Καταγραφή πλημμυρών και εκτίμηση πλημμυρικής επιδεκτικότητας με τη βοήθεια της τηλεπισκόπισης και των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (ΓΣΠ-GIS). Ένα παράδειγμα από τη ΒΑ Χαλκιδική

Περίληψη

Η διαχείριση των πλημμυρικών φαινομένων αποτελεί σήμερα πρώτης σημασίας ζήτημα για το περιβάλλον τόσο σε περιφερειακό όσο και σε τοπικό επίπεδο σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας σημαντικά τον τρόπο ζωής και λειτουργίας των σύγχρονων πόλεων. Για το λόγο αυτό η παρούσα εργασία, η οποία πραγματοποιήθηκε με αφορμή τις καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν το Νομό Χαλκιδικής και πιο συγκεκριμένα τη περιοχή του Στρατωνίου στις 10 Φεβρουαρίου 2010, έχει ως σκοπό την αξιολόγηση της συνεισφοράς της τεχνολογίας της Τηλεπισκόπησης και της τεχνολογίας των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS) στην εκτίμηση της επικινδυνότητας/επιδεκτικότητας της περιοχής σε πλημμυρικά φαινόμενα και στον εντοπισμό πλημμυρισμένων περιοχών. Αρχικά, στα πλαίσια της παρούσας διατριβής ειδίκευσης έπειτα από κατάλληλη επεξεργασία δεδομένων από θεματικούς χάρτες (γεωλογικούς) και από την επεξεργασία του ψηφιακού μοντέλου αναγλύφου, χρησιμοποιήθηκαν τα ακόλουθα αρχικά επίπεδα πληροφοριών : Υδρογραφικό δίκτυο,  Γεωλογικοί σχηματισμοί, Κάλυψη γης, Λεκάνες απορροής και όριο περιοχής μελέτης, από τα οποία στη συνέχεια, προέκυψαν νέα στοιχεία όπως χάρτες και τρισδιάστατες απεικονίσεις. Από αυτά επιλέχθηκαν τέσσερις παράγοντες (τοπογραφία, λιθολογία, χρήσεις γης, φυτοκάλυψη) ως οι σημαντικότεροι που
επηρεάζουν το φαινόμενο των πλημμυρών στη περιοχή. Με συναξιολόγηση των παραγόντων αυτών έγινε η κατασκευή του χάρτη επιδεκτικότητας της περιοχής μελέτης στις πλημμύρες. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας γίνεται προσπάθεια να εντοπισθούν περιοχές που πλημμύρισαν από το επεισόδιο του Φεβρουαρίου πραγματοποιηθεί αυτό χρησιμοποιήθηκαν τρείς εικόνες ASAR 2010.Για να του δορυφόρου ENVISAT.Πιο συγκεκριμένα χρησιμοποιήθηκαν 2 εικόνες πριν το επεισόδιο και μία μετά, οι οποίες παραχωρήθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Στις εικόνες αυτές εφαρμόσθηκαν μια σειρά τεχνικών ψηφιακής επεξεργασίας 7εικόνων για τον εντοπισμό πλημμυρισμένων περιοχών όπως: η Ψευδοχρωματική απεικόνιση και οι Αριθμητικές πράξεις μεταξύ φασματικών τιμών των εικονοστοιχείων. Παρατηρήθηκε ότι οι περιοχές με νερό σε βάθος ήταν περισσότερες σε σχέση με αυτές όπου παρατηρήθηκε μεγάλη υγρασία.

The present study was carried out due to the floods that took place in the beginning of February 2010, in the prefecture of Halkidiki, causing numerous damages.The main purpose of the study was the utilization and the contribution of the Synthetic Aperture Radar (SAR) satellite technology and its’ combined use with multispectral satellite images and Geographical Information Systems (GIS) to the evaluation of the vulnerability of the area in flood events and to the detection of flooded regions. The first part of the study concentrates on the construction of susceptibility map, of area under study in flooding, by combining vulnerability elements, using the Analytical Hierarchy Process/ AHP (Saaty, 1980). The 4 major factors of a flood, taken into account were topography, lithology, land cover and vegetation cover. These factors were co-evaluated in order to produce the final map, which categorizes the area into zones of susceptibility to floods. The main topic of the second part of the study was the delineation of the flooded areas of the February 2010 flood event. For the above purpose 3 ENVISAT ASAR images were used (two acquired before flood and one acquired after flood), provided by the European Space Agency.
Keywords. Floods, Envisat, GIS