Ορυκτολογική μελέτη μαύρων άμμων από τη Δυτική Χαλκιδική= Mineralogical study of black sands in West Halkidiki.

Περίληψη

Βασικό χαρακτηριστικό της γεωλογίας της Δυτικής Χαλκιδικής, είναι η εμφάνιση της Εσωτερικής Οφειολιθικής Λωρίδας (IRO). Τα υπερβασικά πετρώματα, ο γρανίτης του Μονοπήγαδου και τα μεταμορφωμένα πετρώματα της Σερβομακεδονικής μάζας τροφοδοτούν τις ακτές μέσω ενός συστήματος ρεμάτων. Οι μηχανικές διεργασίες στις οποίες υποβάλλεται το υλικό, από το μέσο μεταφοράς και τη κυματική δράση, οδηγούν στο σχηματισμό μαύρης άμμου και στην απόθεση της στις κοντινές ακτές. Ορυκτολογική  έρευνα παράκτιων αποθέσεων μαύρης άμμου από τη Ν. Ηράκλεια με τη μέθοδο της Σαρωτικής Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας (SEM), έδειξε ότι η σύσταση της αποτελείται κυρίως από χρωμίτη, μαγνητίτη, ιλμενίτη, ρουτίλιο, τιτανίτη, επίδοτο, αμφιβόλους, ζιρκόνιο, γρανάτες και χλωρίτη. Ανιχνεύθηκαν, επίσης, ποσότητες αλλανίτη, αστρίων, χαλαζία και βιοτίτη. Ομοίως, η ορυκτολογική έρευνα αποθέσεων μαύρης άμμου από τον Γλαρόκαβο, έδειξε ότι η σύσταση της αποτελείται κυρίως από μαγνητίτη, ιλμενίτη, χρωμίτη, ρουτίλιο, χλωρίτη, επίδοτο και γρανάτες, ενώ ανιχνεύθηκαν ασβεστίτης, ζιρκόνιο, αμφίβολοι και άστριοι. Η γεωχημική έρευνα των δειγμάτων με τη μέθοδο φασματοσκοπίας φθορισμού ακτινών – Χ (XRF), έδειξε σημαντικές διαφορές ως προς την σύσταση δειγμάτων των δύο περιοχών. Η σύγκριση μεταξύ των δειγμάτων δείχνει ότι το δείγμα της Ν. Ηράκλειας είναι πλουσιότερο σε Fe2O3 και ZrO2, 51,8% κ.β. και 1,99% κ.β., αντίστοιχα, και φτωχότερο σε Cr2O3, TiO2 και MnO, 3,09% κ.β., 11,62% κ.β. και 0,79% κ.β., αντίστοιχα, σε σχέση με το δείγμα του Γλαρόκαβου, όπου οι τιμές Fe2O3 και ZrO2 είναι 36,26% κ.β. και 0,91% κ.β., αντίστοιχα, ενώ τα Cr2O3, TiO2 και MnO έχουν τιμές 7,77% κ.β., 17,73% κ.β. και 1,23% κ.β., αντίστοιχα.
Λέξεις κλειδιά: Οφειόλιθοι, Χαλκιδική, μαύρη άμμος, χρωμίτης, SEM, XRF.

       Dominant feature of the geological setting of West Halkidiki, is the internal ophiolite complex. Ultramafic rocks, Monopigado’s granite and metamorphic rocks from Serbomacedonian massif supply the coasts through a drainage system. Black sand deposits on the nearest beaches have been formed due to the mechanical weathering as a result of transfer and wave power. Mineralogical investigation using scanning electron microscopy (SEM), on black sand deposits of N. Irakleia, showed that the main mineralogical components are chromite, magnetite, ilmenite, rutile, titanite, epidote, amphiboles, zircon, garnet and chlorite. Traces of allanite, feldspars, quartz and biotite were also found. The same method in Glarokavo’s sample showed as main components magnetite, ilmenite, chromite, rutile, chlorite, epidote and garnet, while calcite, zircon, amphiboles and feldspars were also traced. Geochemical analyses performed by using X-ray fluorescence (XRF) spectrometer, indicated critical differences in composition between the samples. N. Irakleia’s sample is richer in Fe2O3 and ZrO2, 51.8wt%. και 1.99wt%, respectively, but contains less Cr2O3, TiO2 and MnO, 3.09wt%, 11.62wt% και 0.79wt%, respectively, in comparison to Glarokavo’s sample, where Fe2O3 and ZrO2  contents were found 36.26wt% and 0.91wt% respectively, while Cr2O3, TiO2 and MnO contents reached 7.77wt%, 17.73wt% and 1.23wt%, respectively.
Key words: Ophiolites, Halkidiki, black sand, chromite, SEM, XRF.