Συνοπτική και δυναμική μελέτη μίας περίπτωσης έντονης κυκλογένεσης στη Μεσόγειο = Synoptic and dynamic study of an intense cyclogenesis event in the Mediterranean

Περίληψη

Τις τελευταίες δεκαετίες, η επιστημονική κοινότητα έχει δώσει μεγάλη προσοχή στις εκρηκτικές κυκλογενέσεις ή μετεωρολογικές «βόμβες» οι οποίες είναι υφέσεις που βαθαίνουν με ασυνήθιστα γρήγορο ρυθμό. Η ακριβής ανάλυση και πρόγνωση αυτών των υφέσεων από τα επιχειρησιακά μοντέλα αποτελεί πρόκληση, ειδικά σε κλειστές θαλάσσιες περιοχές όπως η Μεσόγειος Θάλασσα. Η παρακάτω μελέτη εξετάζει μία περίπτωση εκρηκτικής κυκλογένεσης στο Ιόνιο πέλαγος στις 5,6 7 Φεβρουαρίου του 2012, χρησιμοποιώντας κυρίως τις επιχειρησιακές αναλύσεις του ECMWF (με οριζόντια χωρική διακριτoποίηση 0,125° x 0,125°) και παρατηρήσεις εδάφους. Το συγκεκριμένο σύστημα χαμηλών πιέσεων δημιούργησε σημαντικές κοινωνικοοικονομικές επιδράσεις στον Ελληνικό χώρο, προκαλώντας πολλές καταστροφές αλλά και δύο θανάτους. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να ερευνήσει τις συνθήκες που συνέβαλαν στην εκρηκτική βάθυνση του συστήματος με την βοήθεια δεδομένων υψηλής ανάλυσης. Η ελάχιστη καταγεγραμμένη τιμή βαρομετρικής πίεσης ήταν10 978.4hPa την στιγμή που ο ρυθμός βάθυνσης πλησίασε τα 1.8 Bergeron (14hPa/12ώρες). Βρέθηκε ότι το συγκεκριμένο σύστημα αναπτύχθηκε κάτω από την επίδραση ενός μεγάλου μήκους κύματος αυλώνα, μίας ανωμαλίας της δυναμικής Τροπόπαυσης, ενός ισχυρού μεγίστου του αεροχειμάρρου (jet-streak) το οποίο αύξησε τις τιμές της απόκλισης στην ανώτερη τροπόσφαιρα και ενός πολύ λεπτού στρώματος ξηρού αέρα επάνω από το οριακό στρώμα το οποίο δημιούργησε συνθήκες δυνητικής αστάθειας.

During the last decades a lot of attention has been given to the explosive cyclones, or meteorological “bombs”, which are extra-tropical low pressure systems that deepen at an unusually rapid rate. The accurate analysis and prediction of these cyclones by the operational models is a challenge, especially in closed maritime regions such as the Mediterranean Sea. This study examines a case of explosive cyclogenesis in the Ionian Sea on 5th, 6th and 7th of February 2012, using mainly gridded ECMWF operational data (0.125°x 0.125° latitude - longitude) and surface observations. This cyclone had a high social and economic impact, causing two deaths and many damages on Greece. The aim of this study is to investigate the conditions that contributed to its rapid deepening and strong intensity through high resolution data analysis. Its minimum mean sea-level pressure was 978.4 hPa, while its deepening rate reached ~1.8 Bergeron (14 hPa/ 12 hours). It has been found that the system developed under the combined influence of a longwave trough, an anomaly of the dynamic tropopause, a strong jet-streak which induced divergence in the upper troposphere and a very dry and thin air layer, located above the boundary layer, which led to strong convective instability.