Υδρογεωλογικές έρευνες στην παράκτια περιοχή από Μεγάλο Έμβολο έως Καλλικράτεια = Hydrogeological investigations in the coastal area from Megalo Emvolo to Kallikrateia.

Αθανάσιος Δημήτριος Παύλου

Υδρογεωλογικές έρευνες στην παράκτια περιοχή από Μεγάλο Έμβολο έως Καλλικράτεια = Hydrogeological investigations in the coastal area from Megalo Emvolo to Kallikrateia.

Αθανάσιος Δημήτριος Παύλου

Περίληψη

Η εργασία αυτή έχει ως στόχο τη διερεύνηση των υδρογεωλογικών και υδροχημικών συνθηκών που επικρατούν στο παράκτιο τμήμα του Ανατολικού Θερμαϊκού κόλπου, από το Μεγάλο Έμβολο έως την Νέα Καλλικράτεια. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο φαινόμενο της διείσδυσης του θαλασσινού νερού στα παράκτια υδροφόρα στρώματα. Η έκταση της περιοχής έρευνας είναι 252,5 km2 και το μέσο υψόμετρο 96,5 m. Το ανάγλυφο χαρακτηρίζεται πεδινό έως λοφοειδές και το υδρογραφικό δίκτυο είναι μέτρια ανεπτυγμένο και έχει δενδριτική έως παράλληλη μορφή. Γεωλογικά η περιοχή έρευνας ανήκει στη ζώνη Παιονίας. Το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής αποτελείται από Νεογενή ιζήματα, στα παράκτια τμήματα και τις κοίτες ρεμάτων συναντώνται Τεταρτογενή ιζήματα, ενώ στα βορειοανατολικά όρια της περιοχής πετρώματα του υποβάθρου. Το μέσο ύψος βροχής για την τριετία 2008-2011 είναι 481,2 mm και η μέση ετήσια θερμοκρασία 15,98 οC. Η πραγματική εξατμισοδιαπνοή με την εφαρμογή της μεθόδου των Thornthwaite-Mather ανέρχεται στα 385,33 mm, που αντιστοιχεί στο 80,07% της ετήσιας βροχόπτωσης. Το μεγαλύτερο υδρογεωλογικό ενδιαφέρον παρουσιάζεται στους πορώδεις σχηματισμούς της περιοχής. Η τροφοδοσία των υδροφόρων στρωμάτων επιτυγχάνεται με την άμεση κατείσδυση των κατακρημνισμάτων. Οι τιμές της υδραυλικής αγωγιμότητας ή υδροπερατότητας κυμαίνονται από 3.99?10-7 m/sec έως 2.45?10-4 m/sec. Από τη μελέτη της πιεζομετρίας προκύπτει ότι η ροή του υπόγειου νερού είναι από τα βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά, ενώ στο παράκτιο τμήμα εμφανίζονται αρνητικά πιεζομετρικά φορτία με αποτέλεσμα τη διείσδυση της θάλασσας στα παράκτια υδροφόρα στρώματα. Από την υδροχημική έρευνα της περιοχής προκύπτει έντονο το φαινόμενο της υφαλμύρισης στα παράκτια υδροφόρα στρώματα του Αγγελοχωρίου, της Επανομής, της Νέας Ηράκλειας και της Νέας Καλλικράτειας. Οι υψηλές τιμές της ηλεκτρικής αγωγιμότητας, οι μεγάλες συγκεντρώσεις των ιόντων χλωρίου, νατρίου, ασβεστίου καθώς και οι τιμές των ιοντικών λόγων Na+/Cl-, Na+/K+, Cl-/(CO3-2+HCO3-), Cl-/SO4-2 και Ca+2/(HCO3-+ SO4-2) σε αυτές τις περιοχές αποδεικνύουν τη διείσδυση του θαλασσινού νερού και αποτελούν και την κύρια αιτία υποβάθμισης της ποιότητας του υπόγειου νερού. Στην περιοχή επίσης σημαντικό πρόβλημα αποτελούν οι αυξημένες συγκεντρώσεις νιτρικών, λόγω της λίπανσης των αγρών. Τα βαρέα μέταλλα που συναντώνται οφείλονται στη σύσταση των γεωλογικών σχηματισμών και στην ύπαρξη γεωθερμικών ρευστών. Επίσης από τη μελέτη της διακύμανσης της στάθμης του υπόγειου νερού σε σχέση με τις τιμές της ηλεκτρικής αγωγιμότητας και τις συγκεντρώσεις των ιόντων χλωρίου και νατρίου προκύπτει αύξηση των τιμών αυτών καθώς η στάθμη του υπόγειου νερού πέφτει. Από τις ηλεκτρικές τομογραφίες που έγιναν για τον προσδιορισμό του μετώπου της υφαλμύρισης προκύπτει ότι σε μικρή απόσταση από την ακτή η διείσδυση του θαλασσινού νερού επηρεάζει τα υδροφόρα στρώματα σε βάθος 50-100 m από την επιφάνεια του εδάφους και όσο απομακρυνόμαστε από την ακτή αυτή επεκτείνεται σε μεγαλύτερα βάθη. Από τη διενέργεια τομογραφιών την ξηρή και την υγρή περίοδο προκύπτει μείωση της ζώνης διείσδυσης του θαλασσινού νερού τον Απρίλιο του 2011 σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2010, λόγω εμπλουτισμού των υδροφόρων στρωμάτων κατά την υγρή περίοδο από τα κατακρημνίσματα.

The aim of this study is to investigate the hydrogeological and hydrochemical conditions in the coastal part of the Eastern Thermaic Gulf, from Megalo Emvolo to New Kallikratia. Specifically, the hydrogeological research was focused on the seawater intrusion phenomenon in the coastal aquifers. The site covers an area of 252.5 km2, has a mean altitude of 96.5 m and a shoreline of 39 km. The terrain is variable with mean slopes of 10%; steep slopes are located in the mountainous region, whereas the terrain is flat near the coast. Geologically the study area is located in the Paionia zone. Most of the area consists of Neogene sediments. Quaternary sediments are found in the coastal parts and riverbeds, while in the northeast part of the area are located the bedrock formation. The average rainfall for the years 2008-2011 is 481.2 mm, while the average annual temperature is 15.98 oC. The actual evapotranspiration using the Thornthwaite - Mather method is 385.33 mm , which corresponds to 80.07% of the annual rainfall. The hydrogeological interest is focused on the porous formations of the area. The recharge of aquifers is mainly from the direct infiltration of precipitation. The hydraulic conductivity values ??range from 3.99 ? 10-7 m/s to 2.45 ? 10-4 m /s . The piezometric maps revealed that the groundwater flow direction is from the northeast to the southwest, while negative piezometric heads appearing in the coastal area due to seawater intrusion into the coastal aquifers. The hydrochemical research of the area revealed the phenomenon of salinization in the coastal aquifers of Angelochori, Epanomi, Nea Iraklia and Nea Kallikratia. High values of electrical conductivity, high concentrations of chloride, sodium , calcium ions and values ??of ionic ratios Na+/Cl-, Na+/K+, Cl-/(CO3-2+HCO3-), Cl-/SO4-2 και Ca+2/(HCO3-+ SO4-2) in these areas established seawater intrusion and are the main cause of degradation of groundwater quality. Increased nitrate concentrations also occur in the study area constituting a major deterioration problem of the studied aquifer due to the extensive use of fertilization in crops. The heavy metals encountered are due to geological formations and the existence of geothermal fluids. Also the study of the water table fluctuation in relation to the electrical conductivity values and the concentrations of chloride and sodium ions shows an increase of these values as the underground water level drops. The electrical resistivity tomographies (ERT) were performed in order to determine the extent of seawater intrusion. According to ERT a short distance from the coast the seawater intrusion affects the aquifers at a depth of 50-100 m from the ground surface moving away from the coast it expands to greater depths. Based on the comparison of ERT between the dry and the wet period, there is a decrease in the seawater intrusion zone in April 2011 compared to September 2010, due to the recharge of the aquifers during the wet period from precipitation.

Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές

Abernathy, J.R., (1983): Role of arsenical chemicals in agriculture. In Arsenic: Industrial, Biomedical, Environmental Perspectives, ed. W.H. Lederer and R.J. Fensterheim 57-60. New York: Van Nostrand Reinhold.

Agacik, G., (1974): Pollution of the Porsuk Dam Reservoir by wastewater from the Kütahya nitrogen fertilizer factory (in Turkish). DSI Arastirma ve Gelistirma Dairesi rapor no 575.

Alberto, W.D., Del Pilar, D.M., Valeria, A.M., Fabiana, P.S., Cecilia, H.A., De Los

Angeles, B.M., (2001): Pattern recognition techniques for the evaluation of spatial and temporal variations in water quality: a case study, Suquia River Basin (Cordoba-Argentina). Water Res 35: 2881-2891.

Anazawa, K., Ohmori, H., (2005): The hydrochemistry of surface waters in Andesitic Volcanic area, Norikura volcano, central Japan. Chemosphere 59, 605-615.

Appelo, C., (1994): Cation and proton exchange, pH variations and carbonate reactions in a freshening aquifer. Water Resour Res 30(10):2793–2805

Appelo, C., Postma, D., (1994): Geochemistry, groundwater and pollution. 536 pp., A. Balkema.

Archie, G.E., (1942): The electrical resistivity log as an aid in determining some eservoir characteristics, American Institute of Mineral and Metal Engineering. Technical Publication 1422, Petroleum Technology, pp. 8–13.

Aschenbrenner, F., Richter, G.M., Richter, J., (1992): Modelling groundwater quality in an agriculturally used water catchment. Environ. Geol. Water Sci. 20, pp. 43–55.

Azcue, J.M., Nraigu, J.O., (1994): Arsenic: Historical perspectives. In Arsenic in the Environment, Part I: Cycling and Characterization, ed. J.O. Nraigu, 1-16. New York: John Wiley & Sons.

Barton, LL., Tomei, FA., (1995): Characteristics and activities of sulfate-reducing bacteria. In: Barton LL, editor. Sulfate Reducing Bacteria. Springer-Verlag; New York., pp. 1–32. basins in Central Greece: Comparison with other circum-Mediterranean basins and

Bentall, R., (1963): Methods for determining permeability, transmissibility and drawdown, U.S. Geological Survey Water – Supply Paper 1536-I, pp. 235-341

Bester, M.L., Frind, E.O., Molson, J.W., Rudolph, D.L., (2006): Numerical investigation of road salt impact on an urban wellfield. Ground Water 44(2):165–175.

Borba, R.P., Figueiredo, B.R., Matschullat, J., (2003): Geochemical distribution of arsenic in waters, sediments and weathered gold mineralized rocks from Iron Quadrangle, Brazil, Environmental Geology, vol. 44, no. 1, pp. 39–52.

Breen, K.J., Angelo, C.J., Masters, R. W., Sedam, A.C., (1985): Chemical and isotopic characteristics of brines from three oil-and gasproducing sandstones in eastern Ohio, withapplications to the geochemical tracing of brine sources. U.S. Geological SurveyWater-Resources Investigations Report, 84-4314, 58 p.

Brown, C.E., (1998): Applied Multivariate Statistics in Geohydrology and Related Sciences. Springer, New York.

Capaccioni, B., Didero, M., Paletta, C., Didero, L., (2005): Saline intrusion and refreshening in a multilayer coastal aquifer in the Catania Plain (Sicily, Southern Italy): dynamics of degradation processes according to the hydrochemical characteristics of groundwaters, Journal of Hydrogeology, 307, pp. 1-16.

Castany, G., (1967): Principes de l’etablissement des bilans d’eau. Bul. B.R.G.M. Nr. 3, pp. 1-9.

Cattell, R.B., (1978): The scientific use of factor analysis in behavioral and life sciences. New York, Plenum Press.76 pp. 97-124.

Chatterjee, S., Price, B., (1991): Regression Analysis by Example . Edition2nd John Wiley & Sons, New York.

Christensen, R., (1990): Log-Linear Models. Springer-Verlag, New York, NY, pp. 408.

Coakes, S.J., Steed, L.G., (1999): SPSS Analysis without Anguish. J. Wiley&Sons.

Conover, W.L., (1999): Practical Nonparametric Statistics. Third Edition, John Wiley and Sons, New York, pp. 584.

Cook, P. G., Herczeg, A. L., (1998): Groundwater chemical methods for recharge studies.P.G. Cook and A.L. Herczeg CSIRO Publishing, Melbourne.

Cooper, G.R.C., (2002): Oxidation and toxicity of chromium in ultramafic soils in

Zimbabwe. Applied Geochemistry, vol. 17 (8), pp. 981-986.

Corre, W.J., Breimer, T., (1979): Nitrate and Nitrite in Vegetables. Pudoc, Wageningen.

Coutagne, A., (1954): Étude de quelques correlations hydrométéorologiques régionales et leur interpretation algebrique: La Houille blanche, 3 journées de l'Hydraulique de la Societé. Hydrotech. de France, Paris, p. 220–226.

Cullen, W.R., Reimer, K.J., (1989): Arsenic speciation in the environment, Chemical Reviews, vol. 89, no. 4, pp. 71 3–764.

Custodio, E., (1987): Hydrogeochemistry and tracers, in Custodio E.. Groundwater problems in coastal areas: Studies and reports in hydrology no. 45, UNESCO, p.213-269.

Custodio, E., (1997): Studying, monitoring and controlling seawater intrusion in

coastal aquifers, In Guidelines for Study, Monitoring and Control, FAO Water Reports, No. 11, pp. 7-23.

Daniele, L., (2004): Distribution of arsenic and other minor trace elements in the groundwater of Ischia Island (southern Italy), Environmental Geology, Vol. 46, Issue 1, pp. 96-103.

Daskalaki, P., Voudouris, K., (1997): Hydrochemistry of runoff waters in Epirus, NW Greece: R-mode factor analysis of data. Proc. Intern. Symposium on Engineering Geology and the Environment, pp. 1751-1756. A.A. Balkema/Rotterdam/Brookfield.

Datta, P.S., Deb, D.L., Tyagi, S.K., (1997): Assessment of groundwater contamination from fertilizers in the Delhi area based on 18O, NO3- and K+ composition. Journal of Contaminant Hydrology 27, pp. 249-262.

Davis, J.C., (1987): Statistics and analysis in geology. 2nd Edition, J. Wiley & Sons, N.Y., p. 656.

Davis, J.C., (2002): Statistics and data analysis in geology. Wiley, New York.

Davis, S.N., DeWiest, R.J.M., (1966): «Hydrogeology». 2nd edition, Wiley, New

York, pp. 463.

Dikau, R., (1989): The application of a digital relief model to landform analysis. In: Raper, J. F. (ed.) 1989: Three dimensional applications in Geographical Information Systems. Taylor and Francis, London, pp 51-77.

Dobrin, M., (1976): Introduction to Geophysical Prospecting, New York, McGraw Hill Book Comp. Inc.

Dornkamp, J.C., King, C.A.M., (1971): Numerical analyses in geomorphology: an introduction. St Martins, New York, p. 372.

Douglas, E.B., Leo, W.N., (1977): Hydrochemical relationships using partial correlation coefficients. Water Resourses Bull., v.13, no. 4, pp. 843-846.

Durov, S.A., (1948): Natural water and graphical representation of their composition. Dokl. Akad. Nauk. U.S.S.R., V.59, p.87-90.

Economou-Eliopoulos, M., Megremi, I., Vasilatos, C., (2011): Factors controlling the heterogeneous distribution of Cr(VI) in soil, plants and groundwater: Evidence from the Assopos basin, Greece, Chemie der Erde, vol. 71, pp. 39–52.

El Moujabber, M., Atallah, T., Darwish, T., and Bou Samra, B., (2004): Monitoring of groundwater salination by seawater intrusion on the Lebanese Coast, Lebanese Science Journal 5 (2), 21– 36.

Ewing, M.C., Mayon-White, R.M., (1951): Cyanosis in infancy from nitrates in drinking water. Lancet 260, 931-934.

Fantoni, D., Brozzo, G., Canepa, M., Cipolli, F., Marini, L., Ottonelo, G., Vetuschi, Zuccolini, M., (2002): Natural hexavalent chromium in groundwaters interacting with ophiolitic rocks. Environmental Geology, 42(8), 871-882.

Farnham, I.M., Stetzenbach, K.J., Singh, A.K., Johannesson, K.H., (2000): Desiphering groundwater flow systems in Oasis Valley, Nevada, using trace element geochemistry, multivariate statistics, and geographical information systems, Mathematical Geology, 32, pp. 943-968.

Ferguson, J.F., Gavis, J., (1972): A review of the arsenic cycle in natural waters, Water Research, vol. 6, no. 11, pp. 1259–1274.

Fetter, C.W., (1994): Applied hydrogeology. Macmillan College Publishing Company Inc., 3rd Edition.

Fidelibus, M.D., Tulipano, L., (1986): Mixing phenomena owing to seawater intrusion for the interpretation of chemical and isotopic data of discharge waters in the Apulian coastal carbonate aquifer (South Italy), in: Proceeding: 9th Saltwater Intrusion Meeting , Delft, pp 591–600.

Fidelibus, M.D., Tulipano, L., (1990): Major and minor ions as natural tracers in

mixing phenomena in coastal carbonates aquifers of the Apulia, Proceedings of the 11th Salt Water Intrusion Meeting, pp. 283-293.

Francis, C.W., White, G.H., (1987): Leaching of toxic metals from incinerator ashes. Journal of the Water Pollution Control Federation, 59:979–986.

Freeze, R.A., and Cherry, J.A., (1979): Groundwater. Pentice Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey, pp. 604.

Ghabayen, S., McKee, M., Kemblowski, M., (2006): Ionic and isotopic ratios for identification of salinity sources and missing data in the Gaza aquifer. Journal of Hydrology, 318, pp. 360-373.

Gibson, GR., (1990): Physiology and ecology of the sulphate-reducing bacteria. Journal of Applied Microbiology, 69:769–797.

Gillet, S., (1937): Sur la presence du Pontien sensu-stricto dans la region de Salonique. Compt. Rend. Acad. Sci. 205, 1243-1245. Paris.

Gillet, S., Faugeres, L., (1970): Contribution a l’ etude du Pontien de Macedoine: analyse geologique et sedimentologique des depots de Trilophos (Sud-Quest de Salonique). Rev. Geogr. Phys. Geol. Dyn. 2 XII, 1, 9-24. Paris.

Goldberg, E.D., Broecker, W.S., Gross, M.G., Turekian, K.K., (1971): Marine Chemistry, in Radioactivity in the Marine Environment”. Washington D.C., National Academy of Sciences, D, p. 137-146.

Goldberg, L.C., Melloul, A.J., (1994): Hydrological and chemical management in the rehabilitation of an aquifer. Environmental Management, 42, pp. 247-260.

Gonzalez, A., Ndung, K., Flegal, A., (2005): Natural occurrence of hexavalenthromium in the Aromas Red Sands aquifer, California, Environ. Sci. Technol., vol. 39 (15), pp. 5505-5511.

Gorski, J., Ghodeif, K., (2005): Salinization of shallow water aquifer in El-Qaa coastal plain, Sinai, Egypt, 16th SWIM, Poland, pp. 1-11.

Gregory, K.J., and Walling, D.E., (1973): Drainage Basin Form and Process. Fletcher & Son Ltd, Norwich, 456 p.

Griffioen, J., (2001): Potassium adsorption ratios as an indicator for the fate of agricultural potassium in groundwater. Journal of Hydrology, Vol. 254, Issues 1-4, pp. 244-254.

Guertin, J., Jacobs, J., Avakian, C., (2005): Chromium (VI) Handbook, CRC Press, 784 p.

Guler, C., Thyne, G.D., (2004): Hydrologic and geologic factors controlling surface and groundwater chemistry in Indian Wells-Owens Valley area, south-eastern California, USA, Journal of Hydrology, Vol. 285, pp. 177–198.

Ham, R.K., (1980): Decomposition of Residential and Light Commercial Solid Waste in Test Lysimeters. EPA-SW-190c, U.S. Environmental Protection Agency, Cincinnati, OH.

Hao, OJ., Chen, JM., Huang, L., Buglass, RL., (1996): Sulfate-reducing bacteria. Critical Reviews in Environmental Science and Technology.,26(2):155–187.

Helsel and Hirsch (2002): Statistical Methods in Water Resources, In Book 4 Hydrologic Analysis and Interpretation, Techniques of Water-Resources”. Investigations of the United States Geological Survey, USGS, pp. 524.

Hem, J.D., (1970): Study and interpretation of the chemical characteristics of natural water, 2nd edition, U.S. Geological Survey Water Supply, Paper no. 1473, Washington D.C., pp.363.

Hensel, B.R., McKenna, D.P., (1989): Environmental Impacts of Oil Field Brines in Southeastern Clay County, Illinois. Illinois State Geological Survey OFS 1989-3, Champaign, IL.

Hirsh, F., (1965): Application de la morphometrie a I hydrology, Reveu Geomorph, Dynam t.15, no11.

Hitchon, B., Perkins, E.H., Gunter, W.D., (1999): Introduction to groundwater geochemistry, Geoscience Publishing, Sherwood Park, Alberta, 310 p.

Horton, R.E., (1932): «Drainage basin characteristics», Trans. Amer. Geophys. Union 13, 350-61.

Horton, R.E., (1945): Erosional development of streams and their drainage basin; an hydrophysical approach to quantitative morphology. Geological Society of America Bulletin 56: 275-370.

Howe, P., Malcolm, H., Dobson, S., (2004): Manganese and Its Compounds: Environmental Aspects. World Health Organization, Geneva, 63 p.

Hudnell, H. K., (1999): Effects from environmental Mn exposures: A review of the evidence from non-occupational exposure studies. Neurotoxicology20 (2,3), 379-398.

Jacobs, J., Testa, S., (2004): Overview of Chromium (VI) in the Environment: Background and History. In “Chromium Avakian C Eds, CRC Press.

Jensen, M., Haise, H., (1963): Estimating evapotranspiration from solar radiation. Journal of the Irrigation and Drainage Division. ASCE, 89 (LR4): 15-41.

Jones, B.F., Vengosh, A., Rosenthal, E., Yechieli, Y., (1999): Geochemical investigation of groundwater quality, in: proceeding: Seawater Intrusion in Coastal Aquifers- Concepts, Methods and Practices, Kluwer academic publishers, Netherlands, pp 51–71.

Judd, A.G., (1980): The use of cluster analysis in the derivation of geotechnical classifications. Bull Assoc Geol 17:193-211.

Kaiser, H.F., (1958): The Varimax criteria for analytical rotation in factor analysis. Psychometrika, v. 23:187-200.

Kamineni, D.C., (1987): Halogen-bearing minerals in plutonic rocks: A possible source of chlorine in saline groundwater in the Canadian Shield. In Saline water and gases in crystalline rocks (eds. P. Fritz and S. K. Frape). Geological Association of Canada Special Paper 33:69–80.

Kazakis, N., Busico, G., Colombani, N., Mastroccico, M., Pavlou, A., Voudouris, K., (2019): GALDIT-SUSI a modified method to account for surface water bodies in the assessment of aquifer vulnerability to seawater intrusion. Journal of Environmental Management, 235: 257-265.DOI: 10.1016/j.jenvman.2019.01.069

Kazakis, N., Pavlou, A., Vargemezis, G., Voudouris, K., Soulios, G., Pliakas, F., Tsokas, G., (2016): Seawater intrusion mapping using electrical resistivity tomography and hydrochemical data. An application in the coastal area of eastern Thermaikos Gulf, Greece. Sci Total Environ, 543: 373-387.

Keeney, D.R., (1986): Sources of Nitrate to ground water. CRC Critical Reviews in Environmental Control, Vol.16, No3, pp.257-304.

Kelly, W., Panno, S., Hackley, K., (2012): The Sources, Distribution, and Trends of Chloride in the Waters in Illinois. Bulletin B-74,Illinois State Water Survey, Prairie Research Institute, University of Illinois at Urbana-Champaign, Champaign, Illinois

Kelly, W.R., Panno, S.V., Hackley, K.C., Hwang, H., Martinsek, A.T., Markus, M., (2010): Using chloride and other ions to trace sewage and road salt in the Illinois Waterway. Applied Geochemistry 25(5):661–673.

Kersten, M., Forstner, U., (1986): Chemical fractionation of heavy metals in anoxic estuarine and coastal sediments. Water Science and Technology 18, p. 121-130.

Kim, J.H., (2009): DC2DPro-2D interpretation system of DC resistivity tomography User’s Manual and Theory KIGAM, S. Korea

Kinzelbach, W.K.H., Dillon, P.J., Jensen, K.H., (1990): State of the art of existing numerical groundwater quality models of the saturated zone and experience with their application in agricultural problems, Proceeding of the International Symposium on Water Quality Modeling of Agricultural Non-Point Sources, part I, edited by D.D. DeCoursey, Rep.ARS-81, pp.307-325, Agric.Res.Serv., U.S. Dep. of Agric., Beltsville, Md. Lord 1992.

Koppen, W., Geiger, R., (1936): Handbuch der klimatologie. Berlin.

Korom, F., (1992): Natural Denitrification in the Saturated Zone: A Review. Water Resources Research, vol.28, No6, pp.1657-1668.

Koroneos, A., (2010): Petrogenesis of the Upper Jurassic Monopigadon pluton related to the Vardar/Axios ophiolites (Macedonia, northern Greece) and its Geotectonic significance. Chemie der Erde 70, 221–241

Koufos, G., Syrides, G., Koliadimou, K., (1991): A Pliocene Primate from Macedonia (Greece). Journal of Human Evolution, 21: 283-294.

Krauskopf, K.B., (1979): Introduction to Geochemistry, 2nd edition. McGraw-Hill, Inc., 617 pp.

Krouse, HR, Mayer, B., (1999): Sulfur and oxygen isotopes in sulphate. In: Cook PG, Herczeg AL, editors. Environmental Tracers in Subsurface Hydrology. Kluwer; Boston: 1999. pp. 195–231.

Lalechos, N., (1986): Correlations and observations in molassic sediments in onshore and offshore areas of Nothern Greece. Mineral Wealth 42, 7-34. Athens.

Lederer, W.H., Fensterheim, R.J., (1983): Arsenic: Industrial, Biomedical, Environmental Perspectives. New York: Van Nostrand Reinhold.

Lee, J., Song, S., (2007): Evaluation of groundwater quality in coastal areas: implications for sustainable agriculture, Environmental Geology, 52, pp. 1231-1242.

Lenore, S., Clesceri, Arnold, E., Greenberg, Andrew, D., Eaton, (1998): Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. 20th Edition

Leonard, A.R., Ward, P.E., (1962): Use of Na/Cl ratios to distinguish oilfield from salt-spring brines in Western Oklahoma. U.S. Geological Survey Professional Paper 450-B,p.B126-B127.

Lloyd, W.J., Heathcote, A.J., (1985): Natural inorganic hydrochemistry in relation to groundwater. An introduction. Oxford.

Lu, J.C.S., Morrison, R.D., Stearns, R.J., (1981): Leachate production and management from municipal landfills: Summary and assessment. In Proceedings of Seventh Annual Research Symposium, Land Disposal: Municipal Solid Waste, EPA-600/9-81-002a, U.S. Environmental Protection Agency, Cincinnati, OH.

Martos, F., Bosch, A., Calaforra, J., (1999) : Hydrochemical process in an arid region Europe (Almeria, SE Spain), Applied Geochemistry, 14, pp. 735-745.

Masscheleyn, P.H., DeLaune, R.D., Patrick, W.H., (1991): Effect of redox potential and pH on arsenic speciation and solubility in a contaminated soil. Environ. Sci. Technol. 25: 1414–1419.

Mastrocicco, M., Busico, G., Colombani, N., Vigliotti, M., Ruberti, D., (2019): Modellingactual and future seawater intrusion in the variconi coastal wetland (Italy) due toclimate and landscape changes. Water (Switzerland) 11 (7). https://doi.org/10.3390/w11071502.

Mathes, E.S., Rasmussen, C.T., (2006): Combining multivariate statistical analysis with geographic information systems mapping: a tool for delineating groundwater contamination. Hydrogeology Journal 14:1493-1507.

Matthess, G., (1973): Die Beschaffenheit des Grundwassers, Gebrunder Borntraeger, Berlin, Stuttgart, 324 s.

McBride, M.B., (1994): Environmental chemistry of soils. 1st Edition; Oxford University Press, 416 p.

Mencio, A., Mas-Pla, J., (2008): Assessment by multivariate analysis of groundwater-surface water interactions in urbanized Mediterranean streams. Journal of Hydrology 252:255-266.

Meng, S., Maynard, J., (2001): Use of statistical analysis to formulate conceptual models of geochemical behaviour: water chemical data from the Botucatu aquifer in Sao Paulo state, Brazil. Journal of Hydrology, 250, pp. 78-97.

Mercier, J., (1966): Stude geologique des zones internes des Hellenides en Macedoine Centrale (Grece). Ann. Geol. Des Pays Hell. (20):1-596.

Mitrakas, M., Tzoupanos, N.D., Kazakis, N., Kaprara, E., Simeonidis, C., Samaras, P., Zouboulis, A.I., (2012): Hexavalent Chromium [Cr(VI)] in drinking water of Greece – Estimation of the origin and exposed population. 3rd International conference on industrial and hazardous waste management. Crete, 2012.

Moazamnia, M., Hassanzadeh, Y., Nadiri, A.A., Sadeghfam, S., (2020): Vulnerability Indexing to Saltwater Intrusion from Models at Two Levels using Artificial Intelligence Multiple Model (AIMM). Journal of Environmental Management. 255: 257-265

Molina, M., Aburto, F., Calderon, R., Cazanga, M., Escudey, M., (2009): Trace element composition of selected fertilizers used in Chile: phosphorus fertilizers as a source of long-term soil contamination, Soil and Sediment Contamination, 18, 497-511.

Mollat, M., Αντωνιάδης, Π., Χριστοδούλου, Γ., Παργινός, Δ., Κουρμούλης, Ν., (1978): Γεωλογικός χάρτης της Ελλάδας 1:50.000 φύλλο Βασιλικά. Εκδόσεις Ι.Γ.Μ.Ε., Αθήνα.

Moraetis, D., Nikolaidis, N.P., Karatzas, G.P., Dokou, Z., Kalogerakis, N., Winkel, L.H.E., Palaiogianni-Bellou, A., (2012): Origin and mobility of hexavalent chromium in North-Eastern Attica, Greece, Applied Geochemistry, vol. 27, pp. 1170–1178.

Morrison, J.M., Goldhaber, M.B., Lee, L., Holloway, J.M., Wanty, R.B., (2009): A regional-scale study of chromium and nickel in soils of northern California, USA,Appl. Geochem., vol. 24, pp. 1500–1511.

Morse, J.W., Mackenzie, F.T., (1990): Geochemistry of sedimentary carbonates, Developments in Sedimentology, 48, Elsevier, pp. 707.

NAS., (1973): Medical and biological effects of environmental pollutants: manganese. Washington,DC, National Academy of Sciences, National Academy Press.

Nimick, D.A., (1994): Arsenic transport in surface and ground water in the Madison and upper Missouri River Valleys, Montana. American Geophysical Union Fall Meeting, 247.

Nimick, D.A., (1998): Arsenic hydrogeochemistry in an irrigated river valley-A Reevaluation. Ground Water 36, no. 5: 743-753.

Norusis, M.J., (1993): SPSS for Windows: Professional Statistics, Release 6.0. SPSS Inc., pp, 385.

Nouri, J., Mahvi, A.H., Babaei, A.A., Jahed, G.R., Ahmadpour, E., (2006): Investigation of heavy metals on groundwater, Pakistan Journal of Biological Sciences, Vol 9(3), pp. 377-384.

Novotny, E.V., Sander, A.R., Mohseni, O., Stefan, H.G., (2009): Chloride ion transport and mass balance in a metropolitan area using road salt. Water Resources Research 45:W12410.

Nwankwoala, H.O. ,Udom, G.J., (2011): Hydrochemical Facies and Ionic Ratios of Groundwater in Port Harcourt, Southern Nigeria. Research Journal of Chemical Sciences Vol. 1(3), pp. 87-101.

Oyeku, O.T., Eludoyin, A.O., (2010): Heavy metal contamination of groundwater resourses in a Nigerian urban settlement, African Journal of Environmental Science and Technology Vol.4(4), pp. 201-214.

Pacheco, J., Cabrera, A., (1997): Groundwater contamination by nitrates in the Yucatan Peninsula, Mexico. Hydrogeology Journal, Vol. 5, No 2, 1997, 47-53.

Palmer, C.D., Wittbrodt, P.R., (1990): Geochemical Characterization of the United Chrome Products Site, Final Report. IN: Stage 2 Deep Aquifer Drilling Technical Report, United Chrome Products Site, Corvallis. OR, September 28, 1990, CH2M Hill, Corvallis, OR.

Panno, S.V., Hackley, K.C., Hwang, H., Greenberg, S., Krapac, I.G., Landsberger, S., O’Kelly, D.J., (2005): Database for the Characterization and Identification of the Sources of Sodium and Chloride in Natural Waters of Illinois. Illinois State Geological Survey Open File Series 2005-1.15 p, Champaign, IL.

Panno, S.V., Hackley, K.C., Hwang, H.H., Greenberg, S., Krapac, I.G., Landsberger, S., O’Kelly, D.J., (2006): Characterization and identification of the sources of Na-Cl in groundwater. Ground Water 44(2):176–187.

Papp, A., (1979): Die molluskenfauna von Trilophos sudlich von Thessaloniki und ihre palaeogeographische bedeutung. Ann. Geol. Pays Hell. 30/1, 225-247, 3pl. Athens.

Pavlou, A., Soulios, G., Dimopoulos, G., Tsokas, G., Mattas, C., Kazakis, N., Voudouris, K., (2013): Groundwater quality of the coastal aquifers in the eastern part of Thermaikos Gulf (from Aggelochori to Kallikratia). Proceedings of the 13th International Congress, Chania, Sept. 2013. Bulletin of the Geological Society of Greece vol. XLVII, no2, pp. 761–770.

Pavlou, A., Soulios, G., Kazakis, N., Tzollas, N., (2014): Groundwater pollution from heavy metal in the coastal area Aggelohori-Kallikrateia in Northern Greece. Proceedings of the 5th Environmental Conference of Macedonia, p. 1-10.

Penman, H., (1956): Estimating evaporation: Transactions, American Geophysical Union, v. 39, no. 1, p. 19–56.

Piper, A.M., (1944): Agraphic procedure in thegeochemical interpretation of water analyses. American Geophysical union, Transactions, v. 25, p. 914-923.

Rail, C., (2000): Groundwater Contamination: Sources and Hydrology, Vol. 1. CRC Press, pp.187.

Rainwater, F.H., Thatcher, L.L., (1960): Methods for collection and analysis of water samples, U.S. Geological Survey Water-Supply Paper 1454, 301 p.

Rao, S.Y.R., Reddy, T.V.K., Nayudu, P.T., (1996): Groundwater quality in the Niva river basin, Chittoor district, Andhra Pradesh, India. Environmental Geology, 32 (1), p. 56-63.

Reimer, P.S., (1999): Environmental effects of manganese and proposed freshwater guidelines to protect aquatic life in British Columbia[MSc thesis]. Vancouver, B.C., University of British Columbia.

Revelle, R., (1941): Criteria for recognition of sea water in ground waters, Trans. Amer. Geophysical Union, 22, pp.593–597.

Richard, F.L., Bourg, A.C.M., (1991): Aqueous geochemistry of chromium: A review. Water Res. V. 25, pp807-816.

Richards, I.A., (1954): Diagnosis and improvement of saline and alkali soils. Agric. Handbook 60, U.S. Dept.. Agric., Washington, D.C. 160 p.

Richter, B.C., Kreitler, C.W., (1993): Geochemical techniques for indentifying sources of groundwater salinazation. Library of Congress, Cataliging-inPublication data, CRC Press, Inc., pp. 257.

Riley, J.P., Skirrow, G., (1975): Chemical oceanography. Acad. Press, London & NY.

Ritter, W.F., Chimside, A.E.M., (1984): Impact of land use on groundwater quality in Southern Delaware: Ground Water, v. 22, no. 1, p. 38-47.

Roy, W.R., (1994): Groundwater contamination from municipal landfills in the USA. In Contamination of groundwaters, D.C. Adriano, A.K. Iskandar, I.P. Murarka (eds.), Science Reviews, Northwood, UK, p. 411–446.

Ruiz, F., Gomis, V., Blasco, P., (1990): Application of factor analysis to the hydrogeochemical study of a coastal aquifer. Journal of Hydrology, 119, 169-177.

Saager, R., Esselaar, P.A., (1969): Factor analysis of Geochemical Data from the Basal Reef, Orange Free State Goldfield, S.Africa. Econ.Geology. Vol.64, 1969, 445-451.

Sandberg, A.S., (1978): Nitrate and Nitrite. Intake and Metabolism in Humans (in Swedish). Report 1978:1, Social Styrelsem, Stockholm.

Santra, S.C., Samal, A.C., Bhattacharya, P., Banerjee, S., Biswas, A., Majumdar, J., (2013): Arsenic in foodchain and community health risk: a study in gangetic west Bengal, Procedia Environmental Sciences, vol. 18, pp. 2–13, Proceedings of the International Symposium on Environmental Science and Technology (2013 ISEST).

Schoeller, H., (1955): Geochimie des eaux souterraines.Application aux eaux des gisements de petrole. Revue de l’Institute Français du Petrole et Annales de Combustibles Liquides, Paris, V. 10, p. 230-244.

Schoeller, H., (1962): Les eaux souterraines. Ed. Masson, Paris, pp. 642.

Seller, LE., Canter, LW., (1980): Sulfates in surface and ground water. National Center for Ground Water Research; Norman, Oklahoma.

Serra, L., (1954): Le contrôle hydrologique d' un bassin versant: Ass. Inter. Hydrog. Sc., Assemblée Générale, Rome, v. 38, p. 349–357.

Sherif, M., Mohamed, M., Kacimov, A., Shetty, A., (2011): Assessment of groundwater quality in the northeastern coastal area of UAE as

precursor for desalination, Desalination 273, 436–446.

Showers, W.J., Genna, B., McDade, T., Bolich, R., Fountain., J.C., (2008): Nitrate contamination in groundwater on an urbanized dairy farm. Environmental Science & Technology 42(13):4683– 4688.

Shugg, A., (2014): Occurrence of High Bicarbonate Groundwater in Victoria, Australia. Environmental Earth Sciences, Thermal and Mineral Waters, pp. 97-110.

Simpson, T.R., (1946): Salinas Basin Investigation, Division, of Water Resources, State of California, Sacramento, Bulletin, 52, pp. 138-139.

Soulios, G., Dimopoulos, G., (1984): Contribution a l’etude du bilan hydrologique des basins versants du pays Hellenique d’apres l’exemple du basin des Vromolimnes (Macedoine-Grece). Estratto da Geologia Applicata E Idrogeologia, Vol. XIX,pp. 213-225, Bari.

Soulios, G., Toubektsi, M., Tzevelekis, G., Ezeigbo, H., (1991): Water balance of Stanford, W.E., Konikow, L.F., (1989): A two constituent solute transport model for groundwater having variable density, U.S. Geol. Survey Water Resour. Inv. Rept. 85- 4279.

Steffens, P., Bruijn, N., Meulenkamp, J., Benda, L., (1979): Field guide to the Neogene of Nothern Greece (Thessaloniki area and Strimon basin). Publ. Dep. Geol. Palaeont. Univ. Athens A. 35, 1-44. Athens.

Strahler, A., (1952): Hypsometric (area-altitude) analysis of erosional topography. Geol. Soc. Amer. Bull. (63):1117-1142.

Stuyfzand, P.J., (1993): Hydrochemistry and hydrology of the coastal dune area of theWestern Netherlands, PhD, Free University of Amsterdam, published by Kiwa Ltd, Research and Consultancy, Nieuwegein, Thee Netherlands, IBSN 90-74741-01-0, pp.366.

Swan, A.R.H., Sandilands, M., (1995): Introduction to Geological Data Analysis. Blackwell, Oxford.

Taylor, C., Alley, W., (2001): Groundwater level monitoring and the importance of long-term water-level data, U.S. Geological Survey Circular 1217, Denver, Colorado

Telford, W.M., Geldart, L.P., Sheriff, R.E. (1990): Applied Geophysics. Second edition. Cambridge University Press.

Tellam, J.H., Lloyd, J.W., (1986): Problems in the recognition of seawater intrusion by chemical means: an example of apparent chemical equivalence. Quarterly Journal of Engineering Geology, 19, pp. 389-398.

Thornthwaite, C., (1948): An approach toward a Rational Classification of Climate. Geogr. Rev. 38 (1), 55-94.

Thornthwaite, C., Mather, J., (1955): The water balance. Climatology, vol. VIII, No1

Thornthwaite, C., Mather, J., (1957): Instructions and tables for computing potential evaporotranspiration and water blance. Publication in Climatology, Vol. 10, No3, New Jersey.

Thyne, G.D., Guler, C., Poeter, E., (2004): Sequential analysis of hydrochemical data for watershed characterization. Groundwater 42:711-713.

Todd, D.K., (1959): Sea water intrusion in coastal aquifers, Am. Geophys. Union Trans., 34, pp. 749-754.

Todd, D.K., (1989): Sources of saline intrusion in the 400-foot aquifer, Castroville area, California. Report for Monterey Country Flood Control and Water Conservation District, Salinas, California, 41pp.

Trainer, F.W., Heath, R.C., (1976): Bicarbonate content of groundwater in carbonate rock in eastern North America. Journal of Hydrology, Vol.31, Issue 1-2, pp. 37-55.

Tsourlos, P., (1995): Modeling, Interpretation and Inversion of Multielectrode

Resistivity Data. D.Phil Thesis, University of York (315 p.)

Turc, L., (1951): Nouvelles formale pour le bilan de l'eau en fonction des valeurs moyennes annuelles des précipitations et de la température: Comptes Rendus de l'Academie Sciences Paris, v. 233, p. 633–635.

U.S.E.P.A., (1979): Sources of toxic pollutants found in influents to sewage treatment plants. VI. Integrated interpretation. Washington, DC, US Environmental Protection Agency, Office of Water Planning and Standards (Report No. EPA 440/4-008; NTIS No. PB81-219685).

U.S.E.P.A., (1984): Health assessment document for manganese. Final draft. Cincinnati, OH, US Environmental Protection Agency, Office of Research and Development (Report No. EPA/600/883/013F).

U.S.E.P.A., (2001): National Primary Drinking Water Regulations: Arsenic and Clarifications to Compliance and New Source Contaminants Monitoring, Federal Register, vol. 40, CFR Parts 9, pp. 141–142. validity of empirical methods. Environ. Geol. Water Sci., Vol. 18, No 2, 85-94.

Vazquez Sunne, E., Sanchez Vila, X., Carrera, J., (2005): Introductory review of specific factors influencing urban groundwater, an emerging branch of hydrogeology, with reference to Barcelona, Spain. Hydrogeology Journal, Vol. 13, pp. 522–533.

Vengosh, A., Rosenthal, A., (1994): Saline groundwater in Israel: Its bearing on the water crisis in the country, J. Hydrol. 156, 389–430.

Vengosh, A., Spivack, A.J., Artzi, Y., Ayalon, A., (1999): Geochemical and Boron, Strontium, and Oxygen isotopic constrains on the origin of the salinity in groundwater from the Mediterranean coast of Israel, Water Recourses Research, 35 (6), pp. 1877-1894.

Voudouris, K., (2006): Groundwater balance and safe yield of the coastal aquifer system in NEastern Korinthia, Greece. Applied Geography, 26, pp 291-311.

Voudouris, K., Lambrakis, N., Papatheodorou, G., Daskalaki, P., (1997): An application of factor analysis for the study of the Hydrogeological conditions in Plio-Pleistocene aquifers of NW Achaia (NW Peloponnesus, Greece). Mathematical Geology, Vol. 29, No. 1.

Voudouris, K., Panagopoulos, A., Koumantakis, I., (2004): Nitrate pollution in the coastal aquifer system of the Korinthos Prefecture (Greece). Global Nest: The International Journal.

Voudouris, K., Panagopoulos, A., Koumantakis, J., (2000): Multivariate Statistical Analysis in the Assessment of Hydrochemistry of the Northern Korinthia Prefecture Alluvial Aquifer System (Peloponnese, Greece). Natural Resourses Research, 9 (2),pp. 135-145.

Walraevens, K., Lebbe, L., Ceukelaire, M.D., Houtte, E.V., Greuck, W.D., (1993): Influence on groundwater quality of the Paleozoic Brabant Massif in Belgium due to overexploitation. Groundwater Quality Management (Proceedings of the GQM 93 Conference held at Tallinn, September 1993). IAHS Publ. no. 220, 1994.

Ward, J.H., (1963): Hierrarchical grouping to optimize an objective function. J. Am Stat Assoc 69:236-244.

Welch, A.H., Lico, M.S., Hughes, J.L., (1988): Arsenic in ground water of the western United States. Ground Water 26, no. 3: 333-347.

Wesolowsky, G., (1976): Multiple regression and analysis of variance, John Wiley & Sons, New York.

Wilcox, L.V., (1950): Classification and Use of Irrigation Waters. Department of Agriculture, United States, Circular No. 696, Washington D.C., pp: 16.

Wilcox, L.V., (1955): Classification and use of irrigation waters. U.S. Dept. Agric. Circ. 969, Washington, D.C., 19 p.

Wiliams, R.E., (1982): Statistical identification of hydraulic connections between the surface of mountain and internal mineralized zones, Ground Water, 20, pp. 466-478

Wing, S., Freedman, S., Band, L., (2002): The potential impact of flooding on confined animal feeding operations in eastern North Carolina. Environmental Health Perspectives 110(4):387– 391.

World Health Organization., (1984): Guidelines for drinking - water quality, vol 2, Health criteria and other supporting information. WHO, Geneva.

World Health Organization., (1985): Health Hazards from Nitrates in Driking Water. Report on a WHO Meeting in Copenhagen, March 5-9, 1984, Regional Office for Europe, Copenhagen, Denmark, pp.3, 49-66.

World Health Organization., (2011): Guidelines for Drinking-Water Quality, vol. 4

Young, C.P., Gray., E.M., (1978): Nitrate in Groundwater. TR69, Water Research Center, United Kingdom.

Yurtsever, Y., (1983): Models for tracer data analysis. Guidebook on nuclear techniques in Hydrology, IEEA, Vienna, pp.381-402.

Zaporozec, A., (1972): A graphical interpretation of water quality data. Groundwater, V.10, p. 32-43.

Ελληνική Βιβλιογραφία

Αποστολόπουλος, Γ., (2013): Σημειώσεις Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, σελ. 180.

Βεράνης, Ν., Ζαμπόκας, Ν., Χατζηκύρκου, Α., (2008): Περαιτέρω χαρακτηρισμός των υπόγειων υδροφόρων συστημάτων. Εφαρμογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/Ε.Κ. Τεύχος Έκθεσης, Ι.Γ.Μ.Ε.

Βλάχος, Ε., (2011): Η συμβολή της μελέτης των γιγαντιαίων χελωνών στην στρωματογραφία και παλαιογεωγραφία του Νεογενούς της Μακεδονίας. Διατριβή Ειδίκευσης. Τμήμα Γεωλογίας, Α.Π.Θ., σελ. 193.

Βουδούρης Κ., Σούλιος Γ., Γιαννέλη Χ., Μανδηλαράς Δ., Αντωνάκος Α., (2005): Μέθοδοι υπολογισμών της τροφοδοσίας των υπόγειων υδροφορέων. Πρακτικά 13ου Σεμιναρίου για την προστασία του περιβάλλοντος, Θεσσαλονίκη.

Βουδούρης, Κ., (1995): Υδρογεωλογικές συνθήκες του ΒΔ τμήματος του Νομού Αχαϊας. Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών.

Βουδούρης, Κ., (2004): Στατιστική ανάλυση υδρογεωλογικών δεδομένων. Τμήμα Γεωλογίας, Α.Π.Θ., σελ. 104.

Βουδούρης, Κ., (2009): Υδρογεωλογία Περιβάλλοντος. Εκδόσεις Τζιόλα, Θεσσαλονίκη, Κ, σελ. 460.

Βουδούρης, Κ., (2010): Υδρογεωλογική έρευνα ευρύτερης περιοχής Περαίας, Δήμου Θερμαϊκού. Ερευνητικό Πρόγραμμα (Κωδικός 83054), Τελική έκθεση, Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας, Τμήμα Γεωλογίας, Α.Π.Θ.

Γαρδίκας, Χ., (1934): Συμβολή στη γεωλογική έρευνα της Χαλκιδικής χερσονήσου. Ι. Ανεύρεσης Παλαιογενούς επί της Νοτιοανατολικής Κασσανδρείας. Εργ. Ορυκτ. Γεωλ. Πετρολ. Παν. Θεσσαλονίκης.

Γαρδίκας, Χ., (1939): Πετρολογικός και Γεωλογικός χάρτης της χερσονήσου Κασσάνδρας. Εργ. Ορυκτ. Γεωλ. Πετρολ. Παν. Θεσσαλονίκης.

Γιαννέλη, Χ., Σούλιος, Γ., Βουδούρης, Κ., Διαμαντής, Ι., Κίλιας, Α., Ζαγγανά, Ε., (2005): Υδροχημικά χαρακτηριστικά των υπόγειων νερών του αλλουβιακού υδροφορέα της λεκάνης Κορησού, Νομού Καστοριάς. 7ο Πανελλήνιο Υδρογεωλογικό Συνέδριο, Αθήνα, σελ. 71-82.

∆ιαµαντής, Ι., (2004): Παράκτια υδροφόρα στρώµατα. Σηµειώσεις προγράµµατος µεταπτυχιακών σπουδών Τµήµατος Γεωλογίας. ∆.Π.Θ., Ξάνθη, σελ. 75.

Ελευθεριάδης, Γ., (1977): Συμβολή εις την μελέτην των ηφαιστειογενών πετρωμάτων της Νοτίου Αλμωπίας. Διδακτορική διατριβή Θεσσαλονίκη.

Ένωση Ελλήνων Χημικών (2007): Τεχνική Έκθεση για την επικινδυνότητα Παρουσίας Cr(VI) στο πόσιμο νερό Δήμο Οινοφύτων, Προσχέδιο, Ένωση Ελλήνων Χημικών.

Καζάκης, Ν., (2013): Εκτίμηση της Διακινδύνευσης της εξωτερικής ρύπανσης των υπόγειων νερών. Εφαρμογή στη λεκάνη του Ανθεμούντα. Διδακτορική Διατριβή. Τμήμα Γεωλογίας, Α.Π.Θ. σελ. 457.

Κακλής, Τ., (2011): Υδρογεωλογική μελέτη και μελέτη διαχείρισης υδατικών πόρων Πιέριας λεκάνης Ν. Καβάλας. Διδακτορική Διατριβή. Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ., σελ. 298.

Καλλέργης, Γ., (1999): Εφαρμοσμένη-Περιβαλλοντική Υδρογεωλογία. 2η έκδοση, τόμοι Α,Β,Γ, Τ.Ε.Ε., Αθήνα.

Καλλιώρας, Α., (2007): ∆ιαχείριση υπόγειων υδατικών πόρων σε υδροφόρους που υπόκεινται σε καθεστώς θαλάσσιας διείσδυσης. Η περίπτωση του ∆υτικού παράκτιου τµήµατος του Νοµού Ροδόπης, ∆ιδακτορική ∆ιατριβή, Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών, ∆.Π.Θ., Ξάνθη, σελ. 280.

Κεσόγλου, Ολυμπία., (2011): Εντοπισμός υφάλμυρων υδροφόρων στρωμάτων με τη χρήση γεωφυσικών μεθόδων: Εφαρμογή στην παράκτια περιοχή Αγγελοχωρίου, Θεσσαλονίκης. Μεταπτυχιακή Διπλωματική εργασία, Τμημάτων Βιολογίας, Γεωλογίας και Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ., σελ. 124.

Κίρκου, Στέλλα., (2012): Φυσικογεωγραφικά και ιζηματολογικά χαρακτηριστικά του ακρωτηρίου Μύτικας Επανομής, Ν. Θεσσαλονίκης. Μεταπτυχιακή Διπλωματική εργασία, Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ., σελ. 187.

Κομνίτσας, Κ., Ξενίδης, Α., (2001): Όξινη Απορροή Μεταλλείων. Δημιουργία – Επιπτώσεις και Τεχνικές Αντιμετώπισης σε Μεταλλεία Μικτών Θειούχων. Τεχν. Χρον. Επιστ. Έκδ. ΤΕΕ, V, τεύχ. 1&2 2001.

Κουμαντάκης, Ι., (2006): Γεωλογικά προβλήματα Δήμου Θερμαϊκού και αντιμετώπισή τους. Τελική έκθεση ερευνητικού προγράμματος. ΕΜΠ.

Λαλεχός, Ν., Bizon, G., (1969): Γεωλογικός χάρτης της Ελλάδας 1:50.000 φύλλο Επανωμή. Εκδόσεις Ι.Γ.Ε.Υ., Αθήνα.

Λαμπράκης, Ν., (1991): Εισαγωγή στην Υδροχημεία. Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών.

Λαμπράκης, Ν., Τηνιακός, Λ., Λαζάρου, Α. Καλλέργης, Γ., (1997): Νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης υδροφόρων οριζόντων Πελοποννήσου. Πρακτικά 4ου Υδρογεωλογικού Συνεδρίου, Θεσ/νίκη, σελ.163-178.

Μαραβελάκι, Μ., (1961): Η κοιλάς του Ανθεμούντος, μελέτη υδρογεωλογική. Περιοδικό Γεωπονικά 79-80 Φεβρουάριος – Μάρτιος 1961. Θεσσαλονίκη.

Μαραβελάκι, Μ., Παπακωνσταντίνου, Χ., (1953): Συμβολή εις την γνώση της υπογείου υδρολογίας της Μακεδονίας. Α. ΝΔ. Χαλκιδική. Ι.Γ.Ε.Υ. Ειδ. Μελετ. Γεωλ. Ελλάδος. 6. Αθήναι.

Μαρίνος, Γ., Σακελλαρίου-Μανέ, Ε., Σωτηριάδης, Λ., Σαπουντζής, Η., (1970): Επί της παλαιογεωγραφίας της Βορείου Αιγηίδος εις τον χώρον της Χαλκιδικής. Ann. Geol. Pays Hell. 20. Athens.

Μάττας, Χ., (2009): Υδρογεωλογική έρευνα στη λεκάνη του Γαλλικού ποταμού. Διδακτορική Διατριβή. Τμ. Γεωλογίας Α.Π.Θ., σελ. 359.

Μορφουλάκη, B., (2002): Χωροχρονική διερεύνηση της ιοντικής σύστασης των υπόγειων υδάτων στην παράκτια περιοχή των Μαλίων στα πλαίσια υποβάθμισης από την έντονη αγροτοτουριστική ανάπτυξη. Διατριβή Ειδίκευσης, Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών, Ηράκλειο, σελ.98.

Μουντράκης, Δ., (1985): Γεωλογία της Ελλάδας. University Studio Press, σελ. 204

Μουντράκης, Δ., Συρίδης, Γ., Πολυμενάκος, Λ., Παυλίδης, Σ., (1993): Η νεοτεκτονική δομή του ανατολικού περιθωρίου του βυθίσματος του Αξιού-Θερμαϊκού στην περιοχή Δυτικής Χαλκιδικής (Κ. Μακεδονία). Δελτ. Ελλ. Γεωλ. Εταιρ. Τόμ. XXVIII/1, σελ. 379-395. Αθήνα.

Μπόρα-Σέντα, Ε., Μωυσιάδης, Χ., (1997): Εφαρμοσμένη Στατιστική. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη.

Μυριούνης, Τ. Χ., (2008): Υδρογεωλογική και υδροχημική διερεύνηση των υπόγειων νερών της παράκτιας ζώνης της υδρολογικής λεκάνης Αλμυρού Μαγνησίας. Διδακτορική Διατριβή, Τμ. Γεωλογίας Α.Π.Θ., σελ. 423.

Παναγόπουλος, Γ., Λαµπράκης, Ν., (2001): Διερεύνηση της ποιότητας του υπόγειου νερού του καρστικού υδροφόρου ορίζοντα της Ν∆ Τριφυλίας σε σχέση µε τις υδρογεωλογικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή, ∆ελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, τοµ. XXXIV/5, σελ. 1885-1892.

Παπαγεωργάκης, Ι., Κουμαντάκης, Ι., (1978): Υδρογεωλογική μελέτη Χαλκιδικής και λεκανών Ανθεμούντος και Επανομής Θεσσαλονίκης. Υπουργείο Γεωργίας, Γενική Διεύθυνση Εγγείων Βελτιώσεων, ΥΠ.Π.Α.Ε.-Δ/ΣΗ ΙΙ ΤΜ. Β΄, ΥΠ.Τ.Μ.Κ. Δ/ΣΗ V ΤΜ. Α΄, Αθήνα.

Παπαζάχος, Β.Κ., (1996): Εισαγωγή στην Εφαρμοσμένη Γεωφυσική. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Εκδόσεις Ζήτη.

Πατρικάκη, Ο., (2009): Υδρογεωλογική έρευνα λεκάνης απορροής ρέματος ποταμιά, νομός Κοζάνης, Δυτική Μακεδονία. Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ., σελ. 371.

Σιάρδος, Γ., (1999): Μέθοδοι πολυμεταβλητής στατιστικής ανάλυσης. Μέρος πρώτο και δεύτερο. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη.

Σούλιος, Γ., (1986): Γενική Υδρογεωλογία, Πρώτος & Δεύτερος Τόμος. University Studio Press, Θεσσαλονίκη.

Σούλιος, Γ., (2004): Γενική Υδρογεωλογία, Τρίτος Τόμος. Εκδοτικός οίκος Αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη.

Σούλιος, Γ., (2006): Γενική Υδρογεωλογία, Τέταρτος Τόμος. University Studio Press, Θεσσαλονίκη.

Σούλιος, Γ., Δημόπουλος, Γ., Μουντράκης, Δ., Ψιλοβίκος, Α., Πέννας, Π., Χατζηδημητριάδης, Ε., Βαφειάδη,ς Π., (1989): Έρευνα πάνω στο υδρολογικό ισοζύγιο λεκανών απορροής του ελληνικού χώρου. Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας, τομ. XXVI.

Σούλιος, Γ., Ζαγγανά, Ε., Κακλής, Τ., Οικονομίδης, Δ., (2001): Υδροχημικά χαρακτηριστικά υπόγειων και επιφανειακών νερών της λεκάνης του άνω ρου του Αλιάκμονα, Πρακτικά 9ου Συνεδρίου της Ε.Γ.Ε., Σεπτέμβριος 2001, Αθήνα, Δελτίο της Ε.Γ.Ε., τ. xxxiv, no 5, σελ. 1959-1966, Αθήνα.

Συρίδης, Γ., (1990): Λιθοστρωματογραφική, Βιοστρωματογραφική και Παλαιογεωγραφική μελέτη των Νεογενών-Τεταρτογενών ιζηματογενών σχηματισμών της χερσονήσου Χαλκιδικής. Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Γεωλογίας, Α.Π.Θ.

Τοπογραφικός χάρτης (1970): Φύλλο Βασιλικά, 1:50.000. Εκδόσεις Γ.Υ.Σ. Αθήνα.

Τοπογραφικός χάρτης (1970): Φύλλο Επανωμή, 1:50.000. Εκδόσεις Γ.Υ.Σ. Αθήνα.

Φίκος, Η., (2010): Αντιστροφή γεωηλεκτρικών τομογραφικών δεδομένων: Εφαρμογή στη λεκάνη του Ανθεμούντα. Διδακτορική Διατριβή. Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ., σελ. 218.

Φιλιππίδης, Α., (2002): Εφαρμοσμένη και περιβαλλοντική γεωχημεία. Υπηρ. Δημοσ. Α.Π.Θ., 121 σελ.

Ψιλοβίκος, Α., Συρίδης, Γ., Χαχαμίδου, Ε., (1988): Παράκτια φαινόμενα στη χερσόνησο της Κασσάνδρα της Χαλκιδικής. Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας ΧΧ, 325-339. Αθήνα.

Διαδικτυακές Πηγές>

http://www.statistics.gr (Εθνική Στατιστική Υπηρεσία-Ε.Σ.Υ.Ε.)

http://www.hortiatis570.gr/weather/

http://www.meteo.gr

Εισερχόμενη Αναφορά

Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.