Αξιοποίηση των θερμών νερών στις μονάδες λουτροθεραπείας Σιδηροκάστρου και Άγκιστρου του Δήμου Σιντικής = Use of thermal watrs at the balneotherapy facilities in Sidirokastro and Agkistro (Municipality of Sintiki).
Περίληψη
Δεδομένου ότι δεν υπάρχει κάποια συστηματική μελέτη για την αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας στα λουτροθεραπευτικά κέντρα της Ελλάδας, βασικός στόχος της εργασίας ήταν να συγκεντρωθούν και να παρουσιαστούν αξιόπιστα δεδομένα για δύο περιπτώσεις τέτοιων εγκαταστάσεων στη Βόρεια Ελλάδα, οι οποίες μάλιστα έχουν μεγάλη επισκεψιμότητα και λειτουργούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Στο πλαίσιο αυτό, συντάχθηκε ερωτηματολόγιο σχετικό με τη λειτουργία των λουτροθεραπευτικών μονάδων και τη χρήση των γεωθερμικών ρευστών, το οποίο συμπληρώθηκε σύμφωνα με τις πληροφορίες που προέκυψαν από επισκέψεις και μετρήσεις στις δύο περιοχές και τα στοιχεία που ήταν διαθέσιμα από τους υπεύθυνους των εγκαταστάσεων.
Με βάση όσα δεδομένα κατέστη δυνατόν να συλλεχθούν, έγινε μια πρώτη προσπάθεια εκτίμησης των δυνατοτήτων για καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη αξιοποίηση των γεωθερμικών ρευστών στις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις, από γεωθερμική βέβαια άποψη.
Η εργασία περιλαμβάνει σύντομη αναφορά σε βασικές γεωθερμικές έννοιες και μια μικρή ιστορική αναδρομή της λουτροθεραπείας, με έμφαση στον ελληνικό χώρο. Επίσης, παρουσιάζονται στοιχεία για την ευρύτερη περιοχή ενδιαφέροντος (Λεκάνη Σερρών), ιδιαίτερα όσων συνδέονται με την ανάπτυξη γεωθερμικής ανωμαλίας και τη δημιουργία πολλών γεωθερμικών συστημάτων/πεδίων χαμηλής θερμοκρασίας μέσα στη λεκάνη. Στη συνέχεια περιγράφονται αναλυτικά τα γεωθερμικά πεδία Σιδηροκάστρου και Αγκίστρου με βάση τα δεδομένα των μέχρι σήμερα ερευνών. Ακολούθως, η εργασία εστιάζει στην αξιοποίηση των γεωθερμικών ρευστών στις δύο παραπάνω περιοχές, με έμφαση βέβαια στη λουτροθεραπεία. Παρατίθενται και αναλύονται τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, και, τέλος, παρουσιάζονται συμπεράσματα και προτάσεις.
The present thesis discusses the use of thermal waters at the balneotherapy facilities of the ‘Sidirokastro’ and ‘Agkistro’ geothermal fields (Municipality of Sintiki, Prefecture of Serres).
The study area is located in the northern part of Serres Basin, a region where geothermal research has revealed the existence of several significant low temperature geothermal systems/fields. The basic geologic characteristics of the basin, as well as a detailed description of the Sidirokastro and Agkistro fields are thoroughly presented. The thesis also includes an introduction on basic geothermal terms and a brief historic overview of the thermal waters’ use for therapeutic purposes, emphasizing in Greece.
In the frame of this thesis, a short questionnaire on general and technical information for the operation of the balneotherapy centers and the use of geothermal fluids was prepared. Some of the necessary data were gathered by in situ visits and observations, whereas certain information was provided by the technical and managerial personnel of the facilities.
There is no systematic study on the use of geothermal waters in the balneotherapy and spa centers of Greece; therefore, the main aim of the thesis was to present reliable and valid data from two such facilities. Moreover, an attempt was made to evaluate the utilization of geothermal fluids in the examined resorts and investigate, from a geothermal point of view, new possibilities for more rational and sustainable exploitation.
Πλήρες Κείμενο:
PDFΑναφορές
Ελληνική βιβλιογραφία
Αγγελίδης Ζ., Βγενόπουλος Α., Χατζηγιάννης Γ., Χατζηδάκης Κ. (2007): “ Έκθεση που αφορά την προστασία της ιαματικής πηγής Αγκίστρου Σερρών και τη διαμορφωθείσα κατάσταση στο περιβάλλον της”, Επιτροπή Προστασίας Ιαματικών Φυσικών Πόρων Ν.3498/06
Αγγελίδης Ζ. (2008): “Ιαματικοί φυσικοί πόροι και θερμαλισμός”, Έκδοση: Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελευθερίου Κορδελιού, Θεσσαλονίκη
Αγγελόπουλος Χ. (2014): “Υδρογεωλογική – Γεωλογική μελέτη πηγής Σιδηροκάστρου Δήμου Σιντικής Ν. Σερρών”, Μελέτη αναγνώρισης φυσικού πόρου ως ιαματικού, Αναπτυξιακή Ελληνική Θερμαλιστική Εταιρεία – Αν.Ε.Θ. Α.Ε., Θεσσαλονίκη
Αθανασούλης Κ., Βακαλόπουλος Π., Ξενάκης Μ., Περσιάνης Δ., Τακτικός Σ. (2009): “Περιοδική παρακολούθηση ιαματικών πηγών Ελλάδας”, Επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα», Γ’ ΚΠΣ – Έργο 7.3.2.3. – Υποέργο 7.3.2.3.4., Ι.Γ.Μ.Ε.
Αρβανίτης Α. (1998): “Συγκριτική γεωχημική μελέτη ρευστών γεωθερμικών πεδίων που σχηματίζονται σε λεκάνες διαφορετικού περιβάλλοντος (λεκάνες Στρυμόνα – Μυγδονίας)”, Διατριβή Ειδίκευσης, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήματος Γεωλογίας στην ειδίκευση «Εφαρμοσμένη και Περιβαλλοντική Γεωγραφία», Θεσσαλονίκη
Αρβανίτης Α., Φυτίκας Μ., Καβουρίδης Θ., Καρυδάκης Γ. (2001): “Γεωχημικά χαρακτηριστικά των γεωθερμικών ρευστών της περιοχής Θερμοπηγής – Σιδηροκάστρου (Λεκάνη Στρυμόνα, Μακεδονία)”, Δελτίο της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας, Τόμος XXXIV/3, Πρακτικά 9ου Διεθνούς Συνεδρίου, Αθήνα
Αρβανίτης Α., Βουγιουκαλάκη Γ., Ξενάκη Μ., Γκιντώνη Ε., Καβούρη Κ., Φραγκογιάννη Γ., Χριστοπούλου Μ., Σταθά Φ. (2016): “ Έρευνα και ανάπτυξη γεωθερμικής ενέργειας περιοχής Θερμοπηγής – Χαρωπού Ν. Σερρών”, Υποέργο 1, Έργο: ΓΕΩΘΕΝ – ΚΩΔ. ΟΠΣ ΕΡΓΟΥ: 350913, Αποτίμηση γεωθερμικού ενεργειακού δυναμικού σε επιλεγμένες περιοχές για περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και δυναμικού θερμομεταλλικών υδάτων και ιαματικών φυσικών πόρων, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, Αθήνα
Agrolab (2016): Δειγματοληψία νερού, Διεύθυνση πελάτη: Άγκιστρο Ν. Σερρών, Είδος ανάλυσης: Φυσικοχημική, 14/04/2016
Βασιλειάδης Κ. (1995): “Γεωηλεκτρικές βυθοσκοπήσεις στην περιοχή Αγκίστρου Νομού Σερρών”, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.) – Δ/νση Γεωφυσικών Ερευνών, Αθήνα
Διαμαντής Ι., Καρυδάκης Γ., Σαραντέας Α. (1999): “Υδροδυναμική Συμπεριφορά Διαρρέοντος Θερμού Υδροφόρου υπό Καθεστώς Άντλησης στο Γεωθερμικό Πεδίο Αγκίστρου”, Νομού Σερρών, Πρακτικά 6ου Εθνικού Συνεδρίου για τις Ήπιες Μορφές Ενέργειας ΙΗΤ (3-5 Νοεμβρίου 1999), Τόμος Α’, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας – Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Βιομηχανίας, Βόλος
Ζαχαρόπουλος Κ., Λουλακάκη Π., Μπαρμπίκας Η., Σχοινάς Χ., Χριστοδουλόπουλος Γ. (2001): “Τα Λουτρά της Ελλάδας”, Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα
ΙΓΜΕ (2007): “Τα γεωθερμικά πεδία της χώρας (χαρακτηρισμός σύμφωνα με τον Ν. 3175/2003)”, Αθήνα
Καβουρίδης Θ. και Καρυδάκης Γ. (1989): “Η γεωθερμική έρευνα χαμηλής ενθαλπίας στη περιοχή Σιδηροκάστρου Ν. Σερρών”, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, Δ/νση Ενεργειακών Πρώτων Υλών, Τμήμα Γεωθερμίας, Αθήνα
Καβουρίδης Θ. και Καρυδάκης Γ. (1998): “Γεωθερμική έρευνα στην περιοχή Αγκίστρου Ν. Σερρών”, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.) – Διεύθυνση Ενεργειακών Πρώτων Υλών / Τμήμα Γεωθερμίας, Αθήνα
Καβουρίδης Θ., Καρυδάκης Γ., Αρβανίτης Α., Φυτίκας Μ. (2014): “Τα γεωθερμικά πεδία Θερμοπηγής Σιδηροκάστρου και Αγκίστρου του Δήμου Σιντικής – Χαρακτηριστικά και προοπτικές”, Ειδική Έκδοση για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση του Δήμου Σιντικής, Μέρος Ι: Φυσικό περιβάλλον, 1.3α, Σιδηρόκαστρο
Καρυδάκης Γ. και Καβουρίδης Θ. (1988): “Μελέτη της γεωθερμικής περιοχής χαμηλής ενθαλπίας στη θέση «Αγία Βαρβάρα» της Θερμοπηγής – Σιδηροκάστρου Ν. Σερρών”, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, Δ/νση Ενεργειακών Πρώτων Υλών, Τμήμα Γεωθερμίας, Αθήνα
Καρυδάκης Γ. (1999): “Χαρακτηριστικά του ταμιευτήρα γεωθερμικού πεδίου Αγκίστρου Ν. Σερρών – Κατά τη δοκιμαστική άντληση στη γεώτρηση Γ.Α.-4.Π”, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.) – Διεύθυνση Ενεργειακών Πρώτων Υλών / Τμήμα Γεωθερμίας, Αθήνα
Καρυδάκης Γ., Καβουρίδης Θ., Βέκιος Π. (2001): “Πρόσθετη γεωθερμική έρευνα στις περιοχές Ηράκλειας, Σιδηροκάστρου και Ιβήρων – Αχινού στο βύθισμα Στρυμόνα”, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.), Διεύθυνση Ενεργειακών Πρώτων Υλών / Τμήμα Γεωθερμίας, Αθήνα
Καρυδάκης Γ. (2003): “Γεωθερμικά πεδία χαμηλής ενθαλπίας Β. Ελλάδας. Τεχνική γεωτρήσεων”, Μηχανική ταμιευτήρων και διφασική ροή γεωθερμικών ρευστών, Διδακτορική διατριβή, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Ξάνθη
Κατιρτζόγλου Κ., Χατζηκύρκου Α., Δημήτρουλα Μ.(1994): “Μεταλλοφορίες του ορεινού συγκροτήματος Μενοικίου – Βροντού – Αγκίστρου (Μακεδονία, Ελλάδα)”, Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας, Τόμος ΧΧΧ/Ι, Πρακτικά 7ου Συνεδρίου Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας (Θεσσαλονίκη, Μάιος 1994)
Κωνσταντινίδου Μ., Κίλιας Α., Βουδούρης Κ., Αγγελίδης Ζ. (2014): “Οι θερμές πηγές Αγκίστρου του Δήμου Σιντικής και η σχέση τους με τη γεωλογία και την τεκτονική της ευρύτερης περιοχής”, Ειδική Έκδοση για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση του Δήμου Σιντικής, Μέρος Ι: Φυσικό περιβάλλον, 1.3β, Σιδηρόκαστρο
Μουντράκης Δ. (2010): “Γεωλογία και Γεωτεκτονική Εξέλιξη της Ελλάδας”, University Studio Press, Θεσσαλονίκη
Παναγιώτης Ε και Χρήστου Ο. (1990): “Γεωλογικά και Υδρογεωλογικά στοιχεία από την μελέτη των ιαματικών πηγών του Δήμου Σιδηροκάστρου και της Κοινότητας Αγκίστρου Σερρών”, Πρακτικά 2ου Συνεδρίου για τα θερμομεταλλικά νερά (7-9 Οκτωβρίου 1988), Θεσσαλονίκη
Παπακωνσταντίνου Κ. (2018): “Γεωφυσικές καταγραφές (logging) στις υφιστάμενες γεωθερμικές γεωτρήσεις Γ.Α.-3 & Γ.Α.-2 & εκτέλεση 4 γεωφυσικών τομογραφιών”, Έρευνα αξιοποίησης γεωθερμικού πεδίου Αγκίστρου Σερρών, Ανάδοχος: ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΑΓΚΙΣΤΡΟΥ Α.Ε., Georesources Technology S.A., Καβάλα
Παπαφιλίππου – Πέννου Ε. (2004): “Δυναμική εξέλιξη και σύγχρονες εξωγενείς διεργασίες του υδρογραφικού συστήματος της ταφρολεκάνης των Σερρών”, Διδακτορική διατριβή, Τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ, Τομέας Φυσικής και Περιβαλλοντικής Γεωγραφίας, Θεσσαλονίκη
Σαραντέας Α., Καβουρίδης Θ., Καρυδάκης Γ. (1994): Έκθεση: “Αποτέλεσμα της γεωθερμικής αναγνώρισης περιοχής Αγκίστρου Ν. Σερρών”, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.) – Δ.Ε.Π.Υ./ Τμήμα Γεωθερμίας, Αθήνα
Σφέτσος Κ. (1988): “Απογραφή θερμομεταλλικών Πηγών Ελλάδας III Ηπειρωτική Ελλάς”, Αρ. 39, Υδρολογικές και Υδρογεωλογικές Έρευνες, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.), Αθήνα
Φυτίκας Μ. και Ανδρίτσος Ν. (2004): “Γεωθερμία”, Εκδόσεις Τζιόλα, Θεσσαλονίκη
Χατζηγιάννη Γ. (2010): “ Έκθεση διαχρονικής παρακολούθησης γεωθερμικών πεδίων”, Επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα», Γ’ ΚΠΣ, Έργο: Μελέτη καταγραφής, αποτίμησης, προσομοίωσης και αξιολόγησης των γεωθερμικών πεδίων της χώρας (Κωδ. Έργου 7.3.1.4), Υποέργο: 7.3.1.4.2, Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, Διεύθυνση Γεωθερμίας και Θερμομεταλλικών Υδάτων, Αθήνα
Fuillac, C., and Michard G. (1981): “Sodium lithium ratio in water applied to geothermometry of geothermal reservoirs”, Geothermics, 10.
Fournier, R.O. (1981), “Application of water geochemistry to geothermal exploration and reservoir engineering”, In: Geothermal Systems: Principles and Case Histories, Rybach L. and Muffler L.J.P. (Eds), Wiley, New York.
Giggenbach, W.F., Gonfiantini, R., Jangi, B.L. and Truesdell, A.H. (1983), “Isotopic and chemical composition of Parbati Valley geothermal recharges, NW Himalaya, India”, Geothermics, 12.
Karydakis G., Arvanitis A., Fytikas M., Andritsos N. (2005): “Low enthalpy geothermal fields in the Strymon basin (Macedonia, Northern Greece)”, Proceedings World Geothermal Congress 2005, Antalya, Turkey, 24-29 April 2005
Kolios Ν., Fytikas M., Arvanitis A., Andritsos N., Koutsinos S. (2007): “Prospective Medium Enthalpy Geothermal Resources in Sedimentary Basins of Northern Greece”, Proceedings European Geothermal Congress, Germany
Minissale A., Duchi V., Kolios N., Totaro G. (1989): “Geochemical characteristics of Greek thermal springs”, Journal of Volcanology and Geothermal Research, 39
Ιστότοποι
www.geothermaleducation.org
https://www.spa.gr/
http://www.hamamagistro.gr/baths
Εισερχόμενη Αναφορά
- Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.