![[Εξώφυλλο]](http://geolib.geo.auth.gr/digeo/public/journals/9/cover_article_12448_el_GR.jpg)
Χαρακτηριστικά και ταξινόμηση των φυσικών μεταλλικών νερών της Ελλάδας με υδροχημικά κριτήρια = Characteristics and classification of natural mineral waters in Greece using hydrochemical criteria
Περίληψη
Συμπερασματικά, φαίνεται ότι γενικά τα νερά δεν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα με τις ανώτερες τιμές που ορίζονται από τον νόμο. Έχουν πολλές ομοιότητες με βάση τα φυσικοχημικά τους δεδομένα. Τα επικρατέστερα κύρια ιόντα είναι τα Ca2+, Mg2+ και HCO3- που έχουν προέλευση ως επί το πλείστον από ανθρακικά πετρώματα. Όλα τα νερά χαρακτηρίζονται γενικά από καλή ποιότητα με την πλειονότητα να ανήκουν στον Ca-HCO3 υδροχημικό τύπο.
Chemical testing of the samples is carried out on the parameters Ca2+, Mg2+, NH4+, Na+, K+, (Fe,Mn), HCO3-, Cl-, SO42-, NO2-, NO3-, CO32-, F-, pH, Electrical Conductivity (EC), Total Hardness, Total Dissolved Solids (TDS). A total of 16 natural mineral waters were identified from all over Greece, including 15 natural minerals and 1 natural mineral carbonated water, which are bottled for human consumption. Data were stored in an Excel spreadsheet. Piper diagrams were used to classify the water samples and compared them with the main water types Ca-HCO3, Ca-Mg-HCO3 and Mg-HCO3. Using the IBM SPSS Statistics 25 software, Descriptive Statistics were extracted, which provide us with an overview of the sample parameters. The Factor Analysis method resulted in 3 factors describing certain processes that may have influenced the parameter setting. Then, Boxplots displayed graphical information on the distribution of values for each parameter. Finally, the charts that contributed to the conclusions were Schoeller, Stiff, Pies and Bar charts. In conclusion, it seems that the waters do not have a problem with the higher values set by law. They have many similarities base on their physicochemical data. The dominant major ions are Ca2+, Mg2+ and HCO3- , which are mostly carbonate rocks. All waters are generally of good quality with the majority being Ca-HCO3 hydrochemical type.
Πλήρες Κείμενο:
PDFΑναφορές
,b.Ξενόγλωσση βιβλιογραφία
Ahada, C. P.S. & Suthar, S., (2018). Assessing groundwater hydrochemistry of Malwa Punjab, India, Arabian Journal of Geoscience, Vol. 11, Issue 2, DOI: 10.1007/s12517-017-3355-8
Alexakis, D., (2011). Assessment of water quality in the Messolonghi-Etoliko and Neochori region (West Greece) using hydrochemical and statistical analysis methods, Environ Monit Assess, Vol. 182, pp. 397-413, DOI 10.1007/s10661-011-1884-2
Bacova, N., Komon, J. & Michalko, J., (2016). Mineral waters of the Cigel’ka Spa, Slovak Geological Magazine, Vol. 16, Issue 2, pp. 105-124
Brockliss, L.W.B., (1990). The development of the spa in seventeenth-century France, in The Medical History of waters and spas, Supplement No. 10, London, UK
Cataldi, R. & Chiellini, P., (1993). Geothermal energy in the Mediterranean area before the Middle Ages, pp. 313-380
Chander, K.-S., Anand, K., Satyanarayan, S., Alok, K., Pamkaj, K. & Javed, M., (2015). Multivariate statistics analysis and geochemical modeling for geochemical assessment of groundwater of Delhi, India, Journal of Geochemical Exploration, DOI: 10.1016/j.gexplo.2017.01.001
Chavan, B. L. & Zambare, N. S., (2014). Assessment of ground water quality from wells located near municipal solid water waste dumping sites of Solapur City, Maharashtra, International Journal of Research in Sciences, Vol.2, Issue 1, pp. 1-7
Coley, N.G., (1990). Physicians, chemists and the analysis of mineral waters: ‘The most difficult part of chemistry’, in The Medical History of waters and spas, Supplement No. 10, London, UK
Czellecz, B. & Petrea, D., (2013). Mineral water for treatments: Summarized ppresentation of the bathing culture, Studia UBB Geographia, LVIII,1, pp. 63-74
Ezzeldin, A. H., Mohallel A. S. & Kotp, H. Y., (2016). Multivariate statistical analysis of hydrochemical data to identify the geochemical processes in the Nubian sandstone aquifer, Abu Simple, South Egypt, Current Science International, Vol. 5, Issue 4, pp. 574-591
Fitryaliah M. S., Siti, N. R. & Siti N. A. M. S., (2018). Hydrochemical analysis and evaluation of heavy metals in groundwater: A case study, MATEC Web of Conferences
Vol. 250
Ford, J.M.T., (1984). Medical indications for taking the waters of Tunbridge Wells: Journal of the Royal Society of Medicine, Vol. 77, November 1984 doi: 10.1177/014107688407701112
Gallab, A., Ali, M., Shawky, H. & Abdel-Mottaleb, M., (2017). Hydrochemistry and evaluation of groundwater in Sibi Barrani, Egypt; determination of the best sites for desalination plants, Current Science International, Vol. 6, Issue 2, pp. 458-470
Ganiyu, S., (2017). Assessment of physic-chemical properties of hand-dug wells around abandoned dumpsite in Ibadan Metropolis, Southwestern Nigeria, Journal of Solid Waste Technology and Management, Vol 43, Issue 3, pp. 195-206, DOI: 10.5276/JSWT.2017.195
Ghanem, M., (2013). Hydrochemical characteristics of Runoff in Anata Catchment, Journal of Hydrocabrons Mines and Environmental Research, Vol. 3, Issue 2, pp. 83-90
Ghosh, A. & Mondal, S., (2019). Application of multivariate statistics towards the geochemical evaluation of fluoride enrichment in groundwater at Shilabati river bank West Bengal, India, Enviromental Engineering Research, Vol 24, Issue 2, pp. 279-288, https://doi.org/10.4491/eer.2018.178
Goldberg, L. C. & Melloul, A. J., (1994). Hydrological and chemical management in the rehabilitation of an aquafier
Gray, N.F., (1994). Drinking water quality – Problems and solutions: Alternative to tap water, Chapter 8, 29
Gray, N,F., (2008). Drinking water quality (2nd edition)
Gross, E. & Cravotta, C., (2014). Groundwater quality for 75 domestic wells in Lycoming Country. U.S. Geological Survey, Pennsylvania, 2014
Haggar, H., Gharibi, E., Taupin , J.-D. & Ghalit, M., (2018). Hydrochemical study of some bottled water produced in the city of N’Djamena (Republic of Chad), , Journal of Materials and Environmental Science, Vol. 9, Issue 5, pp. 1446-1454, https://doi.org/10.26872/jmes.2018.9.5.158
Hem, J.D., (1970). Study and interpretation of chemical characteristics of natural waters. U.S. Geol. Survey. Water Supply paper, 1473, pp. 363.
Jilali, A., Chamrar, A. & El Haddar, A., (2018). Hydrochemistry and geothermometry of thermal water in northeastern Morocco, Geothermal Energy, https://doi.org/10.1186/s40517-018-0095-2
Karmegam, U., Chidambaram, S., Prasanna, M. V., Sasidhar, P., Manikandan, S., Johnonbabu, G., Dheivanayaki, V., Paramaguru, P., Manivannan, R., Srinivasamoorthy, K. & Anandhan, P., (2011). A study on the mixing proportion in groundwater samples by using Piper diagram and Phreeqc model, Chinese Journal of Geochemistry, Vol. 30, Issue 4, pp. 490-495, DOI: 10.1007/s11631-011-0533-3
Kazakis, N., Mattas, C., Pavlou, A., Patrikaki, O. & Voudouris, K., (2017). Multivariate statistical analysis for the assessment of groundwater quality under different hydrogeological regimes, Environmental Earth Sciences, Vol. 76, No. 349, https://doi.org/10.1007/s12665-017-6665-y
Koutsoyiannis, D., Angelakis, A. & Tchobanoglous, G., (2008). Urban Water Management in Ancient Greece: Lagacies and Lessons, Journal of Water Resources Planning and Management, Vol. 134, Issue 1, DOI: 10.1061/(ASCE)0733-9496(2008)134:1(45)
Kumar-Batabyal, A., (2018). Hydrogeochemical and quality of groundwater in a part of Damodar Valley, Eastern India: an integrated geochemical and statistical approach, Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, Vol. 32, No. 8, pp. 2351-2368, DOI: 10.1007/s00477-018-1552-y
Kumari, MKN, Sakai & Kazuhito, (2016). Hydrochemical analysis of groundwater on Miyako city and Tarama son, Conference: 24th annual congress of JRCSA
Levei, E., Hoaghia, M.-A., Senila, M., Miclean, M., Tanaselia, C. & Carstea, E., (2016). Chemical composition of some Romanian bottled natural mineral water, Studia Universitatis Babes-Bolyai Chemia, LXI 3, Tom II, pp. 391-400
Liang, Z., Chen, J., Jiang, T., Li, K., Gao, L., Wang, Z., Li, S. & Xie, Z., (2018). Identification of the dominant hydrogeochemical processes and characterization of potential contaminants in groundwater in Qingyuan, China, by multivariate statistical analysis, RSC Advances, Vol. 8, Issue 58, pp. 33243-33255, DOI: 10.1039/C8RA06051G
Lima, I.-Q., Munoz, M.-O., Ramos, O.-E., Bhattacharya, P., Choque, R.-Q., Aguirre, J.-Q. & Sracek, O., (2017). Hydrochemical assessment with respect to arsenic and other trace elements in the Lower Katari Basin, Bolivian Altiplano, Groundwater for Sustainable Development, Vol. 8, pp. 281-293
Malak Kwai Kut, K., Sarwat, A., Bundschuh, J. & Mohan, D., (2019). Water as key to the sustainable development goals of South Sudan – a water quality assessment of Easter Equatoria State, Groundwater for Sustainable Development, Vol. 80, pp. 255-270, https://doi.org/10.1016/j.gsd.2018.07.005
Michalski, R., Jablonska-Czapla, M., Szopa, S. & Lyko, A., (2018). Analysis of commercially available bottled water in Poland, Environmental Engineering and Management Journal, Vol. 17, No. 7, pp. 1667-1677, DOI: 10.30638/eemj.2018.165
Miller, O. (2019). Baseline groundwater hydrology and water quality in and around Bluff, Utah. U.S. Geological Survey
Mishra, P. & Singh, U., (2019). Descriptive statistics and normality tests for statistical data, Annals of Cardiac Anaesthesia, Vol. 22, Issue 1, pp. 67-72
Mudgal, K.D., Kumari, M. & Sharma, D.K., (2009). Hydrochemical Analysis of Drinking Water Quality of Alwar District, Rajasthan, Nature and Science Vol 7, Issue 2, pp. 30-39, http://www.dx.doi.org/10.7537/marsnsj070209.03
Nasir, A., Bodrud-Doza, Md., Didar-UI Islam, S.M., Manzoor, A., Iftakharul Muhib, Md., Anwar, Z., Shahadat, H., Moniruzzaman, Md., Nipa, D. & Abdul Quaiyum Bhuiyan, Md., (2018). Hydrogeochemical evaluation and statistical analysis of groundwater of Sylhet, North-Eastern Bangladesh, Acta Geochimica, DOI: 10.1007/s11631-018-0303-6
Nobajas I. Ganau, A., (2012). Bottled natural mineral water in Catalonia: Origin and geographical evolution of its consumption and production
Ntanganedzeni, B., Elumalai, V. & Rajmohan, N., (2018). Coastal aquifer contamination and geochemical processes evaluation in Tugela catchment, South Africa – geochemical and statistical approaches, Water, Vol. 10, Issue 6, DOI: 10.3390/w10060687
Petrovic, T., Zlokolica-Mandic, M., Veljkovic, N., Papic, P. & Stojkovic, J., (2012). Geochemistry of bottled waters of Serbia, NATO Science for Peace and Security Series C: Environmental Security, CLEAN SOIL AND SAFE WATER, pp. 247-266, Chapter 19, Springer
Ravikumar, P., Somashekar, R. K. & Prakash, K. L., (2015). A comparative study on usage of Durov and Piper diagrams to interpret hydrochemical processes in groundwater from SRLIS river basin, Karnataka, India, Elixir Internaional Journal 80, pp. 31073-31077
Roba, C., Rosu, C., Burghele B.-D., Moldovan M. & Mitrofan H., (2015). The quality of the natural mineral waters from Buzau County, Air and Water components of the Environment, pp. 102-108, DOI: 10.17378/AWC2015_14
Sanjiay, K., Mukarukunda, J., Rajpaul, Prakash, R., Sharma, S.K., Satyavan & Jhorar, R.K., (2016). Hydrochemical analysis and evaluation of groundwater quality of Ellenabad Block of Sirsa District, India, Asian Journal of Chemistry, Vol. 29, No. 1, pp. 129-132
Stamatis, G., Voudouris, K. & Karafilakis, F., (2000). Groundwater pollutionby heavy metals in historical mining area of Lavrio, Attica, Greece, Water Air and Soil Pollution, Vol. 128, Issue 1, pp. 61-83, DOI: 10.1023/A:1010337718104
Todd, D.K., (1980). Groundwater Hydrology. John Wiley & Sons, pp. 535. https://doi.org/10.1002/gj.3350170407
Voudouris, K., Lambrakis, N., Papatheodorou, G. & Daskalaki, P., (1994). Factor Analysis for revealing hydrochemical parameters in pliopleistocene aquifer of NW Achaia (NW Peloponnesus, Greece), Proceedings of the 7th International Congress of the Greek Geologic Society in 1994, pp. 257-266
Voudouris, K. S., Lambrakis, N. J., Papatheothorou, G. & Daskalaki, P., (1997). An application of factor analysis for the study of the hydrogeological conditions in plio-pleistocene aquifer of NW Achaia (NW Peloponnesus, Greece), Mathematic Geology, Vol. 29, No. 1, pp. 43-59
Voudouris, K., Panagopoulos, A. & Koumantakis, I., (2002). Nitrate pollution in the coastal aquifer system of the Korinthos prefecture (Greece), Global Nest: The Int. J., Vol. 6, No. 1, pp. 31-38
World Health Organization, (2011). Guidelines for Drinking-water Quality (4th edition)
Ελληνόγλωσση Βιβλιογραφία
Βουδούρης, Κ., (2009). Υδρογεωλογία Περιβάλλοντος: Υπόγεια Νερά & Περιβάλλον. Εκδόσεις Τζιόλα, Θεσσαλονίκη.
Βουδούρης, Κ., Βενετσάνου Π., Καζάκης Ν., (2016). Τεχνική έκθεση ερευνητικού έργου «Εντοπισμός και διάκριση υδροφόρων συστημάτων με ανάλυση υδρογεωλογικών και υδροχημικών δεδομένων στην ορεινή Κορινθία». Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας & Υδρογεωλογίας
Βουδούρης, Κ., Καζάκης, Ν., Χαλικάκης, Κ., (2018). Υδρογεωλογική έρευνα και καθορισμός ζωνών προστασίας της ευρύτερης περιοχής των γεωτρήσεων της εταιρείας
ΒΙΚΟΣ Α.Ε. (θέση Περίβλεπτος Ιωαννίνων). Τελική έκθεση ερευνητικού προγράμματος, ΕΛΚΕ, ΑΠΘ
Δεβλιώτη, Κ., (2016). Υδρογεωλογική έρευνα και ποιότητα υπογείων νερών της Λεκάνης Μυγδονίας. Μεταπτυχιακή Διατριβή, τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ.
Δημόπουλος, Γ., (1983). Εφαρμοσμένη Γεωλογία (1ος τόμος) ,Υδρογεωλογία
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ), Οδηγία (ΕΕ) 2015/1787 της Επιτροπής για την τροποποίηση των παραμέτρων ΙΙ και ΙΙΙ της οδηγίας 98/83/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, L 260/6, 7/10/2015
Ευρωπαϊκή Κοινοβούλιο (ΕΚ), (2009), Οδηγία 2009/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την εκμετάλλευση και τη θέση στο εμπόριο των φυσικών μεταλλικών νερών. Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, L 164/45, 26/06/2009
Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (EOK), Οδηγία 80/777/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των Κρατών Μελών σχετικά με την εκμετάλλευση και τη θέση στο εμπόριο των φυσικών μεταλλικών νερών, ΕΕ L 229, 30/8/1980
Ζαγγανά, Ε., (2015). Υδροχημεία, Ιοντοανταλλαγή, έκδοση: 1.0. Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών.
Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.), (1983). Γεωλογικός χάρτης της Ελλάδας
Καζάκης, Ν., Βουδούρης, Κ., Τζόλλας, Ν., Παύλου, Α., Σωτηριάδης, Μ., Καντηράνης, Ν., (2015). Ποιοτικά χαρακτηριστικά του υπογείου νερού στη λεκάνη του Ανθεμούντα, Βόρεια Ελλάδα, Επιστημονική Επετηρίδα, Τμήμα Γεωλογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ειδικός τόμος 103, σελ. 17-20
Καϊάφα, Α., (2009). Συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο στην Μακεδονία, Διδακτορική Διατριβή, Τόμος ΙΙ, τμήμα Αρχιτεκτόνων, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Καλλέργης, Γ., (1986). Εφαρμοσμένη Υδρογεωλογία, Εκδόσεις ΤΕΕ
Καλλέργης, Γ., (2000). Εφαρμοσμένη – Περιβαλλοντική Υδρογεωλογία, 2η έκδοση, Τόμος Β’, Τ.Ε.Ε., Αθήνα
Κουρτίδου, Σ., (2016). Διερεύνηση της ποιότητας των υπογείων νερών στα όρια του Νομού Κιλκίς. Μεταπτυχιακή Διατριβή, τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ.
Κοινή Υπουργική Απόφαση (Κ.Υ.Α.) Δ11/Φ.16/8500/91 (Φ.Ε.Κ. Β΄174), Προσδιορισμός κατώτερων και ανώτερων ορίων των αναγκαίων ποσοστήτων για την ορθολογική χρήση νερού στην ύδρευση
Λαμπράκης, Ν., κ.α., (1997). Νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης υδροφόρων οριζόντων Πελοποννήσου, Πρακτικά 4ου Υδρογεωλογικού συνεδρίου.
Μουντράκης, Δ., (2010). Γεωλογία και Γεωτεκτονική εξέλιξη της Ελλάδας
Μπαλή, Ε., (2016). Ταξινόμηση ιαματικών πηγών Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας με υδρογεωλογικά, υδροχημικά και γεωθερμικά κριτήρια. Μεταπτυχιακή Διατριβή, τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ.
Μπαμπάτσικου, Α-Μ., (2016). Περιβαλλοντική και γεωχημική έρευνα υπογείων υδάτων και εδαφών στην περιοχή Βελεστίνου και εκτίμηση της ρυπαντικής επιδεκτικότητας του υδροφορέα, Μεταπτυχιακή Διατριβή, τμήμα Γεωλογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Πατρικάκη, Ο., (2009). Υδρογεωλογική έρευνα λεκάνης απορροής ρεύματος ποταμιάς, Νομός Κοζάνης, Δυτική Μακεδονία. Διδακτορική Διατριβή, τμήμα Γεωλογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Σούλιος, Γ., (2006). Γενική Υδρογεωλογία, Τόμος Τέταρτος
Σταυρακίδου, Ε., (2011). Οικολογική ποιότητα και διαχείριση υδάτων σε επίπεδο λεκάνης απορροής. Μεταπτυχιακή Διατριβή, τμήματα Βιολογίας, Γεωλογίας και Πολιτικών Μηχανικών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Τζίμα, Μ., (2012). Αξιολόγηση ποιοτικών χαρακτηριστικών εμφιαλωμένων νερών, Διπλωματική εργασία, Σχολή Αγρονόμων και Τοπογραφικών Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Υπουργική Απόφαση (Υ.Α.) Φύλλο Εφημερίδας Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ.) 53/20.02.1986, Τεύχος Δεύτερο, Ποιότητα του πόσιμου νερού σε συμμόρφωση προς την 80/778 Οδηγία του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 18.7.80
Υπουργείο Υγείας & Κοιν. Αλληλεγγύης, Εγκύκλιος αριθ. πρωτ. ΔΥΓ2/Γ.Π.87194 της 20/7/2009. Επισήμανση των εμφιαλωμένων νερών
Υπουργείο Υγείας & Κοιν. Αλληλεγγύης, Εγκύκλιος αριθ. Πρωτ. ΔΥΓ2/Γ.Π. οικ 75697 της 2/8/2012. Αναγνώριση φυσικών μεταλλικών νερών και νερών πηγής
Φύλλο Εφημερίδας Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ.) 887/15.6.2004, Τεύχος Δεύτερο, Καθορισμός του καταλόγου των οριακών τιμών συγκεντρώσεων και των ενδείξεων για την επισήμανση των συστατικών των φυσικών μεταλλικών νερών, καθώς και των ορίων χρήσης του εμπλουτισμένου με όζον αέρα στην κατεργασία ορισμένων φυσικών μεταλλικών νερών και νερών πηγής
Φύλλο Εφημερίδας Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ.) 696/21.8.1979, Τεύχος Δεύτερο
Φωτίου, Ε., Κολοβός, Ν., (2004). Διερεύνηση και αξιολόγηση ποιότητας των εμφιαλωμένων νερών, Πρακτικά 10ου Διεθνούς Συνεδρίου Θες/νίκης, Δελτίο της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας τομος ΧΧΧVI, σελ. 2087-2093
Χατζηπαναγιώτου, Μ., (2016). Υδρογεωχημική έρευνα – προέλευση ιόντων και βαρέων μετάλλων στα υπόγεια νερά της Ανατολικής Λήμνου. Μεταπτυχιακή Διατριβή, τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ.
Διαδικτυακές Πηγές
http://www.zaroswater.gr/ (2017)
https://www.vikoswater.gr (2019)
http://www.dios.gr (2016)
http://eyath.gr (2019)
https://www.efbw.org (2014)
https://ec.europa.eu/food/safety/labelling_nutrition/mineral_waters_en
https://www.gys.gr/ (2017)
https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Water_statistics (2017)
https://www.google.com/maps (2019)
https://www.researchgate.net/profile/Elias_Salameh/publication/275824871/figure/fig18/AS:650757699285008@1532164134642/Piper-diagram-showing-the-different-water-types-Langguth-1966_W640.jpg
http://whc.unesco.org/en/list/595/
Προγράμματα που χρησιμοποιήθηκαν
Aquachem 3.70
IBM SPSS Statistics 25
Microsoft Office Excel 2007
QGIS3.4.3
Εισερχόμενη Αναφορά
- Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.