[Εξώφυλλο]

Νεοτεκτονική χαρτογράφηση στο νότιο περιθώριο της Μυγδονίας λεκάνης = Neotectonic mapping in the southern margin of Mygdonia basin.

Ευδοκία Δημήτριος Παπαδοπούλου

Περίληψη


Η παρούσα διπλωματική εργασία αναφέρεται στο νεοτεκτονικό κλάδο της χαρτογράφησης και ανάλυσης της ευρύτερης περιοχής των Λαγυνών. Ο απώτερος σκοπός αυτής της εργασίας ταυτίζεται με την ερμηνεία της γεωλογικής δομής και εξέλιξης της περιοχής μελέτης, βασισμένη στον ήδη παραχθέντα νεοτεκτονικό χάρτη.
Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα, στα ΒΑ της πόλης της Θεσσαλονίκης και ανήκει στο ΝΔ τμήμα του τεκτονικού βυθίσματος της Μυγδονίας λεκάνης. Το υψόμετρο είναι ομαλό, με εξαίρεση το νότιο τμήμα του οικισμού που το ανάγλυφο είναι απότομο λόγω παρουσίας ενεργών ρηγμάτων που οριοθετούν το νότιο περιθώριο της Μυγδονίας λεκάνης. Η λεκάνη βρίσκεται στο όριο της Σερβομακεδονικής μάζας με τη Περιροδοπική ζώνη και στο δυτικό τμήμα της, που ανήκει η περιοχή έρευνας, το υπόβαθρο συνίσταται από μετακροκαλοπαγή, μεταψαμμίτες, χαλαζίτες και χαλαζιτικούς ψαμμίτες με φυλλιτικές ενστρώσεις, σχιστόλιθους, μάρμαρα και ανθρακικούς σχηματισμούς νηριτικής ιζηματογένεσης. Από το Άνω Μειόκαινο και μετά, το τεκτονικό βύθισμα της Μυγδονίας πληρώθηκε σε δυο φάσεις με νεότερα, Νεογενή και Τεταρτογενή, ποταμοχειμάρια και λιμναία ιζήματα και γι’ αυτό οι επιφανειακές διαρρήξεις στα Λαγυνά εμφανίζονται πάνω σε Τεταρτογενή σχηματισμό χαλικιών και άμμου και αμμούχες αργίλους.
Για τη νεοτεκτονική έρευνα χρησιμοποιήθηκαν τοπογραφικοί και γεωλογικοί χάρτες της ευρύτερης περιοχής, καθώς και αεροφωτογραφίες για την εύρεση ενός κλάδου ρηγμάτων όπου είχε δύσκολη πρόσβαση στην ύπαιθρο. Η συλλογή των τεκτονικών στοιχείων έγινε με γεωλογική πυξίδα και η επεξεργασία τους με διάφορα λογισμικά, όπως RockWorks, Dips και Georose. Κατασκευάστηκαν τεκτονικά διαγράμματα και ροδοδιαγράμματα για την τεκτονική ανάλυση της περιοχής μελέτης και παράχθηκε ψηφιακός νεοτεκτονικός χάρτης κλίμακας 1:10.000, με το λογισμικό G.I.S. Τέλος, για τη μορφοτεκτονική ανάλυση της περιοχής μελέτης χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό Globbal Mapper και μορφοτεκτονικοί δείκτες όπως, η κατά βάθος διάβρωση, ο βαθμός δαντέλωσης και οι αλλαγές στη γωνία κλίσης των ρεμάτων, ώστε να επιβεβαιώσουν τη δράση της ενεργού τεκτονικής στην περιοχή του νοτίου περιθωρίου της Μυγδονίας λεκάνης.

The subject of this bachelor’s thesis is about neotectonic mapping and analysis in the broader area of Lagyna village. The main goal is the interpretation of the geological structure and evolution of the study area, based on the created neotectonic map.
The study area is located at the Northern Greece, NE of Thessaloniki city and it is a part of the Mygdonia graben.The altitude is gradual, except the southern part of the area where there are steep slopes, due to the presence of active faults that border the southern margin of the basin. The basin is located on the boundary between the Serbomacedonian massif and the Circum Rhodope belt. The study area which is identified with the western part of the Circum Rhodope belt, the geological bedrock consists of meta-sandstones, metamorphic rocks, like quartzite and quartz sandstones with foliated layers, shales and clay. From the Upper Miocene onwards, the tectonic graben of Mygdonia was influenced in two different phases. The first one has sediments of Neogene and Quaternary age as, river stream and lake sediments and for this reason the surface ruptures in Lagyna appear on the Quaternary formation of sands and gravels.
For the neotectonic analysis, topographic and geological maps of the broader area were used, aerial photographs as well, in order to find a branch of faults where it had difficult access to the field. The tectonic elements were collected with a geological compass and processed with various software, such as RockWorks, Dips and Georose. Tectonic diagrams and rosediagrams were constructed for the tectonic analysis of the study area. A digital neotectonic map, with scale 1: 10.000  was contructed using G.I.S software. At last, for the morphotectonic analysis of the study area, Globbal Mapper software was used. Μorphotectonic indicators such as deep erosion, degree of lace and changes in the slope angle of the streams, were calculated in order to confirm the activity of active tectonics in the area of the southern margin of the Mygdonia basin.


Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές


Ελληνική Βιβλιογραφία

• Βουδούρης, Κ., 2009. Υδρογεωλογία Περιβάλλοντος. Εκδόσεις Τζιόλας, Θεσσαλονίκη.

• Βουδούρης, Κ., 2017. Εκμετάλλευση και διαχείριση υπόγειου νερού. Εκδόσεις Τζιόλας, Θεσσαλονίκη.

• Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (Γ.Υ.Σ.): Τοπογραφικός χάρτης Θέρμης, 1970, Κλίμακας 1:50.000.

• Δημητριάδης, Σ. (1974) Πετρολογική μελέτη των μιγμαμιτικών γνωευσίων και αμφιβολιτών των περιοχών Ρεντίνας – Ασπροβάλτας, Σταυρού – Ολυμπιάδας. Διδακτ. Διατρ. Πανεπ. Θεσσαλονίκης, 232p.

• Ζερβοπούλου Α., 2010. Νεοτεκτονικά ρήγματα της ευρύτερης περιοχής της Θεσ-σαλονίκης σε σχέση με τα εδάφη θεμελίωσης. (Διδακτορική Διατριβή)

• Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε): Γεωλογικός χάρτης της Ελλάδος 1:50.000, Φύλλο Θέρμη.

• Κασώλη, Α. (1981). Συμβολή στην ορυκτολογική και πετρολογική μελέτη αμφιβολιτικών πετρωμάτων της Σερβομακεδονικής μάζας. Διδακτ. Διατρ. Πανεπ. Θεσσαλονίκης 230p.

• Κολιαδημου Καλλιοπη (1996). Παλαιοντολογική και βιοστρωματογραφική μελέτη των απολιθωμένων μικροθηλαστικών της Μυγδονίας Λεκάνης.

• Μουντράκης, Δ., 2010. Γεωλογία και γεωτεκτονική εξέλιξη της Ελλάδας. Εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη.

• Παπαζάχος Β. & Παπαζάχου Κ. 1989. Οι σεισμοί της Ελλάδας. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη.

• Παπαζάχος Β., 1996. Εισαγωγή στην εφαρμοσμένη γεωφυσική. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη.

• Παπαζάχος Β. & Παπαζάχου Κ. 2003. Οι σεισμοί της Ελλάδας. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη.

• Παπαζάχος Β. Κ., Καρακαΐσης Γ. Φ., Χατζηδημητρίου Π. Μ., 2005. Εισαγωγή στη σεισμολογία. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη.

• Παυλίδης Σ. Β. 2016. Γεωλογία των Σεισμών: Εισαγωγή στη Νεοτεκτονική, Μορφοτεκτονική, Παλαιοσεισμολογία και Αρχαιοσεισμολογία. Εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη.

• Σακελαρίου, Δ. (1989). Γεωλογία της Σερβομακεδονικής μάζας στην ΒΑ Χαλκιδική. Παραμόρφωση και Μεταμόρφωση. Διδακτ. Διατρ. Πανεπ. Αθηνών 177p.

• Σιδηρόπουλος, Ν. (1991). Λιθολογία, γεωχημεία, τεκτονική και μεταμόρφωση του ΒΔ τμήματος του Βερτίσκου. Η περιοχή του όρους Δύσωρο (Κρούσια) βόρεια από το Κιλκίς. Διδακτ. Διατρ. Πανεπ. Θεσσαλονίκης 592p.

• Τσάπανος Θ., Παυλίδης Σ., Χατζηπέτρος Α., 2006. Γεωλογική – Σεισμολογική έρευνα του ρήγματος στο Δ.Δ. Λαγυνών του Δήμου Λαγκαδά. Έκθεση Δήμου Λαγκαδά

• Χατζηπέτρος, Α., 1998. Παλαιοσεισμολογική- Μορφοτεκτονική μελέτη και μηχανική συμπεριφορά των συστημάτων ενεργών διαρρήξεων, Μυγδονίας, Ανατολικής Χαλκιδικής, Κοζάνης- Γρεβενών. Διδακτορική Διατριβή, Θεσσαλονίκη.

• Ψιλοβίκος Α., 1977. Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της λεκάνης και της λίμνης της Μυγδονίας (Λαγκαδά-Βόλβης). Σελίδες 1-256. (Διδακτορική Διατριβή).

Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία

• A. Kilias, G.F.& D.M., 1999. Cretaceous–Tertiary structures and kinematics of the Serbomacedonian metamorphic rocks and their relation to the exhumation of the Hellenic hinterland (Macedonia, Greece).

• Chatzipetros A.A. and Pavlides S.B., 1998. A quantitative morphotectonic ap-proach to the study of active faults; Mygdonia basin, northern Greece. Bulletin of the Geological Society of Greece, Vol. 32, No 1, Pages 155-164.

• Chatzipetros A., Kokkalas S., Pavlides S. and Koukouvelas I., 2005. Palaeoseismic data and their implication for active deformation in Greece. Journal of Geodynam-ics, Vol. 40, No 2-3, September- October 2005, Pages 170-188.

• Chatzipetros, A., Mourouzidou, O., and Pavlides, S., 2003. Recent earthquake ac-tivity in a multifractured area as derived by trenching – Mygdonia basin, northern Greece. International Workshop on the North Anatolian, East Anatolian and Dead Sea Fault Systems: Recent Progress in Tectonics and Paleoseismology, and Field Training Course in Paleoseismology, Ankara, Turkey, 31 August-12 September 2003, Abstract volume, Pages 127.

• Chatzipetros, Α., Papadopoulou, E., 2019. A case of active fault migration in Myg-donia basin, northern Greece. IESCA – International Earth Science Colloquium on the Aegean Region, Izmir, Turkey, 7-11 October 2019.

• Dewey, J. F., Hempton, M. R., Kidd, W. S. F., Saroglu, F., & Sengör, A. M. C. (1986). Shortening of continental lithosphere: the neotectonics of eastern Anatolia - a young collision zone, in: Collison tectonics, Closs, H., D. Roeder and K. Schmidt, Eds., Special Publication of the Geological Society of London, 19, 3–36.

• Galanis, O. C., Papazachos, C. B., Hatzidimitriou P. M., Scordilis E. M., 2004. Ap-plication of 3-D velocity models and ray tracing in double difference earthquake location algorithms: application to the Mygdonia basin (Northern Greece). Bulletin of the Geological Society of Greece, Vol. XXXVI, Proceedings of the 10th Inter-national Congress, Thessaloniki, April 2004.

• Himmerkus, F., Reischmann, T. & Kostopoulos, D. (2006). Late Proterozoic and Silurian basement units within the Serbomacedonian massif, northern Greece: the significance of terrane accretion in the Hellinides.

• Kaufmann G., Kockel F., Mollat H., 1976. Notes on the stratigraphic and paleoge-ographic position of the Svoula Formation in the Innermost Zone of the Hellenides (northern Greece). Bulletin de la Societe Geologique de France, No 18, Pages 225-230.

• Kilias & Pavlides, 1987. Neotectonic and active faults along the Serbomacedonian zone (SE Chalkidiki, northern Greece).

• Kockel, F., and Walther, H. W., 1968. Zur geologischen Entwicklung des Suldlichen Seorvomazedonischen Massivs (Nordgriechenland). Bulg. Akad. Sc. Bull. Geol. Inst., Serv. Geot. Str. Lyth., No 17, January 1968, Pages 133–142.

• Koufos, G., 1992. The Pleistocene carnivores of the Mygdonia Basin (Macedonia, Greece). Annales de Paleontologie, Vol. 78, No 4, Pages 205-257.

• Koufos, G., Syrides G., Kostopoulos, D., Koliadimou, K., 1995. Preliminary results about the stratigraphy and the paleoenvironment of Mygdonia Basin, Macedonia, Greece. GEOBIOS, M.S., No 18, Pages 243-249.

• Koufos, G.D., Syrides, G.E., Kostopoulos, D.S., Koliadimou, K.K., 1995. Preliminary results about thestratigraphy and the palaeoenvironment of Mygdonia Basin, Macedonia, Greece. Geobios 28, 243–249. https://doi.org/10.1016/S0016-6995(95)80171-5

• Lyberis, N. (1984). Geodynamique du domain égeen depuis le Miocene superieur. Thèse Doctorat d’ Etat. Universite P.M. Curie, Paris VI.

• Manakou, M., Raptakis, D., Apostolidis P., Chavez-Garcia F., Pitilakis K. (2007). The 3D geological structure of the Mygdonia basin (Greece) in terms of site re-sponse evaluation. 4th International Conference on Earthquake Geotechnical Engi-neering (4ICEGE). Thessaloniki, Greece.

• Mercier, J. L., Carey-Gailhardis, E., Mouyaris, N. Simeakis, K., Roundouyannis, Th., Anghelidhis, Ch., 1983. Structural analysis of recent and active fault and re-gional state of stress in the epicentral area of the 1978 Thessaloniki earthquakes (Northern Greece). Tectonics, Vol. 2, No 6, December 1983, Pages 577-600.

• Mercier, J. L., Sorel, D., Vergely, P., Simeakis, K., 1989. Extensional tectonic re-gimes in the Aegean basins during the Cenozoic. Basin Research, Vol. 2, No 1, March 1989, Pages 49 – 71.

• Mercier, Jacques Louis, Mouyaris, N., Simeakis, K., Roundoyannis, T., & Angelidhis, C. (1979). Intra-plate deformation: a quantitative study of the faults activated by the 1978 Thessaloniki earthquakes. Nature, 278(5699), 45–48. https://doi.org/10.1038/278045a0

• Mountrakis, D., Pavlides, Sp., Zouros N., Chatzipetros, Al., Kostopoulos, D., 1996. The May 13, 1995 western Macedonia (Greece) earthquake; Preliminary results on the seismic fault geometry and kinematics. Bulletin of Geological Society of Greece. Athens, Greece. Vol.6, Pages 112-121.

• Papazachos, B., Mountrakis, D., Psilovikos, A., Leventakis, G., 1979. Surface fault traces and fault plane solution of May- June 1978 major shocks in the Thessaloniki area. Tectonophysics, Vol. 53, Pages 171-183.

• Papazachos, B. C., Mountrakis, D., Psilovikos, A., Leventakis, G., 1980. Focal properties of the 1978 earthquakes in the Thessaloniki area. Bulgarian Geophysical J., Vol. 6, Pages 72-80.

• Papazachos, 1980. Seismicity rates and long-term earthquake prediction in the Aegean area.

• Pavlides, S., Kilias, A., (1987). Neotectonic and active faults along the Servomac-edonian zone (Chalkidiki, N. Greece). Annales Tectonicae, Vol. 1, Pages 97-104.

• Pavlides, S., & Soulakellis, N. (1990). Multifractured seismogenic area of Thessaloniki 1978 earthquake. (Northern Greece, in Savascin M.Y. and Eronat A.H., eds. In Proceedings of IESCA-90, 1-6 October 1990, Izmir-Turkey. VII (pp. 64–75).

• Pavlides, S., Caputo, R., Koukouvelas, I., Kokkalas S., Chatzipetros, A., 2006. Paleioseismological investigations of Aegean- type active faults in mainland Greece and their implications. Geological Society of America, Special Paper 409, Pages 176-188.

• Sotiriadis, L., Psilovikos, A., Vavliakis, E., Syrides G., 1983. Some Tertiary and Quaternary Basins of Macedonia/Greece. Formation and Evolution. Clausthaler Geologische Abhandlungen, No 44, Pages 87.

• Tranos, M.D., Papadimitriou, E.E., Kilias, A.A., 2003. Thessaloniki - Gerakarou Fault Zone (TGFZ): The western extension of the 1978 Thessaloniki earthquake fault (Northern Greece) and seismic hazard assessment. Journal of Structural Geology 25, 2109–2123. https://doi.org/10.1016/S0191-8141(03)00071-3

• Yong Technology Inc., 2014. Georose.


Εισερχόμενη Αναφορά

  • Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.