Συνοπτική ανάλυση του Μεσογειακού χαμηλού με χαρακτηριστικά τροπικού κυκλώνα του Οκτωβρίου 2016 = Synoptic analysis of the Mediterranean tropical-like cyclone of October 2016.

Περίληψη

Η παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με τη γένεση και εξέλιξη ενός βαρομετρικού χαμηλού με χαρακτηριστικά τροπικού κυκλώνα στη Μεσόγειο (Μεσογειακός Κυκλώνας – Μ.Κ.). Σε πρώτο στάδιο, γίνεται μια βιβλιογραφική ανασκόπηση αναφορικά με την γένεση, την ανάπτυξη και τα χαρακτηριστικά των Μ.Κ. και περιγράφονται κάποιες περιπτώσεις που έχουν μελετηθεί ευρέως τα προηγούμενα χρόνια. Ενδεικτικά, οι Μ.Κ. παρουσιάζουν κάποια ιδιαίτερα γνωρίσματα, όπως το ανέφελο «μάτι» στο κέντρο του βαρομετρικού χαμηλού και η δομή θερμού πυρήνα. Επίσης, μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες καταστροφές κυρίως στις παράκτιες περιοχές που επηρεάζουν. Σε αυτή την εργασία αναλύθηκαν οι συνοπτικές συνθήκες, η πορεία και η δομή του κυκλώνα. Ένας αυλώνας σχηματίστηκε τις μεσημβρινές ώρες της 26ης Οκτωβρίου 2016 μεταξύ Σαρδηνίας και Ιταλίας, ο οποίος αργότερα ενισχύθηκε από την παρουσία ενός μετωπικού συστήματος, που προκάλεσε τη δημιουργία ενός αποκομμένου χαμηλού στην Κεντρική Μεσόγειο. Στη συνέχεια το βαρομετρικό χαμηλό κινήθηκε πάνω από τη θάλασσα όπου και εμφάνισε τροπικά χαρακτηριστικά στις 28/10/2016 20:00 UTC. Περίπου δυόμισι ημέρες μετά πέρασε κοντά από την ξηρά της νότιας Πελοποννήσου και της Κρήτης και πάνω από την Ρόδο όπου σταδιακά διαλύθηκε σε ένα περιβάλλον με ισχυρό διατμητικό άνεμο, διατηρώντας χαρακτηριστικά Μ.Κ. για 58 ώρες. Έντονες κινήσεις ανοδικών ρευμάτων που σχετίζονται με νέφη κατακόρυφης ανάπτυξης προκάλεσαν έντονες βροχοπτώσεις σε πολλές περιοχές της Μάλτας, της Σικελίας και της Ελλάδας παρουσία ισχυρών ανέμων. Με βάση τη δημιουργία κατακόρυφων τομών, οι άνεμοι φαίνεται ότι ήταν ιδιαίτερα ενισχυμένοι από τις 29/10 στις 12:00 UTC έως τις 31/10 στις 12:00 UTC, δηλαδή συνολικά για 48 ώρες, τόσο στη μεσημβρινή-v συνιστώσα όσο και στην οριζόντια-u συνιστώσα του ανέμου. Τέλος, παρουσιάζονται τα συμπεράσματα στα οποία διαπιστώθηκε ότι οι πληροφορίες που αντλήθηκαν από τις δορυφορικές εικόνες και από τα διαγράμματα που έγιναν σύμφωνα με τις επίγειες παρατηρήσεις των μετεωρολογικών σταθμών βρίσκονται σε συμφωνία με τις οριζόντιες και τις κάθετες τομές που κατασκευάστηκαν με βάση τις επιχειρησιακές αναλύσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων Καιρού (ECMWF) καθώς και με τους συνοπτικούς χάρτες UKMET. Το γεγονός αυτό καθιστά το συγκεκριμένο βαρομετρικό χαμηλό μια τυπική περίπτωση ενός Μεσογειακού κυκλώνα.  
Key words: Μεσογειακός κυκλώνας, Trixie, θερμός πυρήνας, μάτι, Μάλτα, Σικελία, Κρήτη, Medicane, Trixie, warm core, eye, Malta, Silicy, Crete

This study deals with the genesis and evolution of a low pressure system with tropical cyclone characteristics in the Mediterranean (MEDIterranean hurriCANE - medicane). In the first place, a literature review is made regarding genesis, development and characteristics of medicanes and then some cases are described which have been studied extensively in previous years. Indicatively, medicanes show some special features, such as a free-cloud “eye” in the center of a barometric low and a warm core structure. They can also cause major damage especially in the affected coastal areas. In this study, the synoptic conditions, the track and the structure of the cyclone were analyzed. A trough formed at noon on October 26 2016 between Sardinia and Italy, which was associated with a frontal system, and caused a cut-off low in the central Mediterranean. Afterwards, the low pressure system moved over the sea where it started to exhibit tropical-like characteristics on 28/10/2016 20:00 UTC. About two and a half days later it passed near landfall of the southern Peloponnese and Crete and over Rhodes where it gradually disintegrated in a high vertical wind-shear environment, maintaining its medicane profile for 58 hours. Strong upward movements associated with deep convection caused heavy precipitation in many areas of Malta, Silicy and Greece in the presence of strong winds. Based on the creation of zonal sections, the winds seem to have been particularly strong from 29/10 at 12:00 UTC to 31/10 at 12:00 UTC, i.e., for a total of 48 hours, both in the meridional-v and horizontal-u component of the wind. Finally, the conclusions are presented in which it was found that the information obtained from the satellite images and the diagrams made by ground observations of the meteorological stations are in accordance with the horizontal and vertical sections based on the operational analyzes of the European Center for Medium-Range Weather Forecasts (ECMWF) as well as the UKMET synoptic charts. This fact reveals that this Mediterranean cyclone exhibited typical tropical-like characteristics.