[Εξωφυλλο}

Χαρτογράφηση περιοχών ευάλωτων στην εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων: εφαρμογή σε περιοχή του νιομού Πιερίας

Μαρία Μαυράκη

Περίληψη


Ο κύριος σκοπός αυτής της διατριβής είναι η χαρτογράφηση των περιοχών που είναι ευάλωτες στην εκδήλωση πλημμυρών, με τη βοήθεια των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS). Για την εκτίμηση της τρωτότητας της περιοχής στα πλημµυρικά φαινόμενα χρησιμοποιήθηκαν και χαρτογραφήθηκαν ποικίλα δεδομένα που αφορούν παράγοντες που επηρεάζουν την εκδήλωση αυτών των φαινομένων. Η παρούσα εργασία πραγματοποιήθηκε στο Νομό Πιερίας σε μια περιοχή που στο παρελθόν έχει αντιμετωπίσει, κατά τόπους, αρκετά προβλήματα λόγω των πλημμυρών. Η περιοχή μελέτης εντοπίζεται στο Βόρειο Ελλαδικό χώρο, στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και εκτείνεται τόσο στο Δήμο Κατερίνης όσο και στο Δήμο Πύδνας-Κολινδρού. Για την επίτευξη του στόχου της εργασίας απαραίτητη ήταν η κατασκευή χάρτη επιδεκτικότητας, της περιοχής μελέτης, στις πλημμύρες, µε τη βοήθεια της μεθοδολογίας FIGUSED-S που εφαρμόζεται σε μικρές λεκάνες απορροής, όπως αυτή που εξετάζεται. Έτσι επιλέχθηκαν επτά παράγοντες (συσσώρευση ροής, ένταση βροχής, λιθολογία, χρήσεις γης, κλίση εδάφους, υψόμετρο, απόσταση από το υδρογραφικό δίκτυο) ως οι σημαντικότεροι που επηρεάζουν τις πλημμύρες στην εξεταζόμενη λεκάνη. Οι παράγοντες αυτοί συναξιολογήθηκαν και με τη χρήση του δείκτη FHIS προέκυψε ο τελικός χάρτης,  που ταξινομεί την περιοχή σε πέντε κατηγορίες επιδεκτικότητας στις πλημμύρες (πολύ χαμηλή, χαμηλή, μέτρια, υψηλή, πολύ υψηλή). Στη συνέχεια µε τη βοήθεια του ArcMap εντοπίστηκαν τα χωριά, τα σημεία του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου και οι χρήσεις γης που παρουσιάζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Τέλος, ακολούθησε εκτίμηση της αξιοπιστίας του χάρτη Πλημμυρικής Επιδεκτικότητας, µε την υπέρθεση των συντεταγμένων των θέσεων των ιστορικών πλημμυρών που έχουν εκδηλωθεί στην περιοχή.

The main purpose of this work is to map areas susceptible to floods with the help of Geographic Information Systems (GIS). To assess these susceptible to flood areas, various data of factors influencing flooding phenomena were used and mapped.of Pieria in an area that previously has faced, in places, several problems due to flooding. The study area is located in Northern Greece, in Central Macedonia and extends both to the Municipality of Katerini and the Municipality of Pydna-Kolindros.To achieve the aim of this study was necessary to construct a susceptible map to flooding, of the study area, using FIGUSED-S methodology which is suitable for small basins, like the studied one. This focuses on seven factors (flow accumulation, rain intensity, lithology, land use, slope, elevation, distance from the hydrographic network) as the most important factors which are influencing flooding in the study basin. These factors evaluated by using FHIS index to create the final map which classifies the area into five susceptibility categories (very low, low, medium, high, very high). Then, with the help of ArcMap, villages, parts of the road and rail network and land use which present most risk, were identified. Finally, followed the assessment of the reliability of the susceptibility map with the overlay of the coordinate positions of the historical floods that have occurred in the area.


Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές


Αλεξάκης, ∆., 2003: Διαχρονική παρακολούθηση του όρους Καµήλα και της ευρύτερης περιοχής, µε τη βοήθεια της Τηλεπισκόπησης και των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών. Μία περιβαλλοντική προσέγγιση, Διατριβή Ειδίκευσης, Α.Π.Θ., Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη

Ανδρεαδάκης Εμμ. & Φουντούλης Ι., 2007: Εκτίμηση πλημμυρικής επικινδυνότητας σε τεκτονικά ενεργές περιοχές, Συμπόσιο Τεκτονικής Γεωλογίας προς τιμήν του Ομότιμου Καθηγητή Ηλία Μαριολάκου, Αθήνα

Αστάρας, Θ., 1998: Φωτοερμηνεία (Τηλεπισκόπηση) στις Γεωεπιστήμες, Πανεπιστημιακές Σημειώσεις, Τμήμα Γεωλογίας, Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη

Αστάρας Θ., Οικονομίδης Δ., Μουρατίδης Α., 2007: Ψηφιακή Χαρτογραφία και Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (G.I.S.), Διδακτικές σημειώσεις, Α.Π.Θ., Τμήμα Γεωλογίας, Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη

Βουβαλίδης Κωνσταντίνος, 2007-2008: Μαθήματα Φυσικής Γεωγραφίας, Διδακτικές σημειώσεις, Α.Π.Θ., Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη

Βουδούρης Κώστας, 2009: Υδρογεωλογία Περιβάλλοντος, Υπόγεια Νερά και Περιβάλλον

Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (Γ.Υ.Σ.), 1970: Τοπογραφικός χάρτης κλίμακας 1:50.000, φύλλο: Κατερίνη

Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (Γ.Υ.Σ.), 1970: Τοπογραφικός χάρτης κλίμακας 1:50.000, φύλλο: Κολινδρός

Δομακίνης, Χ., 2005: Η χρήση της Τηλεπισκόπησης και των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών στη χαρτογράφηση κατολισθήσεων, στην παράκτια περιοχή Στρυμονικού Κόλπου – Καβάλας, Διατριβή Ειδίκευσης, Α.Π.Θ., Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη

Δημητρίου Η., 2007: Εκτίμηση τρωτότητας περιοχών του Ν. Λακωνίας σε πλημμυρικά γεγονότα, Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων, Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών

Ειδική Γραμματεία Υδάτων, 2014: Σχέδιο διαχείρισης των λεκανών απορροής του υδατικού διαμερίσματος Δυτικής Μακεδονίας

Εφαρμογή Οδηγίας 2007/60/ΕΚ, Προκαταρτική αξιολόγηση κίνδυνων πλημμυράς 2012

Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.), 1978: Γεωλογικός χάρτης κλίμακας 1:50.000, φύλλο: ΚΑΤΕΡΙΝΗ

Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.), 1978: Γεωλογικός χάρτης κλίμακας 1:50.000, φύλλο: ΚΟΛΙΝΔΡΟΣ

Καζάκης Αθ. Νεραντζής, 2008: Εκτίμηση της τρωτότητας των υπόγειων νερών στην εξωτερική ρύπανση. Εφαρμογή στη λεκάνη της Φλώρινας, Διατριβή Ειδίκευσης, Α.Π.Θ., Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη

Κασάπη Κ., Αγγελάκου Γ., Κανλή Λ., Πάτσια Α., Αλμπανάκης, Κ.,Κοτζαγεώργης Γ., Γεωργιάδης Π. και Λαζαρίδου Μ.: Καθορισμός τύπων επιφανειακών υδάτων σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60 ΕΚ – Εφαρμογή με τη χρήση Γ.Σ.Π. στο Ελληνικό τμήμα της λεκάνης απορροής του Νέστου ποταμού, Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας τόμος XXXXII, 2009

Καταφιώτη, Μ., 2008: Εκτίμηση των περιβαλλοντικών συνθηκών στο Ν. Χαλκιδικής όσον αφορά τα βαρέα μέταλλα, Διατριβή Ειδίκευσης, Παν/μιο Πατρών, Τμήμα Γεωεπιστημών και Περιβάλλοντος, Πάτρα

Λέκκας, Ε.Λ., 2000: Φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές, Τόμος Β’, Αθήνα

Μπαντέλας, Α.Γ., Σαββαΐδης, Π.∆., Υφαντής, Ι.Μ. και Δούκας, Ι.∆., 1995: Γεωδαισία: Γεωδαιτικά όργανα και μέθοδοι μέτρησης και υπολογισμών, Θεσσαλονίκη

Mουντράκης, Δ., 2010: Γεωλογία και γεωτεκτονική εξέλιξη της Ελλάδας, Θεσσαλονίκη

Νικολαίδου, Μ., 2009: Χρήση της Τηλεπισκόπησης και των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών στην καταγραφή των πλημμυρών της ορεινής περιοχής Νοτίως της λίμνης Βόλβης. Μια περιβαλλοντική προσέγγιση, Διατριβή Ειδίκευσης, Α.Π.Θ., Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη

Παππά Μαρία, 2012: Καταγραφή πλημμυρών και εκτίμηση πλημμυρικής επιδεκτικότητας με τη βοήθεια της τηλεπισκόπησης και των γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών. Ένα παράδειγμα από τη ΒΑ Χαλκιδική, Διατριβή Ειδίκευσης, Α.Π.Θ., Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη

Παράσχου, Θ., 2005: Η γεωµορφολογική εξέλιξη της κοιλάδας του Ίναχου ποταμού της Φθιώτιδας, παραποτάμου του Σπερχειού ποταμού, Διατριβή Ειδίκευσης, Α.Π.Θ., Τμήμα Γεωλογίας, Θεσσαλονίκη

Παυλίδης Θεοφάνης, Μαρίνος ∆ιονύσιος και Μάρης Φώτιος, 2004: Μορφομετρικά και υδρογραφικά χαρακτηριστικά των χειμάρρων της βόρειας Πιερίας, Scientific References COSMOS

Σαπουντζής Μ., 2006: Υδάτινα ρεύματα και συνθήκες πλημμυρογένεσης. Α΄ μέρος. Πυροσβεστική Επιθεώρηση, Τεύχος 120, περίοδος Β, σελ. 8-11

Σούλιος, Γ.Χ., 1996: Γενική Υδρογεωλογία, Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη

Σωτηριάδης, Λ., Ψιλοβίκος, Α., 1984: Ασκήσεις Γεωµορφολογίας, Α.Π.Θ., Υπηρεσία ∆ηµοσιευµάτων, Θεσσαλονίκη

Τ.Ε.Ε, 2007: Αντιπλημμυρικός σχεδιασμός – διαχείριση κινδύνου πλημμυρών, Συμπεράσματα, Ημερίδα με ομώνυμο τίτλο, Αθήνα

Υ.Α 1299/2003. «Έγκριση του από 7.4.2003 Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ» (ΦΕΚ 423/Β/10.4.2003)»

ΥΠΕΧΩΔΕ, Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος, 2004: Ενημέρωση της Βάσης Δεδομένων Κάλυψης Γης CORINE LAND COVER για το έτος 2000

Φουρνιάδης, Ι., Οικονοµίδης, ∆. & Αστάρας, Θ., 2002: Εντοπισμός περιοχών επιδεκτικών σε διάβρωση, µε τη βοήθεια των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS) και της Τηλεπισκόπησης. Ένα παράδειγμα από την υδρογραφική λεκάνη του Ανθεµούντα, Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Γεωγραφικού Συνεδρίου της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρίας, Θεσσαλονίκη

Bonacci, O., Ljubenkov, I., Roje-Bonacci, T., 2006: Karst flash floods: an example from the Dinaric karst (Croatia). Nat. Hazards Earth Syst. Sci. 6 (2), 195–203

Demek, J., 1972.: Manual of detailed geomorphological mapping. Academia, Prague

Dikau, R., 1989: The application of a digital relief model to landform analysis. Taylor and Francis, London

Gopalakrishnan Chennat, Norio Okada, 2007: Water and Disasters, Routledge

Kazakis Nerantzis, Kougias Ioannis, Patsialis Thomas, 2015 : Assessment of flood hazard areas at a regional scale using an index-based approach and Analytical Hierarchy Process: Application in Rhodope–Evros region, Greece

Kourgialas Nektarios N., Karatzas George P., 2011 : Flood management and a GIS modelling method to assess flood-hazard areas - a case study, Department of Environmental Engineering, Technical University of Crete, Chania, Greece

Maidment David R., Oscar Robayo, 2002: Watershed and Stream Network Delineation, Center for Research in Water Resources, University of Texas at Austin, September

Morgan R.P.C., 2005, ‘Soil erosion and conservation’, Blackwell Publishing Ltd, Oxford UK

Saaty, T.L., 1980: The Analytical Hierarchy Process, NY, McGraw Hill

Schanze Jochen, Evzen Zeman, Jiri Marsalek, 2006: Flood Risk Management: Hazards, Vulnerability and Mitigation Measures, NATO Science Series

Πηγές από το διαδίκτυο

http://asterweb.jpl.nasa.gov/gdem.asp

http://diocles.civil.duth.gr/

https://el.wikipedia.org/

http://geodata.gov.gr/geodata

http://geografia.comxa.com/

http://kolindrinamaslatia.blogspot.gr/

http://lefteria.blogspot.gr/

https://maps.google.gr/

http://pieria-tourism.gr/

http://support.esri.com/

http://webhelp.esri.com/arcgisdesktop/9.3

http://www.flinkman-project.eu/

https://www.google.gr/

http://www.moa.gov.cy/

http://www.orykta.gr/

https://www.youtube.com/user/Dedeisab

http://www.ypeka.gr/


Εισερχόμενη Αναφορά

  • Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.