Μελέτη της διάβρωσης των ασβεστολίθων από τα αρχαία λατομεία προσκυνητών στην περιοχή Μαρώνειας - Ξυλάγανης. = Study of the limestone erosion at the Proskinites ancient quarries in Xylagani - Maronia.

Ελένη Δένδια

Μελέτη της διάβρωσης των ασβεστολίθων από τα αρχαία λατομεία προσκυνητών στην περιοχή Μαρώνειας - Ξυλάγανης. = Study of the limestone erosion at the Proskinites ancient quarries in Xylagani - Maronia.

Ελένη Δένδια

Περίληψη

Από την αρχαιότητα ο άνθρωπος συνειδητοποίησε τη σημασία των πετρωμάτων στη ζωή και την καθημερινότητα του. Τότε ξεκίνησε να συλλέγει τους λίθους, προκειμένου να τους επεξεργασθεί αργότερα, μέσω των λατομείων. Τα αρχαία λατομεία των Προσκυνητών στην περιοχή μεταξύ Μαρώνειας και Ξυλαγανής ήταν πολύ σημαντικά και ο χαρακτηριστικός ασβεστόλιθός τους χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή πολλών κατασκευών κατά την αρχαιότητα, όπως το αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας (3ος αι. π.Χ.). Με την πάροδο του χρόνου και την επίδραση πολλών εξωτερικών παραγόντων, το πέτρωμα αλλοιώθηκε και διαβρώθηκε σε μεγάλο βαθμό, και για το λόγο αυτό έγινε μια μελέτη για την επίδραση της διάβρωσης σε αυτό. Πραγματοποιείται μικροσκοπική και μακροσκοπική μελέτη, τόσο του υγιούς πετρώματος, όσο και της διαβρωμένης επιφάνειας του. Στη συνέχεια γίνεται χρήση περιθλασίμετρου ακτίνων Χ και Ηλεκτρονικού Μικροσκοπίου Σάρωσης (SEM) για να διαπιστωθεί η έκταση και τα προϊόντα της αποσάθρωσης κατά τα τελευταία 2.500 χρόνια. Πρόκειται για έναν ασβεστόλιθο με πληθώρα απολιθωμάτων, με ιδιαίτερο πορτοκαλορόδινο χρώμα και αρκετά μεγάλη σκληρότητα, στον οποίο επιβεβαιώνεται ότι δεν υπάρχει δολομίτης. Οι κόκκοι του είναι αρκετά μικρού μεγέθους και έτσι ο ασβεστόλιθος αυτός μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μικριτικός απολιθωματοφόρος ασβεστόλιθος. Στη διαβρωμένη επιφάνεια παρατηρούνται αρκετά στοιχεία, που δεν υπάρχουν στο υγιές πέτρωμα, και η παρουσία τους οφείλεται σε ατμοσφαιρικούς παράγοντες και σε αιωρούμενα σωματίδια, στα οποία είναι εκτεθειμένο για τόσες χιλιάδες χρόνια.

Since the ancient times man has realized the importance of stones in the daily life and routine. Therefore, he started collecting stones, and processed them for tools manufacturing. The building materials were extracted in quarries, which are landscapes that have to be preserved. The ancient quarries in Proskinites are found between Maronia and Xylagani and were very significant. Their characteristic limestone was used in many constructions, such as the ancient theatre of Maronia (3rd cent. B.C.). Due to the atmospheric conditions through time the limestone in the quarries was affected and was altered and eroded. This thesis concerns the study of this erosion including optical and Scanning Electron Microscopic research of the unaltered and the altered parts of the rock. Subsequently, X-ray diffraction spectrometry was also used. The limestone under study contains plenty of fossils and has a special orange-pink color and a high hardness. It is dolomite free and the grains have a very small size, and so this limestone can be classified as micritic fossiliferous limestone. Several elements were detected on the altered surface, that do not appear in the unaltered rock, and their presence is attributed to the atmospheric conditions and the concentration of the suspended particulate matter (SPM).

Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές

Arnold, A., and Zehnder, K. (1991). Monitoring wall paintings affected by soluble salts. The conservation of wall paintings, 1, 103-35.

Arvanitidis, N. D., and Constantinides, D. (1989). Base and precious metal sulfide mineralization of the Greek Rhodope Massif. Geol. Rhodop, 1, 298-305.

Biggazzi, G., Del Moro, A., Innocenti, F., Kyriakopoulos, K., Manetti, P. Papadopoulos, P., Norelli, P. and Magganas, A. (1989). The magmatic intrusive complex of Petrota, West Thrace: Age and geodynamic significance. Geol. Rhodopica, 1, 290-297.

Bourliva, A., Christophoridis, C., Papadopoulou, L., Giouri, K., Papadopoulos, A., Mitsika, E., and Fytianos, K. (2017). Characterization, heavy metal content and health risk assessment of urban road dusts from the historic center of the city of Thessaloniki, Greece. Environmental geochemistry and health, 39(3), 611-634.

Dubreuil, L., & Savage, D. (2014). Ground stones: a synthesis of the use-wear approach. Journal of Archaeological Science, 48, 139-153.

Gu, J. D., Ford, T. E., Mitton, D. B., & Mitchell, R. (2000). b. Microbial degradation and deterioration of polymeric materials. The Uhlig Corrosion Handbook. 2nd Edition. New York: Wiley, 439-60.

Kilias, A.A., and Mountrakis, D.M. (1998). Tertiary extension of the Rhodope massif associated with granite emplacement (Northern Greece). Acta Vulcanologica, 10, 331-338.

Kouris, C., 1980. Geological map of Greece, Mesi-Xylagani sheet, scale 1:50.000. Institute of Geology and Mineral Exploration (IGME), Athens, Greece.

Melfos V., Vavelidis M., Christofides G., Seidel E. (2002). Origin and evolution of the Tertiary Maronia porphyry copper-molybdenum deposit, Thrace, Greece. Mineralium Deposita, 37, 648-668.

Melfos V., Voudouris P.C. (2012). Geological, Mineralogical and Geochemical Aspects for Critical and Rare Metals in Greece. Minerals, 2, 300-317.

Melfos V., Voudouris P. (2017). Cenozoic metallogeny of Greece and potential for precious, critical and rare metals exploration. Ore Geology Reviews, 89, 1030–1057.

Melfos V., Vavelidis M., Theodorikas S. (2002). Preservation of the Greek Cultural Heritage: A study of the geology and extraction techniques of two ancient quarries, Larisa prefecture, Thessaly, Greece. International Conference: Protection and Restoration of the Environment VI, 1-5 July 2002, Skiathos island, Greece.

Mitchell, R., & Gu, J. D. (2000). Changes in the biofilm microflora of limestone caused by atmospheric pollutants. International Biodeterioration & Biodegradation, 46(4), 299-303.

Mposkos, E. D., and Kostopoulos, D. K. (2001). Diamond, former coesite and supersilicic garnet in metasedimentary rocks from the Greek Rhodope: a new ultrahigh-pressure metamorphic province established. Earth and Planetary Science Letters, 192(4), 497-506.

Tranos M., Kilias A., and Mountrakis D. (1999). Geometry and kinematics of the Tertiary post-metamorphic Circum Rhodope Belt Thrust System (CRBTS), Northern Greece. Bull. Geol. Soc. Gr., 33, 33, 5-16.

Vavelidis M., Melfos V. (1998). Fluid inclusion evidence for the origin of the barite silver-gold-bearing Pb-Zn mineralization of the Triades area, Milos island, Greece. Bul. Gelo. Soc. of Greece, 32(3), 137-144.

Vaxevanopoulos M., Melfos V. (2010). Hypogenic features in Maronia cave, Thrace, Greece. Evidence from morphologies and fluid inclusions. Bull Geol Soc Greece, XLIII/2, 948-957.

Βαβελίδης Μ., Μέλφος Β., Τσατσοπούλου Π., Κιουρτζόγλου E. (2003). Λατομική δραστηριότητα στην περιοχή Μεσημβρίας-Ζώνης Έβρου κατά την αρχαιότητα. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη, 15, 33-45.

Βαβελίδης Μ., Χοτζίδης Α., Μέλφος Β. (2007). Τα λατομεία και μνημεία του Βορείου Έβρου: Παράγοντες οικονομικής ανάπτυξης από την αρχαίοτητα έως τη σύγχρονη εποχή. Στο Μ. ΒΑΒΕΛΙΔΗΣ – Β. ΜΕΛΦΟΣ – Α. ΧΟΤΖΙΔΗΣ (επιμ.), Δυνατότητες ανάπτυξης στο Βόρειο Έβρο: Πολιτισμός, ορυκτοί πόροι και περιβάλλον. Πρακτικά επιστημονικής ημερίδας της Επιτροπής Οικονομικής Γεωλογίας, Ορυκτολογίας και Γεωχημείας της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, Μύλος Πετρωτών, Πετρωτά Τριγώνου Έβρου 2007, 38-53

Κρητικού, Α. (2012). Διερεύνηση των αιτιών διάβρωσης των λίθινων μνημείων του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας και προτάσεις για την αποκατάστασή τους. Μεταπτυχιακή εργασία, Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών, 176 σ. .

Λαμπρόπουλος Β. Ν. (1995). Διάβρωση και συντήρηση της πέτρας. Ιδιωτική έκδοση, 110 σελ.

Μαγκανάς Α. (1988). Μελέτη της ορυκτολογίας, πετρολογίας, γεωχημείας και των φαινομένων μεταμορφώσεως βασικών και υπερβασικών πετρωμάτων της Περιροδoπικής Ζώνης στην περιοχή της Θράκης. Διδακτορική Διατριβή. Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 332 σ.

Μέλφος Β. (1995). Έρευνα των βασικών και ευγενών μετάλλων στην Περιροδοπική Ζώνη της Θράκης. Διδακτορική Διατριβή. Επιστημονική Επετηρίδα του Τμήματος Γεωλογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Α.Π.Θ., Παρ. Αριθμ. 30, σελ. 289.

Μέλφος Β., Βαβελίδης Μ. (2000). Η κατεργασία του λίθου και η λατομική δραστηριότητα κατά την αρχαιότητα: ίχνη λατόμησης στη Μαρώνεια του Νομού Ροδόπης. Θεσσαλονικέων Πόλις, 2, 63-76.

Μέλφος Β., Χατζηπέτρος Α., Χατζοπούλου Α., Βασιλειάδου Α., Λαζαρίδης Γ., Βαξεβανοπουλος Μ., Συρίδης Γ., Τσουκαλά Ε., Παυλίδης Σ. (2005). Γεωλογική, Πετρολογική και Παλαιοντολογική μελέτη του Σπηλαίου της Μαρώνειας στους Ηωκαινικούς Νουμμουλιτοφόρους ασβεστολίθους στη Θράκη. Δελτ. Ελλην. Γεωλ. Εταιρ., XXXVII, 153-167.

Μουντράκης Δ. (2010). Γεωλογία και γεωτεκτονική εξέλιξη της Ελλάδας. University Studio Press, Θεσσαλονίκη, σελ. 62-70, 278-329.

Παπασταματίου Κ. (2007). Συντήρηση λίθου. Ορολογία φθορών - αντοιστίχιση επέμβασης - μέθοδοι επαρκούς τεκμηρίωσης (http://pesa.com.gr/files/papastamatiouk1.pdf). Παυλίδης Σ., Τσουκαλά Ε., Χατζηπέτρος Α., Χατζοπούλου Α., Μέλφος Β., Βασιλειάδου Α., Λαζαρίδης Γ. and Βαξεβανόπουλος Μ. (2005). Το σπήλαιο της Μαρώνειας στους νουμμουλιτοφόρους ασβεστόλιθους (Θράκη). Γεωλογία και παλαιοντολογία. Πρακτικά Περιλήψεων της Επιστημονικής Συνεδρίας της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας με θέμα «Γεωλογία της Θράκης-Σεισμοτεκτονική του ΒΑ Αιγαίου», 2-4 Σεπτεμβρίου 2005, Σαμοθράκη, 51-52.

Σκουλικίδης Θ. (2015). Διάβρωση και συντήρηση των δομικών υλικών των μνημείων. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 360 σ..

Σκουλικίδης, Θ. Ν. (2000). Διάβρωση και συντήρηση των δομικών υλικών των μνημείων. Πανεπιστημιακές Εκδóσεις Κρήτης", Ηράκλειο.

Τσικούρας Β. (2010). Επιπτώσεις του Περιβάλλοντος στους Δομικούς Λίθους των Σύγχρονων Κατασκευών και των Αρχαίων Μνημείων. Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών.

Χατζηχαραλάμπους, Ε. (2014). Διατήρηση και ανάδειξη των φυσικών και πολιτισμικών πόρων του νομού Ροδόπης.

Εισερχόμενη Αναφορά

Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.