Γεωμορφολογικές και περιβαλλοντικές μεταβολές της λίμνης Ισμαρίδας
Περίληψη
Στην παρούσα διατριβή ειδίκευσης μελετώνται οι γεωμορφολογικές και οι περιβαλλοντικές μεταβολές της λίμνης Ισμαρίδας, κατά το Ανώτερο Ολόκαινο. Η Ισμαρίδα τοποθετείται στο νότιο τμήμα της Ροδόπης και βρίσκεται 20 km νότια της πόλης της Κομοτηνής και 5 km ΒΒΑ του αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας Στρύμης. Στην περιοχή νοτιοανατολικά της λίμνης πραγματοποιήθηκαν μια ηλεκτρική τομογραφία συνολικού μήκους 96 m με διεύθυνση ΝΔ-ΒΑ και μια δειγματοληπτική γεώτρηση, η ISMR-2, έως το βάθος των 5,80 m υπό την επιφάνεια του εδάφους. Οι γεωμορφολογικές μεταβολές προσδιορίστηκαν από την επεξεργασία ιστορικού χάρτη της 3ης Στρατιωτικής Χαρτογραφικής Υπηρεσίας της Αυστροουγγαρίας (1:200.000) και του επιτελικού χάρτη της Ελλάδας (1:100.000), χαρτών της ΓΥΣ (1:50.000), του ΙΓΜΕ (1:50.000, 1:200.000), προεπισκοπήσεων αεροφωτογραφιών της ΓΥΣ και δορυφορικών εικόνων Google Earth, των τελευταίων ~100 ετών. Οι περιβαλλοντικές μεταβολές προσδιορίστηκαν από την ιζηματολογική (κοκκομετρικές αναλύσεις) και παλαιοντολογική (πανίδα ασπόνδυλων μακροαπολιθωμάτων) μελέτη της ISMR-2, σε συνδυασμό με την ερμηνεία των δεδομένων ηλεκτρικής διασκόπησης και μαγνητικής επιδεκτικότητας, και των αποτελεσμάτων των χρονολογήσεων 14C. Έτσι προέκυψαν τέσσερις περιβαλλοντικές ενότητες με το περιβάλλον να μεταβάλλεται από ρηχό θαλάσσιο-λιμνοθαλάσσιο χαμηλής ενέργειας (~5400-3400 χρόνια BP) σε ρηχό θαλάσσιο-λιμνοθαλάσσιο (~3400-3000 χρόνια BP), έπειτα σε υφάλφυρο λιμνοθαλάσσιο με επιρροές γλυκών υδάτων (~3000-2000 χρόνια BP) και τέλος σε χερσαίο-ποτάμιο. Η λίμνη Ισμαρίδα όπως είναι γνωστή σήμερα, σχηματίστηκε 2000 χρόνια BP στο απομονωμένο δυτικό τμήμα μιας προ-ολοκαινικής κοιλάδας, μεταξύ των δελταϊκών αποθέσεων των ποταμών Βοσβόζη και Φιλιούρη.
In this master thesis, the geomorphological and environmental changes of Ismarida Lake during Upper Holocene are studied. Ismarida is located at the south part of Rhodope, 20 km south of Komotini city and 5 km north-northeast of the archeological site of ancient Stryme. At the southeast part of the Lake, an electrical resistivity tomography of 96 m total length with southwest-northeast direction and one borehole drilling, ISMR-2, reaching 5,80 m depth below surface, took place. The geomorphological changes were determined by processing historical maps of the 3 Military Mapping Survey of Austria-Hungary (1:200.000) and the Epitelikos Chartis tis Ellados (1:100.000), HMGS maps (1:50.000), IGME maps (1:50.000, 1:200.000), previews of aerial photographs of HMGS and satellite images from Google Earth for the last 100 years. The environmental changes were determined by sedimentological (grain size distribution) and paleontological (fauna of invertebrate fossils) study of ISMR-2 borehole, in combination with the interpretation of electrical resistivity tomography and magnetic susceptibility data, and the C dating result. Finally four environmental units were distinguished. The environment gradually evolved from shallow marine-open lagoonal of low energy (~5400-3400 years BP), to shallow marine-open lagoonal (~3400-3000 years BP), subsequently turned into brackish-lagoonal with fresh water inputs (~3000-2000 years BP), and finally formed to fluvial-terrestrial. Ismarida Lake as it is known today was formed 2000 years BP on the isolated western part of a pre-Holocene valley between the deltaic deposits of Vosvozis and Filiouris rivers.
Πλήρες Κείμενο:
PDFΑναφορές
Ailstock, S., Shafer, D. and Magoun, D., 2010. Effects of Planting Depth, Sediment Grain Size, and Nutrients on Ruppia maritima and Potamogeton perfoliatus Seedling Emergence and Growth. Restoration Ecology Vol. 18, No. 4, pp. 574–583.
Christopoulou, O. G. and Tsachalidis, E., 2002. A Contribution To The Management Of Protected Areas: Comparative Study Of Wetlands Residents’ Opinions In Northern Greece, Proceedings of the International Conference "Protection and Restoration of the Environment VI", Skiathos. pp. 563-570.
Coe, A.L., 2003. The Sedimentary Record of Sea-Level Change. Cambridge University Press, The Open University, Cambridge, United Kingdom. 288pp.
Dame R.F., 2012. Ecology of Marine Bivalves An Ecosystem Approach, Second Edition, CRC Press Taylor & Francis Group 6000 Broken Sound Parkway NW, Suite 300 Boca Raton. 274pp.
Dearing, J., 1999. Environmental Magnetic Susceptibility Using the Bartington MS2 System, Second edition, Bartington Instruments Limited, Oxford, England. 54 pp.
Doulgeris, C. and Papadimos, D., 2009. Coupling FEFLOW and MIKE 11 modeling systems in Ismarida Lake, Prefecture of Rodopi, Greece, 2nd International FEFLOW User Conference, Berlin/Potsdam, Germany.
Drossos, E., 1992. A floristic study of Mitrikou Lake and the Lagoons of Nomos Rhodopi in W Thrace (N Greece). Willdenowia, 22: 97-117.
Folk, R.L., 1974. Petrology of Sedimentary Rocks. Hemphill Publishing Company, Austin, Texas, USA, 183pp.
Gerald, L. M., Claudi, R., 2010. Monitoring and Control of Macrofouling Mollusks in Fresh Water Systems, Second Edition, CRC Press Taylor & Francis Group 6000 Broken Sound Parkway NW, Suite 300 Boca Raton. 552pp.
Gordillo, S., Bayer, S. M., Boretto, G., Charó, M., 2014. Mollusk Shells as bio-geo-archives Evaluating Environmental Changes During the Quaternary. Springer. Cham, Heidelberg, New York, Dordrecht London. 86pp.
Gosling, E., 2003. Bivalve Molluscs, Biology, Ecology and Culture, Fishing News Books, Oxford, United Kingdom. 455 pp.
Hamdan, H., 2010. Ανάπτυξη Τεχνικών Συνδυασμένης Επεξεργασίας Γεωφυσικών Δεδομένων (Ειδικής Ηλεκτρικής Αντίστασης και Ταχύτητας Διάδοσης των Σεισμικών Κυμάτων) για την Απεικόνιση της Υφαλμύρινσης σε Παράκτιους Υδροφορείς, Διδακτορική Διατριβή, Πολυτεχνείο Κρήτης, Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, Χανιά. 198 σελ.
Karadimou, G., Vouvalidis, K., Syrides, G., Koukousioura, O. and Aidona, E., 2016. Geomorphological and Paleoenvironmental Changes of Ismarida Lake During Holocene (N. Greece), Bulletin of the Geological Society of Greece, vol. L, Proceedings of the 14th International Conference, Thessaloniki, Greece.
Koukousioura, O., Triantaphyllou, M.V., Dimiza, M.D., Pavlopoulos, K., Syrides, G. and Vouvalidis, K., 2012. Benthic foraminiferal evidence and paleoenvironmental evolution of Holocene coastal plains in the Aegean Sea (Greece), Quaternary International, 261, 105-117.
Liu, Q., Roberts, A., Larrasoaña, J., Banerjee, S., Guyodo, Y., Tauxe, L. and Oldfield, F., 2012. Environmental Magnetism: Principles and applications, Reviews of Geophysics, 50, 393-442.
Manousis, T., Mpardakis, G., Paraskevopoulos, C., and Galinou-Mitsoudi, S., 2010. The Bivalvia Mollusca of Thessaloniki & Thermaikos Gulfs (North Aegean Sea, Greece) with emphasis on new species for Hellenic waters, Journal of Biological Research-Thessaloniki, 14: 161–179, 2010.
Manousis, T., Mpardakis, G., Zamora Silva, A., Paraskevopoulos, K., Manios, D. and Galinou-Mitsoudi, S., 2012. New findings of Gastropods in the Hellenic seas with emphasis on their origin and distribution status, Journal of Biological Research-Thessaloniki, 18: 249 – 264, 2012.
Osswald, K., 1938. Geologische Geschiechte von Griechisch‐Nord Makedonien. Nationale Druckerei. Athen.
Papanikolaou, D. and Panagopoulos, A., 1981. On the structural style of Southern Rhodope, Greece. Geol. Balc, 11.3, 13‐22.
Papastergiadou, E. & Babalonas, D., 1993. Aquatic flora of N Greece I Hydrophytes. Willdenowia, 23: 137-142.
Pisinaras, V., Petalas, C., Tsihrintzis V. A. and Zagana E., 2007. A groundwater flow model for water resources management in the Ismarida plain, North Greece, Environmental Modeling and Assessment, Springer, 12, 75-89.
Reimer, P.J., Bard, E., Bayliss, A., Beck, J.W., Blackwell, P.G., Bronk Ramsey, C., Buck, C. E., Cheng, H., Edwards, R.L., Friedrich, M., Grootes, P.M.,
Guilderson, T.P., Haflidason, H., Hajdas, I., Hatte, C., Heaton, T.J., Hoffmann, D.L., Hogg, A.G., Hughen, K.A., Kaiser, K.F., Kromer, B., Manning, S.W., Niu, M., Reimer, R.W., Richards, D.A., Scott, E.M., Southon, J.R., Staff, R.A., Turney, C.S.M. and van der Plicht, J., 2013. IntCal13 and Marine13 radiocarbon age calibration curves 0-50,000 years cal BP, Radiocarbon, 55 (4), 1869-1887.
Stefanopoulos, K., Yang, H., Gemitzi, A., Tsagarakis, K. P., 2014. Application of the Multi-Attribute Value Theory for engaging stakeholders in groundwater protection in the Vosvozis catchment in Greece, Science of the Total Environment 470–471 (2014) 26–33.
Syrides, G., 2008. Marine mollusk fauna and Holocene stratigraphy of the marsh of Agia Paraskevi, (Lamia, Fthiotida) Greece., Bulletin of the Geological Society of Greece, vol. ---, 2008.
Syrides, G., Albanakis, K., Tsourlos, P., Vouvalidis, K. & Matsas, D., 2004. Geo-archaeological research in the area of the prehistoric settlement Mikro Vouni, Samothrace, Greece. 5th International Symposium on Eastern Mediterranean Geology. Thessaloniki, Greece.
Syrides, G., Albanakis, K., Vouvalidis, K., Pilali-Papasteriou, A., Papaefthimiou-Papanthimou, A., Ghilardi, M., Fouache, E., Paraschou, T. and Psomiadis, D. 2009a. Holocene Palaeogeography of the Northern Margins of Giannitsa Plain in relation to the Prehistoric Site of Archontiko (Macedonia-Greece), Z. Geomorph. N.F., 53, 71-82.
Syrides, G., Vouvalidis, K., Albanakis, K., Tsourlos, P. and Matsas, D., 2009b. Palaeogeographical Evolution and Sea Level Changes during Holocene in the Prehistoric Settlement of Mikro Vouni (Samothrace Island, Greece), Z. Geomorph. N.F., 53, 39-45.
Triantaphyllou, M.V., Kouli, K., Tsourou, T., Koukousioura, O., Pavlopoulos, K. and Dermitzakis, M.D., 2010. Paleoenvironmental changes since 3000 BC in the coastal marsh of Vravron (Attica, SE), Greece, Quaternary International, 216, 14–22.
Tsourlos, P., 1995. Modelling, interpretation and inversion of multielectrode resistivity survey data. University of York.
Vouvalidis, K., Syrides, G., Pavlopoulos, K., Papakonstantinou, M. and Tsourlos, P., 2010. Holocene palaeoenvironmental changes in Agia Paraskevi prehistoric settlement, Lamia, Central Greece, Quaternary International, 216, 64–74.
η Χαρτογραφική Υπηρεσία της Αυστροουγγαρίας, 1907. Φύλλο χάρτη «Xanthi 43-41», Κλίμακα 1:200.000.
Αθανασίου, Ε., 2009. Ανάπτυξη Αλγορίθμων Για Τη Βέλτιστη Στρατηγική Μέτρησης Και Αντιστροφής Δεδομένων Ηλεκτρικής Τομογραφίας,
Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη. 179 σελ.
Αποστολάκης, A., 2009. ΠB1.1 Τεχνική Έκθεση – Τόμος Ι: «Σύνθεση καλλιεργειών έτους 2009 στο Νομό Ροδόπης». Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). Θέρμη. 39 σελ. + 1 Παράρτημα.
Αποστολάκης, A., 2011. ΠB1.1 Τεχνική Έκθεση – Τόμος Ι: «Σύνθεση καλλιεργειών έτους 2010 στο Νομό Ροδόπης». Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). Θέρμη. 27 σελ. + 1 Παράρτημα.
Γεράκης, Π. Α., Τσιούρης, Σ., Τσιαούση, Β., (Συντονιστές έκδοσης). 2007. Υδατικό καθεστώς και βιωτή υγροτόπων - Προτεινόμενη ελάχιστη στάθμη λιμνών και παροχή ποταμών Μακεδονίας και Θράκης. Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας/Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων. Θέρμη. 256 σελ.
Γιαννακοπούλου, Τ., 1995. Πρόγραμμα παρακολούθησης της ποιότητας των νερών της λίμνης Ισμαρίδας. Πολυτεχνική Σχολή Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Ξάνθη. 28 σελ.
Γιαννόπουλος, Π. Χ., 2008. Ανάπτυξη Μεθοδολογιών Χαμηλού Κόστους για Ταχεία Πρόβλεψη και Παρακολούθηση Ρύπανσης Ποταμών. Έργο: Πυθαγόρας ΙΙ – Ενίσχυση Ερευνητικών Ομάδων στα Πανεπιστήμια, Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Εργαστήριο Τεχνολογίας του Περιβάλλοντος, Πάτρα. 173 σελ.
Δημητράκος, A. 2009. Παλαιογεωγραφική – Παλαιοπεριβαλλοντική Εξέλιξη της Λιμνοθάλασσας του Κίτρους Πιερίας, Διατριβή Ειδίκευσης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη. 199 σελ.
Δρόσος, Ε., 1986. Πρόγραμμα Οριοθέτησης Υδροβιοτόπων Σύμβασης RAMSAR – Υγροβιότοπος: Λίμνη Μητρικού. ΥΠΕΧΩΔΕ.
Επιτελικός Χάρτης της Ελλάδας, 1930. Φύλλο χάρτη «MARONIA», Κλίμακα 1:100.000.
Ζιαγκλιαβού, Σ., 2005. Μετρήσεις παροχών και φυσικοχημικών παραμέτρων στο υδάτινο σύστημα Βοσβόζη-Ισμαρίδας. Διπλωματική εργασία. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος.
ΙΓΜΕ, 1980. Φύλλο χάρτη «Μέση-Ξυλαγανή», Κλίμακα 1:50.000.
ΙΓΜΕ, 1986. Γεωλογικός χάρτης της Μάζας της Ροδόπης, 1:200.000, Δημάδης Ε. και Ζάχος Σ.
ΙΓΜΕ, Δημάδης και Ζάχος, 1988. Φύλλο χάρτη «Geological map of Rhodope Massif», Κλίμακα 1:200.000.
Καραούλης, Μ., 2009. Ανάπτυξη Αλγορίθμων Αντιστροφής Διαχρονικών Γεωηλεκτρικών Δεδομένων, Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη. 234 σελ.
Κατσαβούνη, Σ., 2012. Καθορισμός του Ιδεότυπου της λίμνης Ισμαρίδας. Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας - Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). Θέρμη, 10 σελ.
Κατσαβούνη, Σ., και Παπαδήμος, Δ., 2012α. Εκτίμηση των λειτουργιών και αξιών της λίμνης Ισμαρίδας. Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας - Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων- Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). Θέρμη. 46 σελ.
Κατσαβούνη, Σ., Παπαδήμος, Δ., Δουλγέρης, Χ., 2012β. Αναγνώριση των μεταβολών στις χρήσεις γης, στις γειτνιάζουσες με τη λίμνη Ισμαρίδα εκτάσεις. Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας - Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). Θέρμη. 26 σελ.
Κατσιάπη, Μ., 2012. Εκτίμηση της ποιότητας νερού σε λίμνες και ταμιευτήρες πόσιμου νερού της Ελλάδας με τη χρήση οικολογικών και μοριακών δεικτών, Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Βιολογίας, Θεσσαλονίκη. 161 σελ.
Κίρκου, Σ. Γ., 2012. Φυσικογεωγραφικά και Ιζηματολογικά Χαρακτηριστικά του Επίπεδου Ακρωτηρίου Μύτικας Επανομής, Ν. Θεσσαλονίκης. Διατριβή Ειδίκευσης. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη. 2012. 187 σελ.
Κουσουρής, Θ. Σ., 2014. Οι Λίμνες στην Ελλάδα 4/6. Θράκη & Θεσσαλία ‘’Λιμνών Καταγραφές & Μαρτυρίες’’, Αθήνα. 83 σελ.
Κώττη Ε.Π. 2015. Ετήσια παρακολούθηση υδάτινου δυναμικού λίμνης Ισμαρίδας & ποταμού Βοσβόζη, ΑγροΕΤΑΚ, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ (Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας), Καβάλα.
Μαλιώκας, Β. και Συνεργάτες Ε.Π.Ε. 2008. Μελέτη για την αντιμετώπιση προβλημάτων διαχείρισης στερεοπαροχής υδάτινου συστήματος λίμνης Βιστωνίδας και ποταμών και χειμάρρων ευρύτερης περιοχής. Τεύχος Γ. Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης λόγω του προβλήματος της στερεοπαροχής- Διευκρίνιση τοπικών συνθηκών απαιτούμενων έργων.
Μουντράκης, Μ.Δ., 2010. Γεωλογία και Γεωτεκτονική Εξέλιξη της Ελλάδας. University Studio Press. Θεσσαλονίκη.
Μουστάκα, M., Μιχαλούδη, Ε., Κατσιάπη, Μ., Γενίτσαρης, Σ., Χαραλάμπους, Ε., Βούρκα, Κ., 2011. Παρακολούθηση της λίμνης Ισμαρίδας και διερεύνηση στοιχείων του τροφικού πλέγματος στο πλαίσιο των δράσεων αποκατάστασης της λίμνης. Τελική έκθεση. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Βιολογίας-Τομέας Βοτανικής. Θεσσαλονίκη. 90 σελ.
Μουστάκα, Μ., Μιχαλούδη, Ε., Κατσιάπη, Μ., Γενίτσαρης, Σ., Χαραλάμπους, Ε., Βούρκα, Κ., 2011. Παρακολούθηση της Λίμνης Ισμαρίδας και Διερεύνηση στοιχείων του τροφικού πλέγματος στο πλαίσιο των δράσεων αποκατάστασης της λίμνης. Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Βιολογίας. Θεσσαλονίκη. 94 σελ.
Μπούσμπουρας Δ., Παναγιωτοπούλου, Μ., Καζόγλου, Γ., Φωτιάδης, Γ., Κλάδος Γ., 2010. Μελέτη Καθορισμού και περιγραφής των απαιτούμενων παρεμβάσεων για τη βέλτιστη διαχείριση του Καλαμιώνα της Λίμνης Ισμαρίδας. 144 σελ., χάρτες. Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης.
Παλάσκας, Δ., 2014. Τουριστικός Χάρτης Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Νέστου - Βιστονίδας - Ισμαρίδας.
Παναγιωτοπούλου, Μ., Μπούσμπουρας, Δ., Καζόγλου, Γ., Φωτιάδης, Γ., 2011. Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου: Παρεμβάσεις Διαχείρισης του Καλαμιώνα της Λίμνης Ισμαρίδας. Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης Διεύθυνση Δημοσίων Έργων, Τμήμα Υδραυλικών Έργων.
Παπανικολάου, Μ., Παπανικολάου, Δ., Βασιλάκης, Ε., 2011. Μεταβολές Της Στάθμης Της Θάλασσας Και Επιπτώσεις Στις Ακτές, Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής, Αθήνα. 29 σελ.
Πεταλάς, Χ. 1997. Ανάλυση υδροφόρων συστημάτων στο ετερογενές και παράκτιο πεδίο Ν. Ροδόπης. Διδακτορική διατριβή. Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών - Πολυτεχνική Σχολή Δημοκρείτιου Πανεπιστήμιο Θράκης. 288 σελ.
Πισινάρας, Β., 2003. Συνθήκες διαχείρισης και προσομοίωση υπόγειου υδροφόρου συστήματος Νέου Σιδηροχωρίου, Ν. Ροδόπης. Διπλωματική εργασία. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος.
Σακελλαρίου, Ε., 1957. Αρτίγονα μαλάκια του κόλπου της Θεσσαλονίκης και η συμβολή τους στη στρωματογραφία. Αθήνα. Geological Annals of Greek territory, 8, 135-221.
Συλαίος, Γ., Κόκκος, Ν., 2009. Συλλογή και Αξιολόγηση Υπαρχουσών Περιβαλλοντικών Μελετών & Ερευνητικών Αποτελεσμάτων Περιοχής Δέλτα Νέστου – Βιστωνίδας – Ισμαρίδας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Ξάνθη. 73 σελ.
Συρίδης, Γ. (1996). Γεωμορφολογικά - Γεωλογικά στοιχεία περιοχής λίμνης Ισμαρίδας, Δ. Θράκη, Ελλάδα. (7p. Internal report for the Research Project: “Characterization of the aridity processes on Mediterranean Europe. Protection and Management guidelines, ARIDUSEUROMED”)
Συρίδης, Γ., Μάτσας, Δ., Αλμπανάκης, Κ., Βουβαλίδης, Κ., Τσούρλος, Π., 2003. Γεωαρχαιολογική Έρευνα στον Προϊστορικό Οικισμό Μικρό Βουνί Σαμοθράκης.
Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θράκης (GR12), Κοινοπραξία Σχεδίων Διαχείρισης Υδατικών Διαμερισμάτων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας Και Κλιματικής Αλλαγής, Ειδική Γραμματεία Υδάτων, Αθήνα, 2013.
Τσιάρας, Δ. και Νικήσιανης, Ν., 2014. Σύνταξη προδιαγραφών που να εξασφαλίζουν τη μη παρενόχληση της άγριας ζωής και γενικότερα την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειμένων. Παραδοτέο 11 του Έργου: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Νέστου - Βιστωνίδας - Ισμαρίδας. Αυτοτελής έκδοση, Θεσσαλονίκη. 34 σελ.
Υπουργείο Ανάπτυξης, 2003. Σχέδιο Προγράμματος Διαχείρισης Υδατικών Πόρων, Αθήνα.
Φίκος, Η., 2010. Αντιστροφή Γεωηλεκτρικών Τομογραφιών Δεδομένων: Εφαρμογή Στη Λεκάνη Ανθεμούντα, Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη. 226 σελ.
Χατζηιορδάνου, Λ., 2010. Μελέτη ανάλυσης αναγκών τελικών χρηστών για τον σχεδιασμό της ανάπτυξης Υποδομής Χωρικών Δεδομένων σε επίπεδο Περιφέρειας. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). Θέρμη. 41 σελ. + 2 Παραρτήματα.
Ψιλοβίκος, Α. και Ψιλοβίκος, Α., 2010. Ιζηματολογία. Εκδόσεις Τζιόλα. Θεσσαλονίκη.
Ψωμιάδης, Δ. Δ., 2011. Παλαιοπεριβαλλοντικές και ιζηματολογικές συνθήκες σχηματισμού των ακτόλιθων (ψηφιδοπαγών αιγιαλών) του Βορειο-Αιγαιακού χώρου. Διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη, 303 σελ
Εισερχόμενη Αναφορά
- Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.