Διερεύνηση ρωγμώσεων στην περιοχή των Λαγυνών Θεσσαλονίκης με τη χρήση γεωφυσικών μεθόδων = Investigation of surficial fissures in the area of Lagyna, Thessaloniki with the use of geophysical methods.

Περίληψη

Η παρούσα διπλωματική εργασία παρουσιάζει την συνδυασμένη εφαρμογή σεισμικών και ηλεκτρικών γεωφυσικών μεθόδων διασκόπησης, στη περιοχή των Λαγυνών, με απώτερο σκοπό την ερμηνεία της γεωλογικής δομής του υπεδάφους και κατά κύριο λόγο τον προσδιορισμό του αιτίου πρόκλησης των ρωγμώσεων σε κτίρια και κατασκευές του οικισμού. Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα, στα ΒΑ της πόλης της Θεσσαλονίκης και ανήκει στο ΝΔ τμήμα του τεκτονικού βυθίσματος της Μυγδονίας λεκάνης. Στην ευρύτερη περιοχή έντονη είναι η γεωργική και βιομηχανική δραστηριότητα με αρνητικό αντίκτυπο την ανεξέλεγκτη υπεράντληση. Το κλίμα χαρακτηρίζεται ως εύκρατο Μεσογειακό και το υψόμετρο είναι ομαλό, με εξαίρεση το νότιο τμήμα του οικισμού που το ανάγλυφο είναι απότομο λόγω παρουσίας ενεργών ρηγμάτων που οριοθετούν το νότιο περιθώριο της Μυγδονίας λεκάνης. Η λεκάνη βρίσκεται στο όριο της Σερβομακεδονικής μάζας με τη Περιροδοπική ζώνη και στο δυτικό τμήμα της, που ανήκει η περιοχή έρευνας, το υπόβαθρο συνίσταται από μετακροκαλοπαγή, μεταψαμμίτες, χαλαζίτες και χαλαζιτικούς ψαμμίτες με φυλλιτικές ενστρώσεις, σχιστόλιθους, μάρμαρα και ανθρακικούς σχηματισμούς νηριτικής ιζηματογένεσης. Από το Άνω Μειόκαινο και μετά, το τεκτονικό βύθισμα της Μυγδονίας πληρώθηκε σε δυο φάσεις με νεότερα, Νεογενή και Τεταρτογενή, ποταμοχειμάρια και λιμναία ιζήματα και γι’ αυτό οι επιφανειακές διαρρήξεις στα Λαγυνά εμφανίζονται πάνω σε Τεταρτογενή σχηματισμό χαλικιών και άμμου και αμμούχες αργίλους.
    Για την έρευνα των ρωγμώσεων στην περιοχή των Λαγυνών, εφαρμόστηκαν οι γεωφυσικοί μέθοδοι της σεισμικής διάθλασης και ηλεκτρικής αντίστασης. Τα δεδομένα των σεισμικών μετρήσεων επεξεργάστηκαν με το λογισμικό Seislmager/ 2D και η τομή ηλεκτρικής τομογραφίας με το αντίστοιχο DC_2DPRO. Με την ερμηνεία των δεδομένων επιβεβαιώθηκε η θέση των διαρρήξεων στο υπέδαφος, η οποία συνάδει με αυτή που προέκυψε από αποτελέσματα παλιότερης τεκτονικής έρευνας πάνω στην περιοχή. Η ασεισμική ζώνη διαρρήξεων πιθανά οφείλει την ανάπτυξη της στη δράση των ενεργών ρηγμάτων της λεκάνης και το φαινόμενο ρωγμώσεων ενισχύεται από την υπεράντληση, που προκαλεί καθίζηση του εδάφους.
Λέξεις- Κλειδιά: Επιφανειακές διαρρήξεις, Μυγδονία λεκάνη, σεισμική διάθλαση, ειδική ηλεκτρική αντίσταση.


      This bachelor thesis deals with the combined use of seismic and electric geophysical methods in the area of Lagyna, Thessaloniki. The main purpose is the interpretation of the subsurface’s geological structure and furthermore to detect the exact cause of the development of the surficial fissures existing in buildings in the area of interest. Lagyna is located in Northern Greece, NE of the city of Thessaloniki and belongs to the SW part of the tectonic graben called Mygdonia basin. Agricultural and industrial activities are prominent in the use of land in the general area and due to uncontrollable actions, they lead to overplumping. The climate is classified as temperate Mediterranean and the terrain is mostly smooth, except the southern part of the basin where the anaglyph is steep due to continuous action of active faults. The Mygdonia basin’s bedrock consists of metamorphic rocks such as quartzites and quartzitic sandstones, with intercalations of phyllites, graphitic schists, marble and psammitic limestone bands, deposited in a shallow environment. After the Late Miocene, the Mygdonia tectonic graben has been subjected to two different extensional phases forming, Neogene and Quaternary, stratigraphic sequences of fluvial and lacustrine sediments. Surficial fissures have been developed on this younger sedimentary cover, which is the reason why they can only be detected on building damages and they do not appear on the ground.
    In the field were executed seismic and electric resistivity tomographies. Seismic data had been processed in Seislmager/2D and the electric tomography in the DC_2DPRO program. The interpretation of the data, which show the exact position of the fissures on the ground, was agreeing with previous papers examining the same area. These aseismic ruptures were possibly developed by the continuous action of active faults in the southern part of the area and they were also further affected by overplumping, which caused subsidence.
Key-words: Surficial ruptures/ fissures, Mygdonia basin, seismic refraction, electric resistivity.