Εφαρμογή των γεωφυσικών μεθόδων στη μελέτη της υφαλμύρισης στην περιοχή του Αγγελοχωρίου Θεσσαλονίκης = Application of geophysical methods in the study of salinization in the area of Aggelochori,

Περίληψη

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματοποιήθηκε με σκοπό τον εντοπισμό του φαινομένου υφαλμύρισης στην περιοχή του Αγγελοχωρίου, με τη χρήση γεωφυσικών μεθόδων διασκόπησης. Το Αγγελοχώρι αποτελεί παραθαλάσσιο χωριό του δήμου Θερμαϊκού και βρίσκεται έξω από την πόλη της Θεσσαλονίκης. Οι ακτές της ευρύτερης περιοχής εντάσσονται στα ανατολικά παράλια του Θερμαϊκού κόλπου. Τα τελευταία χρόνια η περιοχή του Αγγελοχωρίου χαρακτηρίζεται από έντονη γεωργική, οικιστική και βιομηχανική ανάπτυξη, γεγονός που οδήγησε στην υπερεκμετάλλευση των υπόγειων υδάτων και αποτέλεσε βασικό παράγοντα της σταδιακής διείσδυσης του θαλασσινού νερού στην ενδοχώρα. Για τη διεξαγωγή της έρευνας, χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της ηλεκτρικής τομογραφίας (ERT) και η μέθοδος των παροδικών πεδίων (ΤΕΜ). Η επιλογή αυτών των μεθόδων έγινε λόγω της αποτελεσματικότητάς τους στην ανίχνευση των πολύ χαμηλών αντιστάσεων που χαρακτηρίζουν τους υφάλμυρους υδροφορείς. Συγκεκριμένα, υλοποιήθηκαν 14 ηλεκτρικές τομογραφίες και 9 σημειακές μετρήσεις ΤΕΜ, καλύπτοντας επαρκώς την περιοχή του Αγγελοχωρίου. Έπειτα, έγινε συνδυαστική ερμηνεία των αποτελεσμάτων με τα διαθέσιμα στοιχεία γεωτρήσεων αλλά και με προηγούμενες μελέτες. Με βάση τα αποτελέσματα των γεωφυσικών μεθόδων της παρούσας εργασίας διαπιστώνεται ότι :
-Το πρόβλημα της υφαλμύρισης στο Αγγελοχώρι, παρατηρείται σε έντονο βαθμό, με τη διείσδυση του αλμυρού νερού να έχει εισχωρήσει εκατοντάδες μέτρα βαθύτερα στην ενδοχώρα.
-Στο δυτικό τμήμα της περιοχής, όπου βρίσκεται η λιμνοθάλασσα του Αγγελοχωρίου, η εξάπλωση του φαινομένου είναι μεγαλύτερη, ενώ το βορειοανατολικό και το νοτιοανατολικό, δεν φαίνεται να έχει προσβληθεί από τη διείσδυση του θαλασσινού νερού στα υπόγεια ύδατα.
-Είναι επιτακτική  ανάγκη η άμεση λήψη μέτρων, για τον περιορισμό της έκτασης του φαινομένου και την αποκατάσταση της ποιότητας των υπόγειων υδροφορέων.

The present thesis was conducted with the aim of identifying the phenomenon of salinization in the area of Aggelochori, using geophysical survey methods. Aggelochori is a coastal village, located close to the city of Thessaloniki. The shores of this area are part of the eastern coastline of Thermaikos gulf. Over the years, the area of Aggelochori has been developed rapidly in the field of agriculture, population and industry, which has led to the overexploitation of groundwater and has been a key factor in the gradual intrusion of seawater. For this research, the electrical resistivity tomography (ERT) method and the transient electromagnetic (TEM) method were used, in order to map the subsurface structure and detect the very low resistivities that characterize saline aquifers. In particular, a total of 14 ERT lines and 9 TEM soundings were measured, covering the entire area. Afterwards, a combined interpretation of the results was performed, including the available drilling results and the master thesis by Kesoglou (2011). According to the results of the geophysical survey, the following observations were made:
-The salinization in Aggelochori is observed to a significant degree, with the intrusion of saline water having reached the inland area.
-The extent of the problem is greater at the western part of the area, where Aggelochori’s lagoon is located, while the northeastern and southeastern parts, do not seem to be affected by the intrusion of seawater into the aquifers.
-Urgent measures are necessary to limit the spread of salinization and restore the quality of the groundwater resources.