Μετρήσεις και αξιολόγηση φυσικοχημικών παραμέτρων στις πηγές Βοσκινά και Αγίασμα στη λεκάνη του Ανθεμούντα για τη περίοδο 2019-2020 = Measurements and assesment of physicochemical parameters of the Voskina aand Agiasma springs in Anthemountas basin for the period 2019-2020.

Περίληψη

Με τον όρο πηγές ορίζονται τα σημεία φυσικής εκφόρτισης του υπόγειου νερού τα οποία καθορίζονται από υδρογεωλογικούς παράγοντες. Στην παρούσα διπλωματική εργασία ερευνήθηκε η πηγή «Αγίασμα» στην Αγία Παρασκευή και η πηγή «Βοσκίνα» στη Σουρωτή οι οποίες βρίσκονται στο νότιο και κεντρικό κομμάτι της λεκάνης του Ανθεμούντα και διοικητικά ανήκουν στη δημοτική ενότητα Θέρμης. Οι δύο αυτές πηγές βρίσκονται σε λοφώδες υψόμετρο και το κλίμα που επικρατεί σε αυτές είναι εύκρατο μεσογειακό με μέση ετήσια θερμοκρασία 15,6 οC και μέσο ετήσιο ύψος βροχής 478 mm. Σημαντικό ρόλο για την παροχή και την ποιότητα του νερού των πηγών διαδραματίζουν παράγοντες όπως: κλιματολογικά χαρακτηριστικά και μεταβολές τους στη διάρκεια του χρόνου, η στείρευση των πηγών με το χρόνο, η άντληση του υπόγειου νερού και η ανθρώπινη παρέμβαση (ύδρευση, άρδευση, χρήση λιπασμάτων στις καλλιέργειες, ρύπανση από βόθρους, υπεράντληση, τεχνητή αποστράγγιση για την κατασκευή τεχνικών έργων). Στο πλαίσιο της παρούσας διπλωματικής εργασίας πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις της παροχής, της θερμοκρασίας, του pH και της ηλεκτρικής αγωγιμότητας των πηγών Βοσκίνας και Αγιάσματος. Για τον υπολογισμό της  παροχής χρησιμοποιήθηκαν ογκομετρημένα δοχεία, ενώ για τον προσδιορισμό των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών του νερού των πηγών χρησιμοποιήθηκε ηλεκτρονικό αγωγιμόμετρο του εργαστηρίου τεχνικής γεωλογίας και υδρογεωλογίας. Οι μετρήσεις αυτές  συμβάλουν στην καλύτερη κατανόηση του μηχανισμού λειτουργίας των πηγών, του χρόνου υστέρησής τους, καθώς και των διαδικασιών κατέισδυσης που παρουσιάζει η περιοχή. Οι πηγές αναβλύζουν αναμεμειγμένο υπόγειο νερό του καρστικού υδροφορέα και υδροθερμικά ρευστά. Η μέγιστες τιμές της παροχής μετρήθηκαν ίσες με 18,75 m 3 και 0,93 m 3 για τη Βοσκίνα και το Αγίασμα αντίστοιχα, ενώ η μέση θερμοκρασία ίση με 20,88 και 19,82 ο C αντίστοιχα. Επιπλέον η μέση τιμή της ηλεκτρικής αγωγιμότητας προέκυψε μεγαλύτερη από 2100 μS/cm ενώ το pH των πηγών χαρακτηρίζεται όξινο (pH < 7).Οι συστηματικές μετρήσεις όλων των παραπάνω μεγεθών (δύο φορές το μήνα), η παρατήρηση της περιοδικής τους διακύμανσης στη διάρκεια του χρόνου συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση του μηχανισμού λειτουργίας της πηγής, ενώ μακροπρόθεσμα στην εκτίμηση των αποθεμάτων και την ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων μιας περιοχής. Το πολύπλοκο υδρογεωλογικό καθεστώς της
περιοχής, καθιστά τις πηγές Βοσκίνα και Αγίασμα ενδιαφέρουσες για διαχρονική έρευνα.

Springs are natural discharge of groundwater to the surface. The spring flow is controlled by the hydrogeological regime of the site. the spring “Agiasma” in the village Agia Paraskeui and the spring “Voskina” in the Souroti village was studied within the framework of this undergraduate thesis. The springs are located in the Anthemountas River basin. The basin is characterized by Mediterranean climate with mean temperature and precipitation 15.5 o C and 478 mm, respectively. The qualitative and quantitative regime of the spring is determined by climatological, hydrogeological and hydrogeochemical factors. Nevertheless, human activities often influence springs discharge as well as their quality. For instance, overexploitation, intensive use of fertilizers, sewer leakage, dewatering for technical constructions are some of these activities. For the implementation of this study the following field measurement was obtained twice per month: a) spring discharge, b) water temperature, c) pH and d) electric conductivity (EC) of the springs “Voskina” and “Agiasma”. The measurement of the  spring discharge and physicochemical parameters was obtained by using a volumetric barrel and a JENWAY field instrument, respectively. Such measurements contribute to the understanding and determination of the spring’s mechanism, lag time and infiltration process. The spring discharge is a mixed water between geothermal fluids and fresh karst groundwater. The maximum recorded discharge of Voskina was 18,75 m 3 and for Agiasma was 0,93 m 3 . The mean water temperature of “Voskina” and Agiasma was 20,88 ο C and 19,82 ο C, respectively. In addition, the mean value of the electrical conductivity is over 2100 μS/cm, while the pH of the water is characterized as acidic (pH < 7). The results of this research contribute to the integrated water resource management and the protection of groundwater reserves. Undoubtedly, the springs of Voskina and Agiasma are of utmost interest for scientific research due to the complex discharge mechanism.