Απεικόνιση των υπόγειων αγωγών (QANAT) της Ευρωπού Κιλκίς με γεωφυσικές μεθόδους. = Direction of Qanat System in Evropos, Kilkis by Geophysical Methods

Περίληψη

Σκοπός της διπλωματικής εργασίας ήταν ο εντοπισμός υπόγειου αγωγού (Qanat) στην περιοχή της Ευρωπού του Νομού Κιλκίς με την εφαρμογή της κατάλληλης μεθόδου γεωφυσικής έρευνας.
Η περιοχή μελέτης στην αρχαιότητα δεχόταν ευεργεσίες οι οποίες αποτελούσαν ένδειξη της ισχυρής της θέσης. Η υδροδότηση της Αρχαίας Ευρωπού είναι μια από αυτές. Ο εντοπισμός ενός τμήματος του συστήματος μεταφοράς νερού, το λεγόμενο Qanat, ήταν ο στόχος της διπλωματικής αυτής.  
Για τον εντοπισμό του, πραγματοποιήθηκε γεωφυσική διασκόπηση με μετρήσεις επιφανείας και συγκεκριμένα, εφαρμόστηκε η μέθοδος της Ηλεκτρικής Τομογραφίας που αποτελεί εξέλιξη των κλασικών ηλεκτρικών μεθόδων και είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος για τον εντοπισμό των επιφανειακών στρωμάτων του φλοιού της Γη, αφού καταγράφει αξιόπιστα τις κάθετες και οριζόντιες μεταβολές της ηλεκτρικής αντίστασης.
Λαμβάνοντας υπόψη τα υπάρχοντα στοιχεία, σχεδιάστηκαν και εκτελέστηκαν 4 ηλεκτρικές τομογραφίες, εγκάρσια στην υποθετική συνέχεια του αγωγού. Η εκτέλεση και η λήψη των μετρήσεων έγινε με τη χρήση του πλήρως αυτοματοποιημένο οργάνου SYSCAL PRO (V11.44++).
Αφού έγινε η λήψη των μετρήσεων τα δεδομένα υπέστησαν την δισδιάστατη αντιστροφή (Tsourlos et al.1998) με τη χρήση του προ-γράμματος DC2DPR0 (Kim 2010) για την αποκατάσταση της πραγματικής εικόνας του υπεδάφους.   
Οι μετρήσεις αυτές οδήγησαν στον εντοπισμό του Qanat στις δύο πρώτες τομογραφίες, στην ίδια θέση, στο σημείο  που υπήρχαν τοπικά υψηλές αντιστάσεις μέσα στον εδαφικό σχηματισμό. Αντίστοιχες παρατηρήσεις δεν πρόεκυψαν στις επόμενες δύο τομογραφίες και έτσι πιθανολογείται πως ο υπόγειος αυτός αγωγός νερού αλλάζει πορεία.  
Όμως η νοητή γραμμή επέκτασης από τη θέση που εντοπίστηκε δημιουργεί ένα σενάριο το οποίο και προτείνεται αφού  σύμφωνα με το οποίο υπάρχει πιθανότητα να εντοπιστεί σε αυτήν την προέκταση η συνέχεια του Qanat ή πιθανώς να προσδιοριστεί και το που καταλήγει ο υπόγειος αυτός αγωγός νερού.

The purpose of the diploma thesis was to locate an underground pipeline (Qanat) in the area of Evropos in the Prefecture of Kilkis, by applying the most effective geophysical methods.
Survey area, in Ancient years gained benefits that were indicative of its strong position. The water supply of ancient Evropos  is one of them. The localization of a part of the water transport system, called Qanat, was the purpose  of this work.
In order to detect the continuation of the Qanat, the method of the Electrical Resistivity (ERT) tomography of Geophysical Surveys was applied. ERT is considered to be the evolution of classical electrical methods and it is the most commonly used method for the study of the near surface stratigraphy, since it reliably can map the vertical and horizontal distribution of the electrical resistivity.
According to the existing information, four electrical tomography lines were designed and measured. The performance of the measurements was done using the fully automated instrument SYSCAL PRO (V11.44++).
After the measurements were taken, the data underwent the two-dimensional inversion (Tsourlos et al.1998) by using the DC2DPR0 software (Kim 2010) to get the geoelectrical model sections.
These measurements led to the detection of Qanat in the first two tomographies, at the expected continuation, to the location where there were locally high resistivity values in the soil formation. Similar observations did not appear in the next two tomographies, so it is likely that this underground water pipeline is changing route.
However, the imaginary extension line from the tracking point, suggests a scenario, which is proposed and, according to which further geophysical survey can succeed to the detection of the continuation of the qanat.