Μελέτη νεφών κατακόρυφης ανάπτυξης θερινής περιόδου για την Ελλάδα με τη χρήση δορυφορικών εικόνων

Περίληψη

Στη μελέτη αυτή γίνεται μια προσπάθεια κατηγοριοποίησης των νεφών κατακόρυφης ανάπτυξης που εμφανίζονται τη θερμή περίοδο του έτους με βάση τα χαρακτηριστικά τους σε δορυφορικές εικόνες του μετεωρολογικού δορυφόρου Meteosat Second Generation (MSG), αλλά και συσχέτισής τους με τις αντίστοιχες συνοπτικές καταστάσεις. Επίσης, μελετάται ο ρόλος της θερμικής αστάθειας στη διαμόρφωση του καιρού τους θερινούς μήνες στην Ελλάδα. Λόγω μεγάλης ανομοιογένειας του αναγλύφου της χώρας μας, μελετάται και η επίδραση παραγόντων μέσης κλίμακας (ορογραφία, θαλάσσια αύρα, τοπικές συγκλίσεις επιφανειακών ροών), ώστε να διερευνηθεί ο ρόλος τους στη μελέτη των νεφών κατακόρυφης ανάπτυξης. Επίσης, αξιοποιείται η φασματική διακριτική ικανότητα του MSG αφενός για την εξαγωγή επιπρόσθετων συμπερασμάτων που προκύπτουν από τη φωτοερμηνεία, αφετέρου για τη μελέτη στοιχείων μικροφυσικής των νεφών. Η μελέτη αφορά στην Ελλάδα και περιλαμβάνει 68 περιπτώσεις της χρονικής περιόδου 9-5-2008 ως 12-9-2008. Προκύπτουν κοινές περιπτώσεις των χαρακτηριστικών των νεφών κατακόρυφης ανάπτυξης ανάλογα με τα αίτια γέννησής τους αλλά και τη χωρική και χρονική κατανομή τους στον ελλαδικό χώρο. Επίσης, μεγάλη καθ’ ύψος ανάπτυξη των νεφών οφείλεται αποκλειστικά σε συγκεκριμένες συνοπτικές καταστάσεις. Προκύπτει σημαντική συσχέτιση των κατηγοριοποιημένων, ανάλογα με τα κοινά χαρακτηριστικά τους, συνοπτικών καταστάσεων κυρίως με τα καταιγιδοφόρα νέφη αλλά και τα μέσης κλίμακας καταιγιδοφόρα συστήματα (Mesoscale Convective Systems ή MCS). Τέλος, διαπιστώνεται η επίδραση της οριζόντιας κατανομής υγρασίας της μέσης και ανώτερης τροπόσφαιρας στην ανάπτυξη καταιγιδοφόρων νεφών αλλά και MCS.
 
 This study aims to categorize the warm period convective clouds in Greece, on the basis of their characteristics on satellite images of the Meteorological Satellite Meteosat Second Generation (MSG) and correlation with the synoptic patterns. Also, the role of thermal instability in the formation of weather over summer months in Greece is examined. Due to  great diversity of terrain in Greece, a study of mesoscale factors (orography, sea breeze, local convergence of surface winds) is also performed in order to investigate their role in study of convective clouds. Moreover, the use of spectral resolution of MSG is investigated, on the one hand to extract additional conclusions resulting from the photo-interpretation, on the other hand to study microphysical patterns of convective clouds. The study includes 68 cases of the period from 9-5-2008 to 12-9-2008. Common cases are classified based on the characteristics of convective clouds including their creation and their spatial and temporal distribution over Greece. Furthermore, the vertical development of convective clouds depends on particular synoptic patterns. Significant correlation was found between categorized convective clouds and synoptic patterns especially for thunderstorm clouds and Mesoscale Convective Systems (MCS). Finally, the effect of horizontal distribution of middle and upper level troposheric moisture in the development of thunderstorm cloud and MCS is examined.