Πρώτες ύλες και διαδικασία παραγωγής τσιμέντου¨οι προοπτικέςμτης ελληνικής τσιμεντοβιομηχανίας = Row materials and cement production proccess: the prospects of the greek cement industry.

Περίληψη

Η παρούσα διπλωματική εργασία με τίτλο «Πρώτες ύλες και διαδικασία παραγωγής τσιμέντου. Οι προοπτικές της ελληνικής τσιμεντοβιομηχανίας» εκπονήθηκε με επιβλέποντα καθηγητή τον κ. Νικόλαο Καντηράνη, τον οποίο οφείλω να ευχαριστήσω για την συμβολή του και την πολύτιμη βοήθεια του στην ολοκλήρωση της εργασίας αυτής.
Στόχος αυτής της εργασίας είναι η αναλυτική περιγραφή των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του τσιμέντου τόσο στην Ελλάδα όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, η κατανόηση των σταδίων παραγωγής του τσιμέντου και η ανάλυση της οικονομικής κατάστασης της Ελληνικής τσιμεντοβιομηχανίας.
Για τον λόγο αυτό στο πρώτο μέρος της εργασίας παρατίθενται οι κύριες πρώτες ύλες, οι φυσικές πηγές και τα ορυκτά από τις οποίες προέρχονται. Επιπρόσθετα, αναφέρονται και μη φυσικές, εναλλακτικές πηγές όπως τα παραπροϊόντα της χαλυβουργίας και τα κατάλοιπα επεξεργασίας λιγνίτη. Ιδιαίτερη σημασία, δίνεται στην ακριβή χημική σύσταση των πρώτων υλών και των διαχωρισμό των χημικών τους στοιχείων, όπου αυτό απαιτείται για ποιοτικούς ή και για περιβαλλοντικούς σκοπούς. Συνάμα, δίνονται αναλυτικοί πίνακες με τα ποσοστά συμμετοχής των συστατικών του  κλίνλερ και του τελικού προϊόντος, του τσιμέντου.
Το πρώτο μέρος της εργασίας συνεχίζει με την περιγραφή των σταδίων παραγωγής τσιμέντου, όπου αναλύονται λεπτομερώς οι διεργασίες που ακολουθούνται, από την επιλογή και τη θραύση των πρώτων υλών μέχρι και την τελική συνάλεση του κλίνκερ με πρόσθετες ύλες για την παραγωγή του τσιμέντου. Για κάθε στάδιο αναλύονται με χρονική σειρά οι διαδικασίες που ακολουθούνται, ενώ ταυτόχρονα υπερτονίζονται οι προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται σε κάθε στάδιο. Αυτές μπορεί να σχετίζονται  με την κοκκομετρία των  υλικών, την χημική τους σύσταση, την ομοιογένεια και τους στόχους που πρέπει να επιτευχθούν. Οι τελευταίοι, αποτελούν μαθηματικές σχέσεις μεταξύ χημικών στοιχείων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται, επίσης στο στάδιο της προασβεστοποίησης. Αυτό αποτελεί ένα από τα κρίσιμα στάδια καθώς μέσω της προασβεστοποίησης πραγματοποιείται η διάσπαση  του CaCO3 σε CaO και CO2. Τέλος δίνεται ο ορισμός του κλίνκερ και οι ιδιότητες του, ενώ παράλληλα αναφέρονται και σημαντικά τεχνικά ζητήματα κάθε σταδίου της διαδικασίας παραγωγής.
Το δεύτερο μέρος της εργασίας επικεντρώνεται στην Ελληνική τσιμεντοβιομηχανία. Αρχικά, γίνεται μία εισαγωγή με μία ιστορική αναφορά στις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής τσιμέντου στην Ελλάδα και στον καταλυτικό ρόλο που διαδραμάτισαν στην Ελληνική οικονομία . Παρατίθενται σημαντικά στοιχεία για την κάθε εταιρεία με χρονολογική σειρά. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται διαγράμματα παραγωγής και πωλήσεων τσιμέντου και κλίνκερ. Γίνεται αναλυτική περιγραφή των ποσοτήτων αυτών και συσχετισμός της διακύμανσης τους με την επικρατούσα οικονομική κατάσταση της Ελλάδας. Τέλος, επιχειρείται  μέσω διαγραμμάτων η πρόβλεψη της διακύμανσης της παραγωγής και των πωλήσεων για τα έτη 2019-2024.
Συνοψίζοντας, η βιομηχανία τσιμέντου στην Ελλάδα αποτελεί αδιαμφισβήτητα αναπόσπαστο κομμάτι της υγιούς  οικονομίας, καθώς πρόσφερε και προσφέρει ακόμη και σήμερα, στα χρόνια της εθνικής οικονομικής κρίσης, χιλιάδες θέσεις εργασίας και την ελπίδα πως με την καινοτομία και την συνεχή βελτίωση τη θέση της οικονομικής κρίσης θα πάρει η αειφόρος ανάπτυξη.

This thesis is titled, « Raw materials and cement production process. The prospects of the Greek cement industry». It was submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Bachelor of Science in Geology at the Aristotle University of Thessaloniki. It was carried out under the supervision of professor Nikolaos Kantiranis, whom I owe a dept of gratitude for his contribution and valuable help in completing this diploma thesis.
This thesis aims to describe in detail the raw materials used in cement production, both in Greece and worldwide, to clarify the cement production stages and to analyze the current economic situation of the Greek cement industry.
For this purpose, in the first section there is an extensive description of the main and secondary raw materials, the natural sources and the minerals which they derived from. There are also references of non-natural, alternative sources such as steelworks by-products and lignite processing residues. Particularly significant, is the precise chemical composition of the raw materials and the separation of their chemical elements when it is required for both quality and environmental purposes. In addition, there are detailed tables with the percentages of the components of clinker and cement.   
The first section concludes with the description of the stages of cement production process. They are thoroughly described, from the initial breaking of the raw materials to the final grinding of clinker along with additives, which results in the production of cement. The procedures followed for each stage are analyzed in chronological order, whilst at the same time the conditions that must be followed at each stage are emphasized. The conditions may be related to the size of the grains of the materials, their chemical composition, their homogeneity and the chemical indicators. Emphasis is also given to the calcification stage. This is one of the critical stages as CaCO3 decomposes into CaO and CO2 through calcification. Finally, the clinker definition and its properties are described as well as important technical issues at each one of the stages of the production process.
The second section of the thesis focuses on the Greek cement industry. At the beginning, there is an introduction with a historical reference to the most significant cement companies in Greece and the crucial role they played in Greek economy. Important information is provided for each company in chronological order. There are production and sales charts of cement and clinker with a detailed description of these quantities and their correlation with the prevailing economic situation in Greece. Finally, there are forecast charts of the fluctuation of production and sales for the years 2019-2024.
In the Final Analysis, cement industry in Greece is undoubtedly integral part of the healthy economy, as it has offered through the years thousands of job positions and it still offers many opportunities in the years of the national economic crisis. It brings the hope that with innovation and continuous improvement the financial crisis will be displaced by sustainable development.