[Εξώφυλλο]

Ιζηματολογικές διεργασίες και χαρακτηριστικά των αποθέσεων της ενωτικής τάφρου των λιμνών Κορώνειας-Βόλβης

Ευάγγελος Τάταρης, Θεόδωρος Τονόνογλου

Περίληψη


Στη Μυγδονία λεκάνη του Νομού Θεσσαλονίκης, εντοπίζονται σήμερα οι λίμνες Κορώνεια και Βόλβη, ως υπολείμματα μιας ευρύτερης λίμνης που λειτούργησε στην περιοχη κατά το παρελθόν. Τη δεκαετία του '30 μεταξύ των δύο αυτών λιμνών διανοίχτηκε ενωτική τάφρος, με σκοπό την αποστράγγιση των ελών που προέκυπταν δυτικά της λίμνης Κορώνειας, έπειτα από την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων και την απόδοση των εκτάσεων τους προς καλλιέργεια. Με το έργο αυτό η ποσότητα της περισσείας του νερού άρχισε σταδιακά να στερείται από τους υπόγειους υδοφορείς. Μάλιστα το πρόβλημα οξύνθηκε από τη δεκαετία του '80 και μετά, όπου η εντατικοποίηση της καλλιέργειας, σε συνδυασμό με την εγκατάσταση μεγάλων βιομηχανικών μονάδων στη γύρω περιοχή, οδήγησε στη διάνοιξη πολυάριθμων γεωτρήσεων περιμετρικά της λίμνης, ώστε να καλυφθεί η τεράστια ζήτηση ύδατος. Έτσι η στάθμη της λίμνης άρχισε να υποχωρεί, ενώ παράλληλα η υποβάθμιση των υδάτων της από τα αστικά και βιομηχανικά λύματα που κατέληγαν σε αυτή, οδήγησε στην εξαφάνιση της ιχθυοπανίδας της. Το 2004 η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης στην προσπάθειά της να αποκαταστήσει το οικολογικό πρόβλημα, προχώρησε, με τη συγχρηματοδότηση της Ε.Ε., στην αναδιαμόρφωση της ενωτικής τάφρου και στην κατασκευή ενός συνόλου συμπληρωματικών έργων. Σκοπός της ήταν η βελτίωση του υδατικού ισοζυγίου και των ποιοτικών χαρακτηριστικών των υδάτων της λίμνης Κορώνειας, με τη μικρότερη δυνατή διατάραξη του οικοσυστήματος της γειτονικής Βόλβης. Για το λόγο αυτό προβλέφθηκε η αμφίδρομη λειτουργία της ενωτικής τάφρου, έτσι ώστε όταν η στάθμη των υδάτων της λίμνης Κορώνειας ξεπερνούσε ένα συγκεκριμένο ύψος, η περισσεία του νερού να οδηγούνταν, διαμέσου της τάφρου, προς τη λίμνη Βόλβη. Το έργο ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2010, ωστόσο το καλοκαίρι του ίδιου έτους κατέστη μη λειτουργικό. Η επιτόπια έρευνα, σε συνδυασμό με τις κοκκομετρικές αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν σε δείγματα από την περιοχή άμεσου ενδιαφέροντος, έδειξε ως βασική αιτία της αστοχίας του έργου τη συσσώρευση μεγάλης ποσότητας φερτών υλικών, τόσο εντός της ενωτικής τάφρου όσο και εντός των σύνοδων αυτής έργων, από τους χειμάρρους Λαγκαδικίων και Σχολαρίου. Για να καταστεί το έργο και πάλι λειτουργικό, απαιτείται ένα σύνολο ενεργειών όπως: απομάκρυνση των συσσωρευμένων φερτών υλικών, περιορισμός της μεταφορικής ικανότητας των προαναφερθέντων χειμάρρων με την αποκατάσταση αφενός των αναβαθμίδων εντός της κοίτης των χειμάρρων και αφετέτου των λιθοπλήρωτων συρματοκιβωτίων στα πρανή εκατέρωθεν αυτής, καθαρισμός των καλαμώνων εντός της ενωτικής τάφρου, σταθεροποίηση του νότιου πρανούς της τάφρου εκατέρωθεν του υφιστάμενου τοιχίου αντιστήριξης. Ωστόσο για να βελτιωθούν το υδατικό ισοζύγιο και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των υδάτων της λίμνης Κορώνειας, απαιτoύνται δραστικά μέτρα που θα αφορούν τη διαχείριση τόσο των υδατικών πόρων όσο και των αστικών και βιομηχανικών λυμάτων της περιοχής.

Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές


Blott, S.J. (2010). GRADISTAT Version 8.0. A Grain Size Distribution and Statistics Package for the Analysis of Unconsolidated Sediments by Sieving or Laser Granulometer. Kenneth Pye Associates Ltd., Crowthorne Enterprise Centre, Berkshire

Genitsari, S., Kormas, K.A. and Moustaka-Gouni, M. (2009). Microscopic eukariotes living in a dying lake (Lake Koronia, Greece). FEMS Microbiol. Ecol. 69: 75-83

Kockel F. & Walther H. (1968). Zur geologischen etwicklung des sublichen Serbo-Mazedonischen massivs (Nord Griechenland). Bull. of the Geol. Inst. ser geotact. strat. lithol. 17: 133-142

Koufos, G.D., Syrides, G.E., Kostopoulos, D.S. & Koliadimou, K.K. (1995). Preliminary results about the stratigraphy and the palaeoenvironment of Mygdonia Basin, Macedonia, Greece. GEOBIOS, M.S. 18: 243-249. Proc.1st Congress of the European Palaeontological Association, Lyon

Michaloudi, E., Moustaka-Gouni, M., Gkelis, S. and Pantelidakis, K. (2009). Plankton community structure during an Ecosystem Disruptive Algal Bloom of Prymnesium parvum. J. Plankton Res. 31: 301-309

Michaloudi, E., Moustaka-Gouni, M., Pantelidakis, K., Katsiapi, M. & Genitsaris, S. (2012). Plankton succession in the temporary Lake Koronia after intermittent dry-out

Moustaka-Gouni, M., Cook, C.M., Gkelis, S., Michaloudi, E., Pantelidakis, K., Pyrovetsi, M. and Lanaras, T. (2004). The coincidence of a Prymnesium parvum bloom and the mass kill of birds and fish in Lake Koronia. Harmful Algae News 26: 1-2

Savvaidis A.S., Pedersen L.B., Tsokas G.N., and Dawes G.J., (2000). Structure of the Mygdonia basin (N. Greece) inferred from MT and gravity data. Tectonophysics

Αλμπανάκης, Κ. (2011): Πρόταση δημιουργίας πρωτοκόλλου κοκκομετρικής ανάλυσης με τη μέθοδο του σιφωνίου (πιπέτας) με υποδεκαπλάσιο χρόνο ανάλυσης. Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, τομ. 44.

Βουδούρης, Κ. (2009). Υδρογεωλογία Περιβάλλοντος, Υπόγεια Νερά & Περιβάλλον. Εκδόσεις Τζιόλα

Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Ελληνικοί Υγρότοποι Ράμσαρ, Αξιολόγηση Προστασίας και Διαχείρισης, Φεβρουάριος 2009

Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης. Περιοδική Έκδοση «Η Φύση», τεύχος 144, Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2014

Ζαλίδης, Γ., Συλλαίος, Ν. & Μισοπολινός, Ν. (2004). Ερευνητικό πρόγραμμα παρακολούθησης των λιμνών Βόλβης και Κορώνειας με χρήση τηλεπισκοπικών δεδομένων. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωπονίας, Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Εδαφολογίας, Αναπτυξιακή Εταιρεία Νομού Θεσσαλονίκης Α.Ε.

Κουσουρής, Θ. Σ. (2014). Οι Λίμνες στην Ελλάδα (3/6. Μακεδονία), Μαρτυρίες & Καταγραφές

Κουφός, Γ. (2004). Παλαιοντολογία Σπονδυλωτών. Εκδόσεις Ζήτη

Μουζούρη, Γ., Αλμπανάκης, Κ., Ψιλοβίκος, Αρ., Βουβαλίδης, Κ. & Μαργώνη, Σ. (2002). Το υδρολογικό ισοζύγιο της λεκάνης απορροής της λίμνης Κορώνειας και η επίδρασή του στην εξέλιξη των μορφομετρικών χαρακτηριστικών της. Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Γεωγραφικού Συνεδρίου, Θεσσαλονίκη 3-6 Οκτωβρίου 2002, τομ. Α, σελ. 202-209

Μουντράκης, Δ. Μ. (2010). Γεωλογία και Γεωτεκτονική Εξέλιξη της Ελλάδας. University Studio Press

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης (2004). Προμελέτη του υποέργου «Έργο Βελτίωσης Υδραυλικών Χαρακτηριστικών και Αμφίδρομη Λειτουργία της Ενωτικής Τάφρου»

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης (2005). Οριστική μελέτη του υποέργου «Έργο Βελτίωσης Υδραυλικών Χαρακτηριστικών και Αμφίδρομη Λειτουργία της Ενωτικής Τάφρου»

Νταρακάς, Ε. (2014). Διεργασίες Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων (Εισαγωγή στην Τεχνική Περιβάλλοντος)

Παυλίδης, Σ. (2003). Γεωλογία των Σεισμών. Εισαγωγή στη Νεοτεκτονική, Μορφοτεκτονική και Παλαιοσεισμολογία. University Studio Press

Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης «Αλέξανδρος Μπαλτατζής», (2007-2013). Έλεγχος Χημικής Ποιότητας Αρδευτικών Υδάτων (Επιφανειακών και Υπόγειων) σε Κλίμακα Λεκανών Απορροής Ποταμών Μακεδονίας - Θράκης και Θεσσαλίας. Αποτελέσματα Λεκάνης Μυγδονίας.

Τζιμόπουλος, Χ. & Πλιάτσικα, Δ. (2005). Έρευνα Διαχείρισης της Υδρολογικής Λεκάνης Κορώνειας. 5η Διεθνής Έκθεση & Συνέδριο για την Τεχνολογία Περιβάλλοντος «Heleco '05», Τ.Ε.Ε., Αθήνα 3-6 Φεβρουαρίου 2005

Φορέας Διαχείρισης Λιμνών Κορώνειας - Βόλβης. Περιοδική Έκδοση «Κορώνεια Βόλβη», τεύχος 1, Απρίλιος 2009

Ψιλοβίκος, Α. (1977). Παλαιογεωγραφική εξέλιξις της λεκάνης και της λίμνης της Μυγδονίας (Λαγκαδά - Βόλβης). Διδακτορική Διατριβή, Φυσικομαθηματική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ψιλοβίκος, Αν., Ψιλοβίκος Αρ. (2010). Ιζηματολογία. Εκδόσεις Τζιόλα

ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ

URL_1 www.oasp.gr (2015)

Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας

URL_2 www.nomosphysis.org.gr (2015)

ΜΚΟ για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη

URL_3 www.ypeka.gr (2015)

Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος & Ενέργειας

URL_4 www.foreaskv.gr (2015)

Φορέας Διαχείρισης Λιμνών Κορώνειας Βόλβης

URL_5 www.b2green.gr (2015)


Εισερχόμενη Αναφορά

  • Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.