταλλοσχιστώδη πετρώματα του προ-Μεσοζωϊκού υποβάθρου, πιθανά παρόμοια αυτών της Σερβομα-κεδονικής Μάζας. Η παραμόρφωση της περιοχής είναι χαρακτηριστική μιας πτυχο-εφιππευτικής ζώνης αποτέλεσμα της Τριτογενούς κύριας αλπικής ορογένεσης με φορά προς τα ΝΔ, ενώ μικρότερες και σχετικά νεότερες εφιππεύσεις με φορά προς τα ΝΝΔ αποτελούν δομές της βραδυ-ορογενετικής αλπικής διεργασίας, η οποία συνδέεται με πλάγιο-συμπιεστική παραμόρφωση.

Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές


Anders, B., Reischmann, T., Poller, U., Kostopoulos, D., 2005. Age and origin of granitic rocks of the eastern Vardar Zone, Greece: new constraints on the evolution of the Internal Hellenides. Journal of the Geological Society, London 162, 857–870.

Dimitriadis, S., Asvesta, A., 1993. Sedimentation and magmatism related to the Triassic rifting and later events in the Vardar-Axios Zone. Bulletin of the Geological Society of Greece 28, 149–168.

Asvesta A., Dimitriadis S., 2013. Magma—sediment interaction during the emplacement of syn-sedimentary silicic and mafic intrusions and lavas into and onto Triassic strata (Circum-Rhodope Belt, northern Greece). Geologica Carpathica 64, 3, 181-194.

Ferrière, J., Stais, A., 1995. Nouvelle interprétation de la suture téthysienne vardarienne d'après l'analyse des séries de Péonias (Vardar oriental, Hellénides internes). Bulletin de la Société Géologique de France 166, 327–339.

Kauffmann, G., Kockel, F., Mollat, H., 1976. Notes on the stratigraphic and paleogeographic position of the Svoula formation in the innermost Zone of Hellenides (Northern Greece). Bulletin de la Societe Geologique de France 18, 225-230.

Kelepertsis, A., Chatsidimitriadis, E., Andrulakis, J., 1985. Geology, geochemistry and tectonic setting of the volcanosedimentary series, Kilkis, central Macedonia, Greece. Chemie der Erde 44, 151–174.

Kockel F., Walther H., 1965. Die Strimonlinie als Grenze zwischen Serbo-Mazedonischem und Rila-Rhodope Massiv in Ost Mazedonien. Geol Jahrb 83, 575–602.

Kockel F., Walther H., 1968. Zur geologischen entwicklung des sublichenSerbo-Mazedonischen Massivs (Nord-Griechenland). Bull. of the Geol. Inst.ser geotact. strat. lithol. 17, 133-142.

Kockel, F., Mollat, H., Walther, H.W., 1971. Geologie des Serbo-Mazedonischen Massivs und seines mesozoischen Rahmens (Nordgriechenland). Geologisches Jahrbuch 89, 529 551.

Kockel, F., Mollat, H., Walther, H.W., 1977. Erläuterungen zur Geologischen Karte der Chalkidiki und angrenzender Gebiete 1: 100 000 (Nord-Griechenland). Bundesanstalt für Geowissenschaften und Rohstoffe, Hannover, 119 pp.

Kostopoulos, D., Reischmann, T., Sklavounos, S., 2001. Palaeozoic and Early Mesozoic magmatism and metamorphism in the Serbo-Macedonian Massif, Central Macedonia, northern Greece. EUG XI, Journal of Conference Abstracts 6, 318.

Kougoulis, C., Veranis, N., Kassoli-Fournaraki, A., 1990. Meta-volcanic rocks in the Examili formation (North Greece). Chemie der Erde 50, 67–79.

Meinhold, G., 2007. Sedimentary rocks of the Internal Hellenides, Greece: age, source, and depositional setting. PhD Thesis, University of Mainz, Germany.

Meinhold, G., Kostopoulos, D., Reischmann, T., Frei, D., BouDagher-Fadel, M.K., 2009. Geochemistry, provenance and stratigraphic age of metasedimentary rocks from the eastern Vardar suture zone, northern Greece. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 277, 199–225.

Mercier, J., 1968. Étude géologique des zones internes des Hellénides en Macédoine centrale (Grèce). Contribution a l'étude du métamorphisme et de l'évolution magmatique des zones internes des Hellénides. Annales Géologiques des Pays Helléniques 20, 1–792.

Michard, A., Goffé, B., Liati, A., Mountrakis, D., 1994a. Blueschist-facies assemblage in the Peri-Rhodopian zone and hints for an eohellenic HP-LT belt in northern Greece. Bulletin of the Geological Society of Greece 30, 185–192.

Michard, A., Goffé, B., Liati, A., Mountrakis, D., 1994b. Découverte du faciès schists bleu dans les nappes du Circum-Rhodope: un élément d'une ceinture HP-BT éohellénique en Grèce septentrionale? Comptes Rendus de l'AcadeÂmie des Sciences. Paris 318, 1535–1542.

Mussallam, K., Jung, D., 1986. Petrology and geotectonic significance of the salic rocks preceding ophiolites in the Eastern Vardar zone, Greece. TMPM Tschermaks Min. Petr. Mitt., 35, 217-242.

Mussallam, K., 1991. Geology, geochemistry, and the evolution of an oceanic crustal rift at Sithonia, NE Greece. In: Peters, T., Nicolas, A., Coleman, R.G. (Eds.), Ophiolite Genesis and Evolution of the Oceanic Lithosphere. Kluwer, pp. 685–704.

Papadopoulos, P., Arvanitidis, N., Zanas, I., 1989. Some preliminary geological aspects on the Makri Unit (Phyllite Series), Peri-Rhodope Zone. Geologica Rhodopica 1, 34-42.

Ricou, L.-E., Godfriaux, I., 1994. The Thessaloniki klippe. A nappe of Vertiskos originemplaced upon the Mesozoic flysches of the Vardar basin. Bulletin of the Geological Society of Greece 30, 69–78.

Ricou, L.-E., Burg, J.-P., Godfriaux, I., Ivanov, Z., 1998. Rhodope and Vardar: The metamorphic and olistostromatic paired belts related to the Cretaceous subduction under Europe. Geodinamica Acta 11, 285-309.

Stais, A. 1994. Evolution geodynamique des bassins Mesozoiques Vardariens (domaines de Peonias et d’Almopias), Hellenides orientales. PhD thesis. University of Lille.

Tranos, M.D., Kilias, A.A., Mountrakis, D.M., 1999. Geometry and kinematics if the Tertiary post-metamorphic Circum Rhodope Belt Thrust System (CRBTS), Northern Greece. Bulletin of the Geological Society of Greece 33, 5-16.

Zachariadis, P., 2007. Ophiolites of the eastern Vardar Zone, N. Greece. PhD Thesis, University of Mainz, Germany.

Μουντράκης Δ.Μ., 1985. Γεωλογία της Ελλάδας University Studio Press, Θεσσαλονίκη.

Μουντράκης Δ.Μ., 2010. Γεωλογία και γεωτεκτονική εξέλιξη της Ελλάδας. University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1-373.

Πλούγαρλης Α., 2011. Γεωλογική και τεκτονική δομή της νήσου Αμμουλιανής (χερσόνησος Χαλκιδικής). Διατριβή Ειδίκευσης, Α.Π.Θ..

Σαπουντζής, Η. Σ., 1969. Πετρογραφία και γεωλογικής τοποθέτηση των πράσινων γνευσίων της Θεσσαλονίκης. Διδακτορική Διατριβή Α.Π.Θ..

Τρανός Μ.Δ., 1998. Συμβολή στη μελέτη της νεοτεκτονικής παραμόρφωσης στο χώρο της Κεντρικής Μακεδονία και του Βορείου Αιγαίου. Διδακτορική Διατριβή, Α.Π.Θ.

Τρανός Μ.Δ., 2011. Γεωλογικές χαρτογραφήσεις, γεωλογικοί χάρτες και τομές. University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1-306.

ΠΗΓΕΣ ΧΑΡΤΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ

Τοπογραφικός χάρτης, φύλλο Θεσσαλονίκη, κλίμακας 1:50.000 (Γ.Υ.Σ. 1978).

Τοπογραφικός χάρτης, φύλλο Θέρμη, κλίμακας 1:50.000 (Γ.Υ.Σ. 1978).

Τοπογραφικό διάγραμμα 3377.8, κλίμακας 1:5.000 (έκδοση Γ.Υ.Σ. 1980).

Τοπογραφικό διάγραμμα 3387.2, κλίμακας 1:5.000 (έκδοση Γ.Υ.Σ. 1980).

Τοπογραφικό διάγραμμα 3387.4, κλίμακας 1:5.000 (έκδοση Γ.Υ.Σ. 1980).

Γεωλογικός χάρτης Ελλάδας φύλλο Θεσσαλονίκη, κλίμακας 1:50.000 (Ι.Γ.Μ.Ε. 1978).


Εισερχόμενη Αναφορά

  • Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.