[Εξώφυλο]

Ορυκτολογική και ορυκτοχημική μελέτη των εμφανίσεων μελίλιθου από τη ζώνη skarn στη Μαρώνεια, Ροδόπης, Θράκη, = Minerological and geochmeical study of the melilite from the skarn zone of Maronia Rhodope, Thrace.

Γενοβέφα-Ελπίδα Μαρούση

Περίληψη


Ο σκοπός της συγκεκριμένης πτυχιακής εργασίας είναι η ορυκτολογική και ορυκτοχημική μελέτη του μελίλιθου που εμφανίζεται στη ζώνη skarn του πλουτωνίτη της Μαρώνειας στη Θράκη. Ο πλουτωνίτης της Μαρώνειας, ο οποίος έχει σύσταση μονζογάββρου, διεισδύει σε πετρώματα της ενότητας Μάκρης της Περιροδοπικής ζώνης, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ζώνης επαφής. Προς τα ανατολικά διεισδύει σε ασβεστιτικούς φυλλίτες σχηματίζοντας κερατίτες και προς τα δυτικά διεισδύει σε μάρμαρα δημιουργώντας μια ζώνη skarn. Το skarn είναι πλούσιο σε ασβέστιο και αργίλιο, αλλά φτωχό σε σίδηρο. Ο μελίλιθος εμφανίζεται στο έξω-skarn της ζώνης επαφής. Με βάση τη μελέτη των δειγμάτων της περιοχής, ο μελίλιθος βρίσκεται σε παραγένεση μαζί με γρανάτη σύστασης γροσσουλάριου – ανδραδίτη, βολλαστονίτη, πυρόξενο και κατά θέσεις βεζουβιανίτη. Οι μελίλιθοι είναι μικτοί κρύσταλλοι νατριούχου μελίλιθου [CaNaAl(Si2O7)], γκελενίτη [Ca2(Al,Mg)(AlSiO7)] και ακερμανίτη [Ca2Mg(Si2O7)]. Οι μικροαναλύσεις έδειξαν ότι ο μελίλιθος έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε αργίλιο, συνεπώς εμφανίζει τη σύσταση του γκελενίτη. Οι μελίλιθοι που παρουσιάζουν τη σύσταση του γκελενίτη θεωρείται ότι έχουν μεταμορφική προέλευση. Παρατηρήθηκε ότι ορισμένοι κρύσταλλοι μελίλιθου εμφανίζουν ζώνωση. Σ’ αυτή την περίπτωση η σύσταση του μελίλιθου μεταβάλλεται από γκελενίτη στον πυρήνα, σε ακερμανίτη στην περιφέρεια. Η ύπαρξη μελίλιθου υποδηλώνει χαμηλές πιέσεις και υψηλές θερμοκρασίες σχηματισμού μέχρι 900 οC. Η παραγένεση μελίλιθου και γρανάτη στο skarn της Μαρώνειας υποδεικνύει συνθήκες σχηματισμού σε θερμοκρασίες 770 – 840 ℃, πίεση 1 kb και XCO2 = 0,3 - 0,6.

The purpose of this diploma thesis is the mineralogical and geochemical study of melilite which occurs in the skarn of the Maronia pluton in Thrace. The Maronia pluton, which has a composition of monzogabbro, penetrates the rocks of the Makri unit that belongs to the Circum Rhodope Belt, resulting in the creation of a contact zone. To the east, the pluton intrudes calcareous phyllites forming hornfels while to the west it intrudes marbles forming a skarn zone. The skarn is rich in calcium and aluminum, but poor in iron. Melilite occurs in the exoskarn of the contact zone. According to the study of the samples, melilite is in paragenesis along with garnet of grossular - andradite composition, wollastonite, pyroxene and vesuvianite in some cases. Melilites are solid solutions of soda-melilite [CaNaAl(Si2O7)], gehlenite [Ca2(Al,Mg)(AlSiO7)] and akermanite [Ca2Mg(Si2O7)]. Microanalyses showed that melilite has high aluminum content, therefore shows the composition of gehlenite. Melilites which present the composition of gehlenite are considered to have metamorphic origin. Certain melilite crystals exhibited zoning, with the composition of melilite ranging from gehlenite in the core to akermanite in the rim. Melilite occurrence indicates low pressures and high temperatures of formation, up to 900 oC. The assemblage of melilite and garnet points to conditions of formation at temperatures between 700 – 840 oC, pressure at 1 kb and XCO2 = 0,3 - 0,6.

Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές


Ελληνική Βιβλιογραφία

Ασβεστά A. (1992). Ο μαγματισμός και η συvoδός τoυ ιζηματoγέvεση κατά τα πρώτα στάδια αvoίγματoς της ωκεάvιας λεκάvης τoυ Αξιoύ στo Τριαδικό. Διδακτoρική διατριβή. Αριστoτέλειo Παvεπιστήμιo Θεσσαλovίκης, σελ. 436.

Βουδούρης Π., Κατερινόπουλος Α. και Μαγκανάς Α. (2005). Ορυκτολογία της ζώνης ματαμόρφωσης επαφής ενός σωσσονιτικού μαγματικού συμπλέγματος (Μαρώνεια, ΒΑ Ελλάδα), Ελληνική Γεωλογική Εταιρία, σελ. 19-28.

Δορυφόρου Κ. (1990). Ο πλουτωνίτης της Μαρώνειας και η μεταμορφική του επίδραση στα περιβάλλοντα πετρώματα της φυλλιτικής σειράς. Διδακτορική Διατριβή, Ε.Μ.Π.., σελ. 167.

Θεοδωρίκας Σ. (2013). Ορυκτολογία – Πετρολογία. Εκδόσεις Γραφικές Τέχνες «ΜΕΛΙΣΣΣΑ», σελ. 334 – 335.

Θεοδωρίκας Σ. (2014). Γεωχημεία. Εκδόσεις Γραφικές Τέχνες «ΜΕΛΙΣΣΑ», σελ. 56 – 57, 332 – 334.

Ιωαννίδης Ν., Χατζηδημητριάδης Ε., Μουντράκης Δ. & Κίλιας Α. (1998). Η μελέτη των χαμηλής μεταμόρφωσης νεοπαλαιοζωικών έως και κάτω μεσοζωικών ιζημάτων στην περιοχή της Νέας Μάκρης, δυτικά της Αλεξανδρούπολης, Δυτική Θράκη/Ελλάδα, Πρακτικά 8ου Διεθνούς Συνεδρίου, Πάτρα, Μάιος 1998, σελ. 79 - 89.

Κωvσταvτιvίδης Δ., Κατιρτζόγλoυ Κ., Μιχαήλ Κ., Δημητριάδης Α., Αγγελόπoυλoς Α. και Κωvσταvτιvίδoυ Ε. (1983). Μεταλλoγεvετικός χάρτης Νoμoύ Εβρoυ. Αδημ. έκθεση, I.Γ.Μ.Ε., σελ. 136.

Μαγκανάς Α. (1988), Ορυκτολογική, πετρολογική και γεωχημική μελέτη των Μετα-βασικών και Μετα-υπερβασικών πετρωμάτων της Περιροδοπικής ζωνης στην Θράκη. Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Αθηνών, σελ. 200.

Μαράτος Γ., & Ανδρονόπουλος Β. (1965), Στρώματα Μελίας Αλεξανδρουπόλεως. Η ηλικία και η τοποθέτησίς των εις την δομήν της Ροδόπης. Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, σελ. 6.

Μαράτoς Γ. και Αvδρovόπoυλoς Β. (1965α). Συμβoλή εις τov πρoσδιoρισμόv της ηλικίας oρίζovτoς τoυ κρυσταλλoσχιστώδoυς της Ρoδόπης. Δελτ. Ελλ. Γεωλ. Εταιρ., 6, 1, σελ. 25 - 35.

Μαράτoς Γ. και Αvδρovόπoυλoς Β. (1965β). Νεώτερα δεδoμέvα επί της ηλικίας τωv φυλλιτώv Ρoδόπης. Δελτ. Ελλ. Γεωλ. Εταιρ., 6, 1, σελ. 113 - 131.

Μαράτoς Γ. και Αvδρovόπoυλoς Β. (1965γ). Στρώματα Μελίας - Αλεξαvδρoυπόλεως. Δελτ. Ελλ. Γεωλ. Εταιρ., 6, 1, σελ. 132 -146.

Μέλφος Β. (1995). Έρευνα των βασικών και ευγενών μετάλλων στην Περιροδοπική ζώνη της Θράκης. Διδακτορική Διατριβή, Θεσσαλονίκη, σελ. 9 – 19.

Μέλφος Β. (2002). Πολύτιμοι λίθοι: έρευνες και προοπτικές για εντοπισμό τους στη Μακεδονία και Θράκη. Πρακτικά Ημερ. Ε.-Γ.Ε., Θεσσαλονίκη, σελ. 5.

Μουντράκης Δ. (2010). Γεωλογία και γεωτεκτονική εξέλιξη της Ελλάδας. University Studio Press, Θεσσαλονίκη, σελ. 62 – 70.

Παπαδοπούλου Λ. (2003). Ισορροπία ορυκτών φάσεων, συνθήκες κρυστάλλωσης και εξέλιξη του πλουτωνίτη της Μαρώνειας, Θράκη. Διδακτορική Διατριβή, σελ. 336.

Παππά - Λουίζη A. (2001). Σημειώσεις φυσικής χημείας για γεωλόγους. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Θεσσαλονίκη, σελ. 196.

Πoμόvη – Παπαϊωάvoυ Φ. και Παπαδόπoυλoς Π. (1988). Iζηματoλoγική μελέτη τωv αvθρακικώv πετρωμάτωv της Μεταϊζηματoγεvoύς σειράς της εvότητας Μάκρης (ΝΑ Ρoδόπη). Δελτ. Ελλ. Γεωλ. Εταιρ., ΧΧ, 2, σελ. 429 - 447.

Σιδέρης Κ. (1975). Αvαζήτησις ιδιαιτέρωv χαρακτήρωv εις πλoυτωvίτας και ηφαιστίτας Αvατoλικής Ζώvης Ρoδόπης. Σχέσεις ηφαιστειότητoς - πλoυτωvίoυ δράσεως. Διατριβή επί υφηγεσία. Παvεπιστήμιo Αθηvώv, σελ. 108.

Τρικκαλιvός I. (1954). Περί της ηλικίας τωv πρoτριτoγεvώv στρωμάτωv της περιoχής Αλεξαvδρoυπόλεως - Διδυμoτείχoυ της Δυτικής Θράκης. Πρακτ. Ακαδ. Αθηvώv, 29, σελ. 284 - 288.

Χατζηθεοδωρίδης Η. (2007). Βοηθητικό υλικό: Πυριτικά ορυκτά, Τομέας Μεταλλευτικής, Τμήμα Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών, σελ. 4 – 11.

Χριστοφίδης Γ. και Σολδάτος Τ. (2013). Οπτική Ορυκτολογία. Εκδόσεις Γιαχούδη, σελ. 163 – 164.

Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία

Beard A.D., Drake S.M. (2007). A melilite – bearing high – temperature calcic skarn, Camasunary Bay, Isle of Skye, p. 57.

Berman H. (1929). Composition of the melilite group. Amer. Min., 14, p. 389 – 407.

Biggazzi G., Del Moro A., Innocenti F., Kyriakopoulos K., Manetti P., Papadopoulos P., Norelliti P., Magganas A. (1989). The magmatic intrusive complex of Petrota, west Thrace: age and geodynamic significance, p. 290 – 297.

Bindi L. (2008). When minerals become complex: an elementary introduction to superspace crystallography to describe natural – occurring incommensurately modulated structures, p. 9.

Bitzios D., Constantinides D., Demades E., Demetriades A., Katirtzoglou C. and Zachos S. (1981). Mixed sulphide mineralization of the Greek Rhodope, I.G.M.E., p. 118.

Boyanov I. and Budurov K. (1979). Triassic conondonts in carbonate breccia within the low - grade metamorphic rocks of the East Rhodopes. Geol. Balc., 9.2, p. 97 - 104.

Boyanov I, Trifonova E. (1978). New data on the age of the phyllitoid complex from the Eastern Rhodopes, p. 3 - 21.

Cheliotis I. (1986). Geology, mineralization and rock geochemistry of a volcanic-sedimentary formation in the Xylagani Maronia area, NE Greece. M.Sc., University of Leicester, U.K., p. 90.

Christofides G., Soldatos T., Eleftheriadis G., Koroneos A. (1998). Chemical and isotropic evidence for source contamination and crustal assimilation in the Hellenic Rhodope plutonic rocks. Acta Vulcanol, 10, p. 305 – 318.

Christofides G., Koroneos A., Soldatos T., Eleftheriadis G., & Kilias A. (2001). Eocene magmatism (Sithonia and Elatia plutons) in the Internal Hellenides and implications for Eocene-Miocene geological evolution of the Rhodope massif (Northern Greece). Acta Vulcanologica 13, p. 73 - 89.

Cundari A., Ferguson A.K. (1991). Petrogenetic relationship between melilite and lamproite in the Roman Region: the lavas of S. Venanzo and Cupaello, p. 343 – 357.

Deer W.A., Howie R.A., Zussman, J. (1986). Rock - Form­ing Minerals. Disilicates and Ring Silicates (second ed.). Longman, London, U.K., p. 285 – 334.

Deer W.A., Howie R.A., Zussmann J. (1997). Rock – Forming Minerals: Disilicates and Ring Silicates, Vol. 1B., p. 285 – 327.

Del Moro A., Innocenti F., Kyriakopoulos K., Mannetti P. & Papadoupoulos P. (1988). Tertiary granitoids from Thrace (Northern Greece): Sr isotopic and petrochemical data. N. Jb. Miner. Abh., 159/2, p. 223 - 235.

Eleftheriadis G. (1995). Petrogenesis of the Oligocene volcanics from the Central Rhodope massif (N. Greece). – Eur. J. Miner. 7, p. 1169 – 1182.

Eleftheriadis G., Christofides G. & Papadopoulos P. (1989b). Petrology and geochemistry of Leptokarya-Kiriki plutonic intrusions in the NE Rhodope massif, Thrace, Greece. Geol. Rhodopica, 1, p. 280 - 289.

Eleftheriadis G. and H. J. Lippolt. (1984). Altersbestimmungen zum oligozänen Vulkanismus der Süd-Rhodopen/Nord-Griechenland. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefte , 3 , p. 179 - 191.

Evans A.M. (1997). An Introduction to Economic Geology and Its Environmental Impact, p. 128 – 135.

Goresy A., Yoder H.S. (1974). Natural and synthetic melilite compositions. Carnegie Inst. Wash. Yearb 73, p. 359 – 371.

Gribble C.D., Hall A.J. (1985). A practical introduction to optical mineralogy.

Hoschek G. (1974). Gehlenite stability in the system CaO – Al2O3 – SiO2 – H2O – CO2, p. 245 - 254.

Harker R.I., Tuttle O.F. (1956). Experimental data on the PCO2 - T curve for the reaction: cal-cite+quartz↔wollastonite+carbon dioxide. American Journal of Science, 254, p. 239 - 256.

Joesten R. (1974). Pseudomorphic replacement of melilite by idocrase in a zoned calc - silicate skarn, Christmas Moun­tains, Big Bend region, Texas, p. 694 - 699.

Kauffmann G., Kockel F., Mollat H. (1976). Notes on the stratigraphic and paleogeographic position of the Svoula Formation in the Innermost Zone of the Hellinides (Northern Greece). Bulletin de la Societe geologique de France, p. 225 – 230.

Kimata M., Ili N. (1981). The crystal structure of synthetic akermanite Ca2MgSi2O7, p. 1 – 10.

Kondopoulou D.P., Pavlides S.B. (1990). Tertiary geodynamic pattern of Rhodope and surrounding area based on paleomagnetic and neotectonic data. Geol. Rhodopica, 2, p. 36 - 49.

Kopp K.O. (1965). Geologie Thrakiens III: Das Tertiar zwischen Rhodope und Evros. Ann. Geol. Pays Hell., 16, p. 315 - 362.

Kougoulis C., Veranis N. and Kassoli-Fournaraki A. (1990). Metavolcanic rocks in the Examili formation (North Greece). Chem. Erde, 50, p. 67 - 79.

Kouris C. (1980). Geological Map of Greece, Mesi Xilagani sheet, cale 1:50.000. I.G.M.E., Athens.

Macpherson G.J., Paque J.M., Stolper E., Grossman L. (1984). The origin and significance of reverse zoning in melilite from Allende Type B inclusions, p. 289 – 305.

Μagganas A., Sideris C., and Kokkinakis A. (1991). Marginal basin - volcanic arc origin of metabasic rocks of the Circum - Rhodope Belt, Thrace, Greece. Min. and Petr., 44, p. 235 - 252.

Maratos F., Andronopoulos B. (1964). Nouvelles donnees sur l’ age de phyllites du Rhodope. Bulletin of the Geological Society of Greece, p. 113 – 132.

Marincea S., Dumitras D.G., Ghinet C. (2011). Gehlenite from three occurrences of high – temperature skarns, Romania: New mineralogical data. The Canadian mineralogist, Vol. 49, p. 1001 – 1014.

Meinert L. D. (1992). Skarns and skarn deposits. Geoscience Canada, p. 145 – 162.

Meinert L.D., Dipple G.M and Nicolescu S., (2005). World skarn deposits, Economic Geology 100th Anniversary, p. 299 – 336.

Melfos V., Vavelidis, M., Christofides, G., and Seidel, E. (2002). Origin and evolution of the Tertiary Maronia porphyry copper-molybdenum deposit, Thrace, Greece. Mineralium Deposita, 37(6-7), p. 648 - 668.

Moritz R., Marton I., Ortelli M., Marchev P., Βουδούρης Π., Bonev N. & Cosca, M. (2010). A review of age constraints of epithermal precious and base metal deposits of the tertiary eastern Rhodopes: coincidence with late eocene-early oligocene tectonic plate reorganization along the tethys. Επιστημονική Επετηρίδα του Τμήματος Γεωλογίας (ΑΠΘ), 100, p. 351 - 358.

Mountrakis D., Sapountzis E., Killias A., Elefteriadis G. and Christofides G. (1983). Paleogeographic conditions in the western Pelagonian margin in Greece during the initial rifting of the continental area. Can. Jour. Earth Sci., 20, p. 1673 - 1681.

Moore A. E. (1979). The geochemistry of the olivine melilites and related rocks of Namaqualand – Bushmanland, South Africa. Department of Geochemistry, University of Capetown, p. 1 -143.

Moorehouse W.W. (1985). The study of rocks in thin sections. CBS Publishers, Delhi, p. 514.

Mposkos E. and Doryphoros K. (1993). High temperature Skarns in the Maronia area (Ne Greece), Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, τόμος XXVIII/2, Πρακτικά 6ου Συνεδρίου, Μάιος 1993, σελ. 23 - 35.

Papadopoulos P. (1982). Geological map of Greece, Scale 1:50.000, Sheet Maronia. I.G.M.E., Athens.

Papadopoulou L., Christofides G., Koroneos A., Bröcker M., Soldatos T. and Eleftheriadis G. (2004). Evolution and origin of the Μaronia pluton, Thrace, Greece. Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, τόμος XXVI, Πρακτικά 10ου Συνεδρίου, Θεσσαλονίκη Απρίλιος 2004, σελ. 568 - 577.

Pascal M.L., Fonteilles M., Verkaeren J., Piret R., Marincea S. (2001). The melilite – bearing high – temperature skarns of the Apuseni Mountains, Carpathians, Romana. The Canadian mineralogist, Vol. 39, p. 1405 – 1434.

Raaz F. (1931). Bemerkungen zur Gehlenit – Struktur, p. 250 – 300.

Reverdatto V.V., Pertsev N.N., Korolyuk V.N. (1979). PCO2 – T evolution of zoning in melilite during the regressive stage of contact metamorphism in carbonate – bearing rocks. Contr. Mineral. Petrol., 70, p. 203 – 208.

Schaller W.T. (1916). Mineralogical notes: U.S. Geol. Survey Bull. 610, p. 164.

Smith J.V. (1953). Reexamination of the crystal structure of melilite. Geophysical Laboratory, Washington, D. C., p. 643 – 661.

Stoppa F., Cundari A., Rosatelli G., Woolley A.R. (1930). Leucite melilitolites in Italy: genetic aspects and relationships with associated alkaline rocks and carbonatites, p. 223 – 251.

Tranos M., Kilias A., Mountrakis D. (1999). Geometry and kinematics of the Tertiary post – metamorphic Circum Rhodope Belt Thrust System (CRBTS), Northern Greece. Bull. Geol Soc. Gr., 5 – 16.

Tzvetanova Y., Titorenkova R., Piroeva I. (2013). Melilite from skarns, Zvezdel – Pcheloyad ore deposit, Eastern Rhodopes, Bulgaria. Bulgarian Geological Society, p. 55 – 56.

Voudouris P., Melfos V., Spry P. G., Bindi L., Moritz R., Ortelli M., and Kartal T. (2013). Extremely Re-rich molybdenite from porphyry Cu-Mo-Au prospects in northeastern Greece: Mode of occurrence, causes of enrichment, and implications for gold exploration. Minerals, 3(2), p. 165 - 191.

Warren B.E. (1930). The structure of melilite, p. 131 -138.

Winchell A.N. (1924). The composition of melilite, p. 375 – 384.

Yoder H.S. (1973). Akermanite – CO2: relationships of melilite – bearing rocks to kimberlites, p. 449 – 467.

Yoder H.S. (1983). Heat transfer related to metamorphism and magma generation: results of exploratory experiments, p. 251 – 256.

Yoder H.S. (1950). High-low quartz inversion up to 10,000 bars: Am. Geophys. Union Trans., v. 31, p. 827 – 835.

Ιστοσελίδες

http://www.geo.auth.gr

http://www.mindat.org

http://www.webmineral.com

https://employees.csbsju.edu/cschaller/Principles%20Chem/network/NWsilicates.htm

http://en.wikipedia.org


Εισερχόμενη Αναφορά

  • Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.