[Εξώφυλλο]

Στρωματογραφική - Ιζηματολογική μελέτη σχηματισμού Προαστείου, Πτολεμαϊδας

Ιωάννης Ν. Τσοκαρίδης

Περίληψη


Η τεκτονική τάφρος της Φλώρινας- Πτολεμαΐδας- Κοζάνης ξεκινάει από το Μοναστήρι της Γιουγκοσλαβίας και φτάνει ως την Κοζάνη με διεύθυνση ΒΔ- ΝΑ. Το υπόβαθρο και τα όρια της τάφρου αποτελεί η Πελαγονική σειρά, η οποία εκτίθεται στο ανατολικό περιθώριο, ενώ το ΝΔ τμήμα της τάφρου συγκροτούν οι οφειόλιθοι του Βούρινου. Κατά την διάρκεια του Άνω Μειοκαίνου έως τις αρχές Πλειοκαίνου η λεκάνη άρχισε να γεμίζει με ιζήματα ποτάμιας και λιμναίας προέλευσης, αργίλους, μάργες, ιλύες και μαργαϊκούς ασβεστόλιθους, ενώ παράλληλα έχουμε την δημιουργία ξυλιτών, αλλά και λιγνιτών σε ελώδη περιβάλλοντα. Η εφελκυστική ρηξιγενής τεκτονική του Τεταρτογενούς δημιούργησε ρήγματα Α- Δ διεύθυνσης που κατακερμάτισαν τη λεκάνη και τη διαχώρισαν σε μικρότερα εξάρματα και βυθίσματα. Μετά την απόθεση των Νεογενών ιζημάτων και κατά το κατώτερο Πλειστόκαινο εκδηλώθηκε έντονος τεκτονισμός στην περιοχή και άρχισε μηχανική διάβρωση και απόθεση. Τα κλαστικά υλικά μεταφέρθηκαν στα χαμηλότερα σημεία και δημιούργησαν τις Τεταρτογενείς αποθέσεις της λεκάνης, οι οποίες έχουν καλύψει ολόκληρη την περιοχή. Ο σχηματισμός Προαστείου, που αποτελεί αντικείμενο αυτής της εργασίας, ανήκει και αυτός στις Τεταρτογενείς αποθέσεις και περιγράφεται ως σύστημα ποταμοχειμάριων αποθέσεων ασύμφωνα επικαθήμενο στα Νεογενή ιζήματα. Για τη μελέτη του Σχηματισμού λήφθηκαν δείγματα από τις θέσεις εμφάνισης του, τα οποία μελετήθηκαν ως προς την ιζηματολογία και την πετρολογία τους, αλλά και στο σύνολο του ο σχηματισμός μελετήθηκε ως προς την στρωματογραφία του και τα αποτελέσματα παρουσιάζονται στην παρούσα εργασία.  Έπειτα από τις υπαίθριες παρατηρήσεις, τις εργαστηριακές αναλύσεις αλλά και τη βοήθεια κατάλληλης βιβλιογραφίας συμπεραίνεται ότι ο Σχηματισμός Προαστείου αποτελεί αλλουβιακά ριπίδια τα οποία έχουν ως πηγή προέλευσης τα γύρω βουνά και κυρίως το όρος Άσκιο. Παρατηρείται πολύ κακή ταξινόμηση των κόκκων που υποδηλώνει χαμηλό ενεργειακό κόστος. Όσον αφορά την ωριμότητα της υφής βρίσκεται στο όριο ανώριμου και υποώριμου. Είναι αποτέλεσμα δεβριτικών ροών (debrisflow),οι οποίες μπορούν να μεταφέρουν μέχρι και τεράστιους ογκόλιθους με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αποθέσεις (παρακροκαλοπαγή) εξαιρετικά φτωχής ταξινόμησης, χαοτικής απόθεσης που αποτελούνται από ογκόλιθους, κροκάλες, χαλίκια, άμμο, ιλύ και άργιλο με matrix- supported, είναι μικρής στρογγυλότητας και σφαιρικότητας όπως ακριβώς τον σχηματισμό του Προαστείου. Επίσης στα proximal fan όπου το πέτρωμα είναι κυρίως κροκαλοπαγές με κλαστικό ή λεπτόκοκκο συνδετικό υλικό, αναπτύσσονται debris flow deposits,  και η υφή τους είναι φτωχής ταξινόμησης, πολύ αδρόκοκκου υλικού, με υπογωνιώδης κλάστες και αποτελούν ανώριμα ιζήματα.

Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές


Αλμπανάκης, Κ. (2011). Πρόταση δημιουργίας πρωτοκόλλου κοκκομετρικής ανάλυσης με τη μέθοδο του σιφωνίου (πιπέτας) με υποδεκαπλάσιο χρόνο ανάλυσης. Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας, τομ. 44.

Boggs, S. Jr. (2005). Principles of Sedimentology and Stratigraphy (Fourth Edition). Prentice Hall.

Folk, R. L. (1974).Petrology of Sedimentary Rocks. Hemphill Publishing Company Austin, Texas 78703.

Harvey, A. M., Mather, A. E., Strokes, M. (2005). Alluvial Fans. The Geological Society London.

Κουφός, Γ. Μ. (2008). Μαθήματα Στρωματογραφίας. University Studio Press.

Μουντράκης, Δ Μ.(2010). Γεωλογία και Γεωτεκτονική εξέλιξη της Ελλάδας. University Studio Press.

Scholle, P.A., Sprearing, D.R. (1982). Sandstone Depositional Environments. The American Association of Petroleum Geologists Tulsa, Oklahoma 74101, U.S.A.

Steenbrink, J.(2001). Orbital signatures in lacustrine sediments (The Late Neogene intramontane Florina-Ptolemais-Servia basin, northwestern Greece). Διδακτορική Διατριβή, Geologica Ultraiectina 205,University of Utrecht, Holland.

Varvarousis, G., Metaxas, A., Kotis, Th., Ploumidis, M. (1998). The Neogene lignite deposits of Kozani-Servia basin, Western

Macedonia, Greece. Proceedings interim Colloquim RCMNS, Patras, Greece, Geological Society of Greece, Special Publications, 9:227-233.

Weber, M. E.,Tougiannidis, N., Ricken, W., Rolf, C., Oikonomopoulos, I., Antoniadis, P. (2012). Orbital Control on Carbonate-Lignite Cycles in the 57Ptolemais Basin, Northern Greece- An Intergrated Stratigraphic Approach. In ὃ. Elitok (Ed.) Stratigraphic analysis of Layered Deposits: 87-104.

Ψιλοβικος, Α., Ψιλοβίκος, Α. (2010). Ιζηματολογία. Εκδόσεις ΤΖΙΟΛΑ.

Λοιπά Βοηθήματα:

Αναστασόπουλος, Ι. Χ., Κούκουζας, Κ. Ν. (1970). Οι λιγνίτες του Νοτίου τμήματος της λιγνιτοφόρου λεκάνης Πτολεμαΐδας, (Γεωλογία,

Κοιτασματολογία, Γεωτρητική Έρευνα). Ινστιτούτο Γεωλογίας και ερευνών υπεδάφους, Αθήνα.

Blott, J.S. (2008). GRADISTAT Version 6.0 A Grain Size Distribution and Statistics Package for the Analysis of Unconsolidated Sediments by Sieving or Laser Granulometer.

Ehlers, H. (1960-1962). ‘EXPERTISE PTOLEMAIS’ Πολυγρ. Εκθ. Τόμοι Ι-2Ι Παπασταματίου, Ι. (1952). Γεωλογική μελέτη της λιγνιτοφόρου περιοχής Πτολεμαιδας. ΙΓΕΥ, Αθήνα.

Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, Διεύθυνση Μελετών- Κατασκευών Υ/Η.Ε (1980). Υδρογεωλογική έρευνα λεκάνης Σαριγκιόλ- Μαυροδεντρίου (Τεύχος 4, Γεωφυσική Έρευνα).

Κεφαλά, Σ., Διαμαντή-Ξηροπούλου, Ι. (1986). Γεωλογική και Κοιτασματολογική έρευνα περιοχής Διαβολορεύματος- Μαυροπηγής- Ποντοκώμης Λιγνιτοφόρου Λεκάνης Πτολεμαΐδας. (Εσωτερική Μελέτη, Δ.Ε.Η.)


Εισερχόμενη Αναφορά

  • Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.