Preliminary assesment of thermal maturity trends of source rocks in the internal Ionian zone at Epirus area, Western Greece, by applying routine and advanced geochemical methods = Αρχική εκτίμιση των τασεων της θερμικής ωριμότητας των μητρικών πετρωμάτων στην εσωτερική Ιόνια ζώνη στην περιοχή της Ηπείρου, στη Δυτική Ελλάδα, Εφαρμόζοντας κλασθκές και προχωρημένες γεωχημικές μεθόδους .

Περίληψη

The Ionian basin is located in western Greece and composes part of the external Hellenides. In the Mesozoic carbonate succession, intervals capable for hydrocarbon generation are detected. Stratigraphically, the source rocks layers are observed at the top of the Triassic evaporites, at the base of Jurassic carbonates (Pantokrator shales), at the top of Jurassic carbonates (Posidonia or Ammonitico Rosso) and at the top of lower Cretaceous carbonates (Vigla). The paleogeographic conditions were controlled by various factors which favored water stagnation, development of local euxinic conditions in the bottom waters, formation and preservation of the organic matter. The laboratorial results of routine source rock analyses (Rock Eval pyrolysis) and advanced geochemistry (petroleum biomarkers) of the critical source rock intervals are discussed in this study, in order to address maturity variation subjects from east to west part of the Ionian basin. The samples were analyzed by the Rock Eval II instrument and the Gas Chromatograph- Mass Spectrometer (GCMS). The diagrams that plotted for the Jurassic and Cretaceous source rocks with the Rock Eval method, are combined with the vitrinite reflectance (Ro %), the carbon preference index (CPI), the methylphenanthrene index (MPI) and a variety of biomarker classes. The results suggest source rocks dominated with kerogen type I, II, and mixed I-II deposited in a marine to terrestrial environment respectively. The maturation of source rocks tends to decrease from the internal towards the central-external zone, according the data. The Ionian zone in western Greece is also compared with the Southern Adriatic region, indicating a similar carbonate-evaporitic environment paleographically, in which hydrocarbons were generated.

Η Ιόνια λεκάνη βρίσκεται στη δυτική Ελλάδα και αποτελεί τμήμα των εξωτερικών Ελληνίδων ζωνών. Στη Μεσοζωϊκή ανθρακική σειρά παρατηρούνται στρώματα ικανά για τη γένεση υδρογονανθράκων. Στρωματογραφικά, τα μητρικά πετρώματα παρατηρούνται στο ανώτερο τμήμα των Τριαδικών εβαποριτών, στο κατώτερο τμήμα των Ιουρασικών ασβεστολίθων (σχιστόλιθοι Παντοκράτορα), στο ανώτερο τμήμα των Ιουρασικών ασβεστολίθων (Ποσειδώνια ή Ammonitico rosso) και στο ανώτερο τμήμα των κατώτερων Κρητιδικών ασβεστολίθων (Βίγλα). Οι παλαιογεωγραφικές συνθήκες στην περιοχή ελέγχονταν από διάφορους παράγοντες, οι οποίοι ευνόησαν τη στασιμότητα των υδάτων, την ανάπτυξη οξειδοαναγωγικών συνθηκών στον πυθμένα, το σχηματισμό και την διατήρηση του οργανικού υλικού. Τα εργαστηριακά αποτελέσματα τόσο από την πυρόλυση Rock Eval όσο και από τις μεθόδους γεωχημείας (βιοδείκτες πετρελαίου) των μητρικών πετρωμάτων μελετώνται σε αυτή την εργασία, ώστε να προσδιοριστούν οι μεταβολές της ωριμότητας από τα ανατολικά προς τα δυτικά στην Ιόνια ζώνη. Τα δείγματα αναλύθηκαν με το όργανο Rock Eval II και με τη χρήση πλήρους σάρωσης αερίου χρωματογραφίας μάζας (GCMS). Τα διαγράμματα που έγιναν για τα Ιουρασικά και Κρητιδικά μητρικά πετρώματα με τη μέθοδο της Rock Eval πυρόλυσης, συνδυάστηκαν με την ανακλαστικότητα του βιτρινίτη (Ro%), το δείκτη προτίμησης άνθρακα (CPI), το δείκτη μεθυλοθεναμφρίνης (MPI) και ποικιλία τάξεων βιοδεικτών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στα μητρικά πετρώματα κυριαρχεί κηρογόνο τύπου I, II και αναμεμιγμένο I-II το οποίο αποτέθηκε σε θαλάσσιο ως χερσαίο περιβάλλον αντίστοιχα. Η ωριμότητα των μητρικών πετρωμάτων τείνει να μειώνεται από την εσωτερική προς την κεντρική-εξωτερική Ιόνια ζώνη, σύμφωνα με τα παραγόμενα αποτελέσματα. Επιπρόσθετα η Ιόνια ζώνη στη δυτική Ελλάδα συγκρινόμενη με την νοτιοανατολική Αδριατική περιοχή (Κροατία, Αλβανία, Ιταλία) δείχνει ένα παρόμοιο ανθρακικό- εβαποριτικό περιβάλλον παλαιογεωγραφικά, στο οποίο δημιουργήθηκαν υδρογονάνθρακες.