Χαρτογράφηση των μεταβολών της λιμνοθάλασσας του Αγίου Μάμα Χαλκιδικής μέσω δορυφορικών δεδομένων τηλεπισκόπισκόπησης και συστημάτων γεωγραφικών πληροφοριών = Mapping Agios Mamas lagoon (Chalkidiki) changes using remote sensing and geographical information system.
Περίληψη
Έχει παρατηρηθεί ότι ο υδάτινος όγκος της λιμνοθάλασσας υφίσταται σημαντικές διακυμάνσεις, καθώς τη χειμερινή περίοδο κατακλύζεται με νερό, ενώ κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου το περισσότερο από αυτό το νερό εξατμίζεται. Είναι κατανοητό λοιπόν, ότι η παρακολούθηση των μεταβολών του υδάτινου όγκου είναι επιτακτική, ιδίως εφόσον πρόκειται για περιοχή με περιβαλλοντικό ενδιαφέρον.
Στις μέρες μας, η Τηλεπισκόπηση και τα Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS) αποτελούν βασικά εργαλεία για την παρακολούθηση της γήινης επιφάνειας, και μάλιστα χωρίς κανένα κόστος. Η παρούσα μελέτη, συνδυάζοντας δορυφορικά δεδομένα και Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών, στοχεύει στην παρακολούθηση της υδάτινης επιφάνειας της λιμνοθάλασσας του Αγίου Μάμα, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, για την ανίχνευση των χωρο-χρονικών μεταβολών, αλλά και στην ποσοτικοποίηση των μεταβολών αυτών. Με την εφαρμογή της Τηλεπισκόπησης και την χρήση των οπτικών δορυφορικών δεδομένων Sentinel-2, για το έτος 2020, χαρτογραφήθηκε η υδάτινη μάζα της λιμνοθάλασσας, και μελετήθηκαν οι χωρικές και χρονικές διακυμάνσεις της, ενώ επιπλέον με την μετέπειτα επεξεργασία σε περιβάλλον GIS, παράχθηκαν τα αντίστοιχα ψηφιακά γεωχωρικά δεδομένα, τα οποία περιγράφουν τα μορφομετρικά και υδρογραφικά χαρακτηριστικά της λιμνοθάλασσας, για τη συγκεκριμένη περίοδο παρακολούθησης.
Λέξεις κλειδια:Λιμνοθάλασσα, Τηλεπισκόπηση, Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών, Χαρτογράφηση
The Agios Mamas lagoon is located in Halkidiki, along the NW coast of the Kassandra Gulf, in the neighborhood of the homonymous village of Agios Mamas. It is a small wetland, but of great importance, which has been included in the ecological network, Natura 2000.
It has been observed that the water volume of the lagoon fluctuates significantly, as in winter it is flooded with water, while during the summer most of this water evaporates. It is therefore understandable, that monitoring of water volume changes is imperative, especially when it concerns an area of environmental interest.
Nowadays, Remote Sensing and Geographic Information Systems (GIS) are important tools for monitoring the earth's surface, at no cost. The present study, combining satellite data and Geographic Information Systems, aims to monitor the water surface of the lagoon of Agios Mamas, at different times, to detect spatio-temporal changes, but also to quantify these changes. After the water mass of the Agios Mamas lagoon was mapped, and its spatial and temporal variations were studied with the application of Remote Sensing and the use of optical satellite data Sentinel-2, for the year 2020, then, with processing in a Geographic Information System (GIS), the corresponding digital geospatial data, which describe the morphometric and hydrographic characteristics of the lagoon, for the specific monitoring period, were produced.
Key words: Lagoon, Remote Sensing, Geographic Information Systems, Mapping
Πλήρες Κείμενο:
PDFΑναφορές
• Ardizzone, G.D., S. Cataudella and R.Rossi 1988. “Management of coastal lagoon fisheries and aquaculture in Italy”. FAO Fish, Tech, Pap, (293).
• Bird E.C.F., 1982. “Changes on barriers and spits enclosing coastal lagoons”. Oceanologica Acta, 45-53.
• EUMeTrain, 2014. “Daytime snow Detection”.
• Garrison T., 1998. “Oceanography “ (Instructor's Edition) (3rd ed.); Wadsworth, 552pp.
• Goodchild, M.I., 1985. “Geographical Information Systems in Underground Geography: A Contemporary Dilemma”. The Operational Geographer 8, 34-38.
• Gulcan Sarp & Mehmet Ozcelik, 2017. “Water body extraction and change detection using time series: A case study of Lake Burdur, Turkey”.
• Hanqiu Xu, 2006. “Modification of Normalized Difference Water Index (NDWI) to Enhance Open Water Features in Remotely Sensed Imagery”.
• Kjerfve B., 1994. “Coastal Lagoon Processes” Elsevier Oceanography Series, 1-7.
• Komeil Rokni, Anuar Ahmad, Ali Selamat & Sharifeh Hazini , 2014. “Water feature extraction and change detection using multitemporal Landsat imagery”.
• Kshitij Mishra & P. Rama Chandra Prasad, 2015. “Automatic Extraction of Water Bodies from Landsat Imagery Using Perceptron Model”.
• Lassere P., 1979. “Les laguns cotieres. Ecosystemes refuges, foyers de culture et cibles d'expansion economique”. Nature et resources, XV (4): 1-21.
• Lillesand, Keifer & Chipman, 2015. “Remote sensing and image interpretation”.
• Mather, M. P. ,1999. “Computer Processing of Remotely-Sensed Images” (2nd edition, p. 292). UK: J. Wiley & Sons.
• Mercier J., 1966. “Etude geologique des zones internes des Hellenides en Macedoine Centrale. Contribution a l' etude du metamorphisme et de l' evolution magmatique des zones internes des Hellenides”. Ann. Geol. Pays Hell.,20, 1968.
• Moreno, J., Johannessen, J. A., Levelt, P. F. and Hanssen, R. F.,2012. “ESA’s sentinel missions in support of Earth system science”, Remote Sensing of Environment, 120, pp. 84 – 90.
• Mountrakis D., Sapountzis E., Kilias A., Eleftheriadis G. & Christofides G., 1983. “Paleogeografic conditions in the western pelagonian margin in Greece during the initial rifting of the continental area”. Canadian Journal of Ear. Sc., 20, 1673 – 1681.
• N. Mamassis, A. Efstratiadis, A. Koukouvinos & D. Koutsoyianni, 2019. “Technical report: Development of a national monitoring system for surface water resources”, Open Hydrosystem Information Network (OpenHi.net), Contractor: Department of Water Resources and Environmental Engineering – National Technical University of Athens.
• O’ Brien M.P., 1969. “Dynamics of tidal inlets”. In Lagunas Costeras, un Simposio (Castanares, A. And Phleger, F.B., eds), pp.397-406.
• Pavlides S. and Kilias A., 1987. “Neotectonic and active aults along the Serbomacedonian zone (SE Chalkidiki, northern Greece)”, Annales Tectonicae, 1, 97 – 104.
• Perillo G.M.E., 1995. “Definition and geomorphologic classifications of estuaries”. In: Perillo G.M.E. (Ed.), Geomorphology and Sedimentology of Estuaries, Development in Sedimentology 53. Elsevier Science BV, Amsterdam, pp. 17-47.
• Poulos, S., E., Collins, M., B., Ke, X., 1993. “Fluvialrwave interaction controls on delta formation for ephemeral rivers discharging into microtidal waters”. Geo-Mar. Lett. 13: pp. 24–31.
• Rajiv Kumar Nath & S K Keb. “Water-Body Area Extraction from High Resolution Satellite Images - An Introduction, Review, and Comparison”, International Journal of Image Processing.
• Reinson, G.E., 1992. “Transgressive barrier-island and estuarine systems”. In: R.G. Walker and N.P. James (eds.). Facies Models: Response to Sea Level Change. Geological Association of Canada.
• Short, N.M., 2011. “The LANDSAT Tutorial Workbook, Basics of Satellite RemoteSensing, NASA Reference Publication”. 1078. NASA, USA, p. 553.
• Shridhar D. Jawak , Kamana Kulkarni & Alvarinho J. Luis, 2015. “A Review on Extraction of Lakes from Remotely Sensed Optical Satellite Data with a Special Focus on Cryospheric Lakes”.
• Stuart K. McFeeters, 1996. “The use of the Normalized Difference Water Index (NDWI) in the delineation of open water features”.
• Stuart K. McFeeters, 2013. “Using the Normalized Difference Water Index (NDWI) within a Geographic Information System to Detect Swimming Pools for Mosquito Abatement: A Practical Approach”.
• Tranos M. et al., 2003. “Thessaloniki – Gerakarou Fault Zone (TGFZ): the western extension of the 1978 Thessaloniki earthquake fault (Northern Greece) and seismic hazard assessment”. Journal of structural geology 25, 2109 – 2123.
• Tri Dev Acharya, Anoj Subedi & Dong Ha Lee, 2018. “Evaluation of Water Indices for Surface Water Extraction in a Landsat 8 Scene of Nepal”.
• Veranis, N., Nimfopoulos, M., Christidis, C., & Chrysafi, A., 2016. “Granular aquifer system of west Chalkidiki area, region of central Macedonia, northern Greece”.
• Αθανασούλης Γ.Α.& Σκαρσουλής Ε.Κ.,1992. “Άτλαντας ανέμου και κύματος, βορειοανατολικής Μεσογείου θαλάσσης”. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Τμήμα ναυπηγών μηχανολόγων Μηχανικών.
• Δεμερτζή Κ.Α., 2011. “Διαχείριση του νερού ταμιευτήρων της Χαλκιδικής για την ικανοποίηση της ζήτησης με την εφαρμογή του μοντέλου WEAP”. Μεταπτυχιακή Διατριβή Π.Μ.Σ. “Ειδίκευση Γεωργικής Μηχανικής και Υδατικών Πόρων”, Γεωπονική Σχολή, Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη.
• Ερμίδης Ν., 2018. “Αξιολόγηση των παγκόσμιων ψηφιακών μοντέλων εδάφους SRTM, ASTER, EU-DEM και ALOS στον ελλαδικό χώρο”.
• Καταφιώτη Μ., 2008. “Εκτίμηση των περιβαλλοντικών συνθηκών στο Ν. Χαλκιδικής όσον αφορά τα βαρέα μέταλλα”.
• Κλαράκης Αθ., 2015. “Δημιουργία Βάσης Δεδομένων και Χαρτογράφηση Αντιπυρικών Υποδομών για τη Χαλκιδική”.
• Κοκίδης Ν., 2011. “Καταγραφή ιζηματολογικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων της λιμνοθάλασσας Μυρταρίου Βόνιτσας”.
• Κοντόπουλος Ν., 2008. “Σημειώσεις Ιζηματολογίας”.
• Λιθουργίδης Α., 2019. “Επεξεργασία και αξιολόγηση μετρήσεων στάθμης υπόγειου υδροφορέα του δικτύου παρακολούθησης Μουδανιών Χαλκιδικής”, Διπλωματική Εργασία, Τμήμα Πολιτικών – Τομέας Υδραυλικής και Τεχνικής Περιβάλλοντος, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
• Μάγου Α., 2012. “Μελέτη των φυσικογεωγραφικών διεργασιών και μεταβολών στη λιμνοθάλασσα του Αγίου Μάμα Χαλκιδικής, κατά το Ανώτερο Ολόκαινο”, Διατριβή Ειδίκευσης, Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών “Γεωγραφία και περιβάλλον”, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
• Μήτση Τερψιχόρη, Βασιλάκος Χρήστος, Τζωράκη Ουρανία & Dietrich Jοrg. “ Αξιολόγηση της Τηλεπισκόπησης στην εκτίμηση της εδαφικής υγρασίας και εφαρμογή σε λεκάνη απορροής στη Γερμανία”.
• Μουντράκης Δ., 2010. “Γεωλογία και Γεωτεκτονική εξέλιξη της Ελλάδας”, University Studio Press.
• Μπαλαφούτης Χ., 2003. “Γενική Κλιματολογία & Κλίμα Μεσογείου”.
• Νταλαμάγκα Λ., 2018. “Μελέτη των διαχρονικών μεταβολών των βασικών καλύψεων γης της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων την τελευταία τριακονταετία με τη χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (Γ.Σ.Π.) και Τηλεπισκόπησης”.
• Ξεφτέρης Αθ., 2000. “Διερεύνηση της ποιοτικής υποβάθμισης των υπόγειων νερών στον κάμπο της Καλαμαριάς με έμφαση στη νιτρορύπανση”.
• Παρχαρίδης Ισ., 2015. “Αρχές δορυφορικής τηλεπισκόπησης”.
• Ράπτης Β., 2020. “Χαρτογράφηση Καμμένων Εκτάσεων και Θεματικών Κατηγοριών Κάλυψης Γης στο Μάτι Αττικής από Διαχρονικά Τηλεπισκοπικά
Δεδομένα Πολύ Υψηλής Χωρικής Ανάλυσης”.
• Συρίδης Γ., 1990. “Λιθοστρωματογραφική, Βιοστρωματογραφική και Παλαιογεωγραφική μελέτη των Νεογενών – Τεταρτογενών Ιζηματογενών σχηματισμών της χερσονήσου Χαλκιδικής”, Διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
• Φαρασλής Ι., 2004. Σημειώσεις ‘’Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (ΓΣΠ) και Χαρτογράφηση Φυσικών Πόρων’’, Τμήμα Δασοπονίας, Τ.Ε.Ι Καρδίτσας.
• Χαλκιάς Χ. “Νέα Εργαλεία Κοινωνικής Έρευνας – Βασικές Γνώσεις και Εμπειρικές Εφαρμογές, Εργαστηριακή Εκπαίδευση, Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα (GIS)”.
• Χατζηαντωνίου Τ. Αν., 2017. “Διερεύνηση της χρήσης δορυφορικών δεδομένων Sentinel για τη χαρτογράφηση των χρήσεων/καλύψεων γης σε υγροτοπικό περιβάλλον. Εφαρμογή στο Εθνικό πάρκο λιμνών Κορώνειας – Βόλβης”.
• Χρυσουλάκης Ν., 2011. Σημειώσεις Μαθήματος “Αρχές και Εφαρμογές ∆ορυφορικής Τηλεπισκόπησης.” Πανεπιστήμιο Κρήτης.
• Ψιλοβίκος Α., 1981. “Γεωμορφολογικές, Μορφογενετικές, Τεκτονικές, Ιζηματολογικές και Κλιματικές διεργασίες, που οδήγησαν στον σχηματισμό και στην εξέλιξη σύνθετων αλλουβιακών ριπιδίων στον Όλυμπο”.
• Ψιλοβίκος Α., 1977. “Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της λεκάνης και της λίμνης της Μυγδονίας (Λαγκαδά – Βόλβης)”, Διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Διαδικτυακές πηγές
• https://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page
• https://axiosdelta.gr/
• https://www.slideshare.net/sailwincoach/currents-waves-new-light-2050991
• http://www.geo.auth.gr/
• http://www.esa.int/SPECIALS/Eduspace_GR/
• https://science.fandom.com/el/wiki
• https://www.ea.gr/ep/mobile/emr/ti_einai.html
• http://gis.sbcounty.gov/
Εισερχόμενη Αναφορά
- Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.