Μελέτη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πόλη της Θεσαλονίκης = Study of air pollution in the city of Thessaloniki

Περίληψη

Στην παρούσα εργασία μελετάται η ατμοσφαιρική ρύπανση της πόλης της Θεσσαλονίκης. Πιο συγκεκριμένα, μελετώνται οι διακυμάνσεις των συγκεντρώσεων των ρύπων O3, NOx, Ox, CO, SO2 και ΡΜ10 σε ετήσια, εποχική, μηνιαία, εβδομαδιαία και ημερήσια βάση για τα έτη 2001-2013. Ακόμη, εξετάζεται η διαχρονική τάση του εκάστοτε ρύπου για την περίοδο 2001-2017.
Με βάση τα αποτελέσματα που προέκυψαν, οι συγκεντρώσεις του O3 σε όλους τους σταθμούς μέτρησης είναι μεγαλύτερες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού λόγω των φωτοχημικών αντιδράσεων παραγωγής όζοντος, οι οποίες ευνοούνται από την έντονη ηλιακή ακτινοβολία. Οι μικρότερες συγκεντρώσεις παρατηρούνται κατά τη διάρκεια του χειμώνα εξ’ αιτίας της μειωμένης ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στα χαμηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης. Οι σταθμοί που έχουν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις O3 βρίσκονται μακριά από το κέντρο της πόλης.
Αντίθετα, οι υψηλότερες συγκεντρώσεις των NOx, CO, SO2 και ΡΜ10 παρατηρούνται σε όλους τους σταθμούς μέτρησης κατά τους μήνες Νοέμβριο, Δεκέμβριο και Ιανουάριο λόγω της λειτουργίας των συστημάτων κεντρικής θέρμανσης και της έντονης κυκλοφοριακής κίνησης. Οι χαμηλότερες συγκεντρώσεις παρατηρούνται κατά τους θερινούς μήνες διότι δεν υπάρχει ανάγκη για θέρμανση. Οι σταθμοί με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις στους παραπάνω ρύπους βρίσκονται στο κέντρο της πόλης.
Οι συγκεντρώσεις των Ox αποτελούν το άθροισμα των συγκεντρώσεων του O3 και του ΝO2. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η μεταβολή των συγκεντρώσεων των Ox να επηρέζεται σημαντικά από τις μεταβολές στις συγκεντρώσεις του O3 και των ΝOx.
Λέξεις-κλειδιά: Ατμοσφαιρική ρύπανση, Θεσσαλονίκη, όζον, οξείδια του αζώτου, μονοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του θείου, αιωρούμενα σωματίδια, PM10

In the present study, the air pollution in the city of Thessaloniki is examined. More specifically, the variations in the O3, NOx, Ox, CO, SO2 and ΡΜ10 concentrations are examined in a yearly, seasonal, monthly, weekly and diurnal basis for the years 2001-2013. Moreover, the intertemporal trend of each pollutant is examined for the 2001-2017 time period.
The results showed that in every monitoring station the O3 concentrations are higher during the summer due to photochemical reactions, which benefit from immense solar radiation. The lowest concentrations are observed during the winter because of the decreased solar radiation that reaches the lower layers of the Earth’s atmosphere. The stations with the highest O3 concentrations are found far away from the city centre.
On the contrary, the highest NOx, CO, SO2 and ΡΜ10 concentrations are observed during November, December and January in all monitoring stations due to the operation of central heating systems and the immense traffic. The lowest concentrations are observed during the summer because the central heating systems do not operate. The stations that have the highest concetrations of the above pollutants are located in the city centre.
The Ox concentrations are a sum of the O3 and NO2 concentrations. As a result, the variations in the Ox concentrations are greatly affected by the variations in the O3 and NOx concentrations.
Keywords: Air pollution, Thessaloniki, ozone, nitrogen oxides, carbon monoxide, sulfur dioxide, particulate matter, PM10