Εντοπισμός υφάλμυρων υδροφορέων στην περιοχή του Αγ. Αθανασίου Θεσσαλονίκης με την εφαρμογή γεωφυσικών μεθόδων=Saline aquifers detection by the use of geophysical methods. Case study in Agios Athanasios Thessaloniki

Περίληψη

Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως σκοπό τον εντοπισμό υφάλμυρων υδροφορέων στην ευρύτε­ρη περιοχή του Αγίου Αθανασίου με τη εφαρμογή γεωφυσικών μεθόδων. Η λιθολογία της περιοχής η οποία αποτελεί ένδει­ξη για ύπαρξη υφάλμυρων υδάτων, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι στην περιοχή εξελίσσονται τόσο γεωργικές όσο και βιομηχανικές δραστηριότητες, καθιστά την περιοχή ιδιαίτερου ενδιαφέροντος. Η υδρογεωλογική μελέτη έγινε μέσω των λιθοστρωματογραφικών στηλών. Η γεωφυσική μελέτη πραγματοποιήθηκε με την εφαρμογή γεωηλεκτρικών τομογραφιών, σε περιοχή κοντά στο βιομηχανικό πάρκο της Θεσσαλονίκης, στη Κάτω Γέφυρα. Επίσης, εξετάστηκαν δε­δο­μέ­να που υπήρχαν από γεωφυσικές διαγραφίες σε γεωτρήσεις πλησίον των θέσεων των ηλεκτ­ρι­κών τομογραφιών καθώς επίσης και δεδομένα από μια βυθοσκόπηση σε κοντινή περιοχή. Με την εφαρμογή των ηλεκτρικών τομογραφιών πραγματοποιήθηκε η γεωηλεκτρική απει­κό­νιση του υπεδάφους και με τη βοήθεια των λιθοστρωματογραφικών στηλών η βαθμονόμηση των τιμών των ειδικών ηλεκτρικών αντιστάσεων. Από τα στοιχεία των γεωτρήσεων που μελετήθηκαν στη περιοχή, προκύπτει η ύπαρξη υφάλμυρων υδροφόρων στρωμάτων, κυρίως βάσει των τιμών ειδικής ηλεκ­τρι­κής αγωγιμότητας των αντλούμενων υδάτων. Η εφαρμογή επιφανειακών γεωφυσικών μεθόδων και ειδικότερα της γεωηλεκτρι­κής τομογραφίας είχε ως αποτέλεσμα τον εντοπισμό των υφάλμυρων υδροφόρων στρωμάτων και την σε ικανοποιητικό βαθμό διάκρισή τους από τους γλυκούς υδρο­φο­ρείς. Λέξεις κλειδιά: υφάλμυροι υδροφορείς, γεωφυσικές μέθοδοι, γεωηλεκτρικές τομογραφίες, γεωηλεκτρική βυθοσκόπηση, γεω­­­φυ­­σικές διαγραφίες, λιθοστρωματογραφικές στήλες.

The present thesis intents in the detection of saline aquifers in the area Agios Athanasios by the use of geophysical methods.The lithology of the region which is an indication of existence of brackish water, combined with the fact that in the region are both agricultural and industrial activities, renders the area of particular interest which has led to the realization of this research. The hydrogeological study was accomplished according to the lithological data. The geophysical study was conducted by applying geoelectrical tomography close to the area of industrial park of Thessaloniki, in Kato Gefyra. In addition, existing data from borehole logging were examined, as well as data from an electrical sounding that took place nearby the area (approximately 5km). The geoelectrical imaging of the ground was conducted by the implementation of electrical resistivity tomography; the calibration of the measured resistivity was performed according to lithological data. According to the data which derived from the studied boreholes of the area and mainly based on the values of specific electrical conductivity of the pumped water, it is concluded that there is a presence of brackish water. The application of surface geophysical methods especially geoelectrical tomography method resulted in the detection of saline aquifers and in sufficiently distinguish them from fresh aquifers. Keywords: saline aquifers, geophysical methods, geoelectrical tomography, logging, geoelectircal sounding, lithological data.