Εφαρμογή της μεθόδου της τρισδιάστατης ηλεκτρικής τομογραφίας στον εντοπισμό θαμμένων αρχαιοτήτων

Αριστείδης Νιβορλής

Εφαρμογή της μεθόδου της τρισδιάστατης ηλεκτρικής τομογραφίας στον εντοπισμό θαμμένων αρχαιοτήτων

Αριστείδης Νιβορλής

Περίληψη

Στην παρούσα εργασία γίνεται χρήση της μεθόδου της ηλεκτρικής τομογραφίας με σκοπό τον εντοπισμό θαμμένων αρχαιοτήτων. Αρχικά, γίνεται μία εισαγωγή στις βασικές αρχές που διέπουν την μέθοδο της ηλεκτρικής τομογραφίας. Στην συνέχεια, γίνεται μία περιγραφή της περιοχής όπου έλαβε χώρα η συγκεκριμένη μελέτη, από ιστορικής και γεωλογικής σκοπιάς, αναλύεται η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για την συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων και στο τελευταίο κεφάλαιο υπάρχουν τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την εργασία αυτή. Τα δεδομένα αναλύθηκαν αρχικά σε δύο διαστάσεις και έπειτα έγινε η σύνθεση τους και συνολική επεξεργασία, με σκοπό την δημιουργία του τελικού τρισδιάστατου μοντέλου κατανομής της ειδικής ηλεκτρικής αντίστασης στο υπέδαφος. Οι τελικές εικόνες εμφανίζουν γεωηλεκτρικές ανωμαλίες που ερμηνεύονται ως δομές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

The topic of this thesis is the application of electrical resistivity tomography method, for the location of buried antiquities. The basic principles of the method are explained and the area of study is described in respect of its historical background and its geological environment. The methodology used for data acquisition and processing is analyzed. The processing of the data took place, first, in two dimensions and then data were combined and processed in a fully 3D mode. The resulting 3D geoelectrical images reveal anomalies which are associated to structures of potential archaeological interest.

Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές

Aspinall A, Gaffney CF. 2001. The Schlumberger array-potential and pitfalls in archaeological prospection. Archaeological Prospection 8: 199–209.

Athanasiou, E., 2004. Combined inversion of geoelectrical data by the use of contact electrodes. M.Sc. Thesis, Aristotle University of Thessaloniki.

Athanasiou E, Tsourlos PI, Vargemezis GN, Papazachos CB, Tsokas GN. 2007. Nondestructive DC resistivity surveying using flat base electrodes. Near Surface Geophysics 5(4): 263–272

Atzemoglou A, Tsourlos P, Pavlides S. 2003. Investigation of the tectonic structure of the NW part of the Amynteon Basin (NW Greece) by means of a vertical electrical sounding (VES) survey. Journal of the Balkan Geophysical Society 6(4): 188–201.

Barton, K., Fenwick, J., 2005. Geophysical investigations at the ancient royal site of Rathcroghan, County Roscommon, Ireland. Archaeological Prospection 12, 3–18.

Burnett DS. 1988. Finite Element Analysis (from concept to applications). Addison-Wesley: AT&T Laboratories: New Jersey

Candansayar, M.E., Başokur, A.T., 2001. Detecting small-scale targets by the 2D inversion of two-sided three-electrode data: application to an archaeological survey. Geophysical Prospecting 49, 13–25.

Chambers JE. 2001. The application of 3D electrical tomography to the investigations of brownfield sites. PhD thesis, University of Sheffield.

Chouker F. 2001. Archaeological site investigation by geoelectrical measurements in Tel-Halawi (northern Syria). Archaeological Prospection 8: 257–263.

Clark A. 1990. Seeing Beneath the Soil-Prospecting Methods in Archaeology. B.T. Batsford: London.

Cosentino P, Martorana R. 2001. The resistivity grid applied to wall structures: first results. Proceedings of the 7th Meeting of the Environmental and Engineering Geophysical Society, European Section, Birmingham, UK.

Dahlin, T., Zhou, B., 2004. A numerical comparison of 2D resistivity imaging with 10 electrode arrays. Geophysical Prospecting 52, 379–398.

Dahlin T, Loke MH. 1997. Quasi-3D resistivity imaging-mapping of three dimensional structures using two dimensional DC resistivity techniques. Proceedings of the 3rd Meeting of the Environmental and Engineering Geophysics; 8–11 September 1997, Aarhus, Denmark; 143–146.

Ευγενίδου Δ., Κάστρα Μακεδονίας και Θράκης. Βυζαντινή Καστροκτισία, Αθήνα 2003, σ.82 – 85.

Edwards, W., Okita, M., Goodman, D., 2000. Investigation of Subterranean Tomb in Miyazaki, Japan. Archaeological Prospection 7, 215–224.

Ellis R, Oldenburg DW. 1994. Applied geophysical inversion. Geophysical Journal International 116: 5–11

Forte, E., Pipan, M., 2008. Integrated seismic tomography and ground penetrating radar (GPR) for the high resolution study of burial mounds (tumuli). Journal of Archaeological Science 35, 2614–2623.

Ζήκος Ν.,Ανακτορούπολη. Καινούριες ιστορικές πληροφορίες και αρχαιολογικά δεδομένα, Πρακτικά Β’ Διεθνούς Συνεδρίου Βαλκανικών Ιστορικών Σπουδών: Η Καβάλα και τα Βαλκάνια. Η καβάλα και το Αιγαίο, (Καβάλα, 15 – 18 Σεπτεμβρίου 2005), Καβάλα 2009, τομ. Γ’, σ. 19 – 40.

Griffiths, D., Barker, R., 1993. Two dimensional resistivity imaging and modeling in areas of complex geology. Journal of Applied Geophysics 19, 211–226.

Günther, T., Rücker, C., Spitzer, K., 2006. Three-dimensional modelling and inversion of DC resistivity data incorporating topography-II. inversion. Geopohysical Journal International 166, 506–517.

Κακούρης Ι., Ανακτορούπολη. Ιστορικές πληροφορίες και αρχαιολογικά δεδομένα, Πρακτικά Α’ Τοπικού Συμποσίου: Η Καβάλα και η περιοχή της, (Καβάλα, 18 – 20 Απριλίου 1977), Θεσσαλονίκη 1980, σ. 249 – 262.

Karastathis VK, Karmis PN, Drakatos G, Stavrakakis G. 2002. Geophysical methods contributing to the testing of concrete dams. Application of the Marathon Dam. Journal of Applied Geophysics 50: 247–260.

Kamei, H., Marukawa, Y., Kudo, H., Nishimura, Y., Nakai, M., 2000. Geophysical survey of Hirui-Otsuka mounded tomb in Ogaki, Japan. Archaeological Prospection 7, 225–230

Loke MH, Barker RD. 1995. Least-squares deconvolution of apparent resistivity pseudosections. Geophysics 60(6): 1682–1690.

Loke, M.H., Barker, R., 1996b. Practical techniques for 3D resistivity surveys and data inversion. Geophysical Prospecting 44, 499–523.

Μουντράκης, Δ. 1994. Εισαγωγή στη γεωλογία της Μακεδονίας και της Θράκης. Απόψεις για την γεωτεκτονική εξέλιξη της Ελληνικής Ενδοχώρας και των Εσωτερικών Ελληνίδων. Δελτ. Ελλ. Γεωλ. Ετ., 30, 31-46

Noel M. 1991. Multielectrode Resistivity Tomography for Imaging Archaeology. British Archaeological Reports: Oxford.

Nyari, Z., Kanli, A.I., 2007. Imaging of buried 3D objects by using electrical profiling methods with GPR and 3D geoelectrical measurements. Journal of Geophysics and Engineering 4, 83–93.

Παπαζάχος Βασίλης, 1999 Εισαγωγή στην Εφαρμοσμένη Γεωφυσική. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη

Papadopoulos, N.G., Tsourlos, P., Tsokas, G.N., Sarris, A., 2006. Two-dimensional and three-dimensional resistivity imaging in archaeological site investigation. Archaeological Prospection 13, 163–181.

Papadopoulos, N.G., Tsourlos, P., Tsokas, G.N., Sarris, A., 2007. Efficient ERT measuring and inversion strategies for 3D imaging of buried antiquities. Near Surface Geophysics 5, 349–362.

Sarris A. 2004. Preliminary Report of the Geophysical Investigations in the Archaeological Site of Sikyon. Institute for Mediterranean Studies: Rethimno, Crete, 29 pp.

Tsokas, G.N., Rocca, A.Ch., 1987. Field investigation of a macedonian tumulus by resistivity soundings. Geoexploration 24, 99–108.

Tsokas GN, Giannopoulos A, Tsourlos P, Vargemezis G, Tealby JM, Sarris A, Papazachos CB, Savopoulou T. 1994. A large scale geophysical survey in the archaeological site of Europos (northern Greece). Journal of Applied Geophysics 32: 85–98.

Tsourlos, P., 1995. Modelling interpretation and inversion of multielectrode resistivity survey data. Ph.D. Thesis, University of York.

Tsourlos, P.I., Szymanski, J.E., Tsokas, G.N., 1999. The effect of terrain topography on commonly used resistivity arrays. Geophysics 64 (5), 1357–1363.

Yi, M.J., Kim, J.H., Chung, S.H., 2003. Enhancing the resolving power of least-squares inversion with active constraint balancing. Geophysics 68 (3), 931–941.

Εισερχόμενη Αναφορά

Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.