Ορυκτολογική – Πετρολογική – Γεωχημική μελέτη πετρωμάτων των λατομείων Πέτρας της περιοχής Πετρωτών, Ορεστιάδας, Έβρου = Mineralogical – Petrological – Geochemical rock study of the Petra quarries in Petrota region, Orestiada, Evros.

Περίληψη

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη των ηφαιστειοϊζηματογενών σχηματισμών της ευρύτερης περιοχής των Πετρωτών του Νομού Έβρου, οι οποίοι αποτέθηκαν πάνω στα μεταμορφωμένα πετρώματα του υποβάθρου και σχετίζονται με την ηφαιστειακή δραστηριότητα της Παλαιογενούς καλδέρας του Sheinovets. Μελετήθηκαν δείγματα από επτά (7) διαφορετικές θέσεις, καλύπτοντας μια επιφάνεια περίπου 5 χλμ. σε μήκος και 2 χλμ. σε πλάτος. Μακροσκοπικά, τα δείγματα εμφανίζουν υπόλευκο έως πράσινο χρώμα κι είναι μερικώς ή πλήρως ζεολιθοποιημένα. Τα ρυολιθικά σώματα που εντοπίστηκαν στις θέσεις Παλαιοκκλήσι και Μαύρη Πέτρα φέρουν ρόδινο χρώμα και παραμένουν αναλλοίωτα. Σε όλη την έκταση των ζεολιθοφόρων αποθέσεων είναι εμφανής η παρουσία ξενόλιθων μεταμορφωμένων πετρωμάτων του υποβάθρου (μαρμαρυγιακοί σχιστόλιθοι, αμφιβολίτες, κ.ά.), γι’ αυτό μπορούν χαρακτηριστούν ως τοφφικά λατυποπαγή. Η ορυκτολογική σύσταση παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία, καθώς οι ξενόλιθοι εμπλουτίζουν τη θεμελιώδη μάζα των τοφφικών λατυποπαγών με μεταμορφικά ορυκτά. Τα ορυκτά που επικρατούν είναι ο κλινοπτιλόλιθος, ο χαλαζίας, ο χριστοβαλίτης, οι άστριοι κι οι μαρμαρυγίες, ενώ τοπικά και σε μικρές περιεκτικότητες εντοπίστηκε και μορντενίτης. Οι ηφαιστειοϊζηματογενείς αποθέσεις των Πετρωτών χαρακτηρίζονται ως επικλαστικές, καθώς προέκυψαν από τη μεταφορά της ηφαιστειακής τέφρας, μέσω της δράσης του νερού, σε ανοιχτό υδρολογικό σύστημα, κατά το Ηώκαινο. Αρχικά, το αποθετικό περιβάλλον ήταν όξινο λόγω της πυριτικής τέφρας, γι’ αυτό τα ορυκτά που κρυσταλλώθηκαν πρώτα ήταν κυρίως αργιλικά (συσσωματώματα σελαδονίτη-φεγγίτη). Με τη σταδιακή αύξηση του pΗ, η αρχική θεμελιώδης μάζα που αποτελούνταν κυρίως από υαλώδη θραύσματα, υπέστη αφυάλωση και ζεολιθοποίηση, δημιουργώντας χαρακτηριστικές εικόνες ψευδομόρφωσης. Μετά τη ζεολιθοποίηση τα τοφφικά λατυποπαγή υπέστησαν συγκόλληση, θυμίζοντας στο πολωτικό μικροσκόπιο την εικόνα «ρευστικής υφής». Στα δείγματα των περιοχών Σκαφίδα και Μαύρη Πέτρα τα όρια των υαλωδών θραυσμάτων παραμένουν σαφή, οπότε στις συγκεκριμένες θέσεις τα τοφφικά λατυποπαγή θεωρούνται μερικώς συγκολλημένα ή μη-συγκολλημένα.

The aim of the present study is to investigate the volcaniclastic formations of the broader area of Petrota village, in Evros Prefecture, northeastern Greece. The volcaniclastic formations are products of the Paleogene volcanism of the Sheinovets caldera. Samples from seven (7) different locations were studied, covering a surface of about 5 km in length and 2 km in width. Macroscopically, the samples display a greyish white to green color, and they are partially or fully zeolitized. The rhyolitic bodies found at Palaeokklisi and Mavri Petra sites display a reddish color and remain unaltered. Xenoliths deriving from the metamorphic basement (mica schists, amphibolites, etc.), can be found scattered within the zeolitized formations, and therefore, they can be considered as tuff breccia. The minerals that prevail in the zeolitized deposits are clinoptilolite, quartz, cristobalite, feldspars and micas, while locally and in small amounts, mordenite was also detected. The volcaniclastic rocks of Petrota region are considered epiclastic since they have occurred from the transportation of volcanic ash via water activity, after the eruptive event in Sheinovets caldera, during the Eocene. The diagenetic process initiated under an open hydrological system. The high porosity of the tuffaceous deposits permitted the percolation of both meteoric water and groundwater. Initially, the highly acidic depositional environment prevented the formation of zeolites, and therefore, argillic minerals were crystallized (celadonite-phegite aggregations). As the environment became alkaline, the crystallization of zeolites was viable, and the matrix that initially consisted of glass shards underwent devitrification and zeolitization, forming characteristic pseudomorphic structures. After zeolitization, tuff breccia was subject to welding, showing a “trachytic texture”. The boundaries of the glass shards in the samples collected from Skafida and Mavri Petra sites remain distinct and thus, the formations in these areas are considered partly welded or unwelded.