[Εξώφυλλο]

Αρχαιομαγνητική μελέτη κλιβάνου από την Ιερισσό Χαλκιδικής = Archaeomagnetic study of a ceramic kiln from Ierissos Chalkidiki

Ευφροσύνη Βατή

Περίληψη


Στην παρούσα διπλωματική μελετάται ο κλίβανος της Ιερισσού με την μέθοδο του Αρχαιομαγνητισμού. Αρχικά δίνονται οι βασικές αρχές του μαγνητικού πεδίου, παρουσιάζονται τα σιδηρομαγνητικά ορυκτά και οι ιδιότητες τους, τα είδη μαγνήτισης και η απόκτηση τους. Αναφέρονται επίσης οι έννοιες του αρχαιομαγνητισμού ενώ περιγράφονται και οι τεχνικές επεξεργασίας των δειγμάτων στο εργαστήριο, οι τεχνικές απομαγνήτισης και ανάλυσης των αποτελεσμάτων. Ως κύριο θέμα της εργασίας αποτελεί η μελέτη κλιβάνου που εντοπίστηκε ύστερα από αρχαιολογική ανασκαφή στην περιοχή της Ιερισσού Χαλκιδικής. Τα δείγματα που συλλέχθηκαν από τον κλίβανο μελετήθηκαν αρχαιομαγνητικά και προσδιορίστηκε η διεύθυνση του μαγνητικού πεδίου που είχαν καταγράψει. Η μέση τιμή που υπολογίσθηκε για τον κλίβανο είναι : D = 12.4°, I = 60.2°, a95 = 6.8°. Με βάση την υπολογιζόμενη τιμή της διεύθυνσης έγινε η χρονολόγηση του κλιβάνου η οποία τοποθετεί την τελευταία καύση του κλιβάνου στο διάστημα 1083-1228μ.Χ. Η τιμή αυτή βρίσκεται σε πολύ καλή συμφωνία με την αρχαιολογική εκτίμηση.  
Λέξεις κλειδιά: Γεωμαγνητισμός, Γεωχρονολόγηση, Παλαιομαγνητισμός

The present thesis studies the Ierissos kiln by the means of Archaeomagnetism. At the beginning of the thesis, the basic principles of the magnetic field are given while the ferromagnetic minerals and their properties and the magnetization types and their acquisition are presented. An introduction of the method of the archaeomagnetism is also mentioned, as well as the techniques of sample preparation in the laboratory, techniques of demagnetization and analysis of results. The main topic of this work is the study of a kiln that was discovered during an archaeological excavation in the area of Ierissos Halkidiki. The samples collected from the kiln were archaeomagnetically studied and the direction of the magnetic field recorded was determined. The mean archaeomagnetic direction calculated for the kiln is: D = 12.4 °, I = 60.2 °, a95 = 6.8 °. Based on the calculated value of the direction of the geomagnetic field, the kiln was dated, indicating the last firing of the kiln in the interval 1083-1228 AD. This dating is in very good agreement with the archaeological estimation.
Key words: Geochronology, Geomagnetism, Paleomagnetism

Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές


Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία

Butler, F. R., 2004. Paleomagnetism: Magnetic Domains to Geologic Terranes. Electronic Edition, Department of Chemistry and Physics University of Portland, Oregon.

Pavon-Carrasco, F.J., Rodriguezgonzalez, J., Osete, M.L. and Torta, J.M. 2011. A Matlab tool for archaeomagnetic dating. Journal of Archaeological Science 38 (2) 408-419.

Tema, E. & Kondopoulou, D., 2011.Secular variation of the Earth’s magnetic field in the Balkan region during the last eight millennia based on archaeomagnetic data, Geophys. J. Int., 186, 603–614.

Ελληνική Βιβλιογραφία

De Marco, E., 2007. Ολοκληρωμένες Μαγνητικές και Αρχαιομαγνητικές Μετρήσεις σε Αρχαιολογικούς Χώρους: Συμβολή στις Καμπύλες Αναφοράς για τον Ελληνικό Χώρο. Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ, Τομέας Γεωφυσικής.

Ευγενικός, Π., Μπιτζικόπουλος, Δ., Τσανάνα, Α., 2014. Σωστικές Ανασκαφικές Έρευνες στη Χαλκιδική το 2010, Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη. 24, Εκδόσεις Ζήτη, Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ιωαννίδης, Η. Ν., 2010. Αρχαιομαγνητική Μελέτη σε Κλιβάνους του Πολύμυλου (Κοζάνη). Πτυχιακή Εργασία, Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ, Τομέας Γεωφυσικής

Παπαζάχος, Β., Παπαζάχος, Κ., 2008. Εισαγωγή στη Γεωφυσική. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη

Παπουτσάκης, Σ. Ε., 2016. Αγγεία για Εγχυτρισμούς και Καύσεις στα Νεκροταφεία των Οικισμών της Χαλκιδικής κατά την εποχή του Σιδήρου και την

Αρχαϊκή Περίοδο. Μεταπτυχιακή Διατριβή Ειδίκευσης, Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Α.Π.Θ, Τομέας Αρχαιολογίας και

Ιστορίας της Τέχνης, Κλάδος Κλασικής Αρχαιολογίας

Ράπτης, Θ. Κ., 2001. Αρχαιολογικά Τεκμήρια Κεραμικών Εργαστηρίων στον Ελλαδικό Χώρο (4ος-15ος αι. μ.Χ.), Δελτίον ΧΑΕ 32 (Σελ. 173-196), Αθήνα

Φίλης, Κ, 2012. Εμπορικοί αμφορείς από εργαστήρια του Β. Αιγαίου στο νεκροταφείο της Ακάνθου. Στο Π. Αδάμ – Βελένη, Κ. Τζαναβάρη (επιμ) Δινήεσσα, Τιμητικός Τόμος για την Κ. Ρωμιοπούλου, Θεσσαλονίκη, 2012

Χίνης, Π. Δ., 2016. Αρχαιομαγνητική Μελέτη σε Βυζαντινούς Κλιβάνους του Σιδηροδρομικού Σταθμού Θεσσαλονίκης (Ανασκαφή ΜΕΤΡΟ). Μεταπτυχιακή Διατριβή Ειδίκευσης, Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ, Τομέας Γεωφυσικής

Διαδικτυακές Πηγές

Δελαβίνιας, Π., 2011. Οι αρχαίοι ελληνικοί κεραμικοί κλίβανοι των ιστορικών χρόνων

https://www.archaiologia.gr/blog/2011/10/26/%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CE%B9-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF-%CE%BA%CE%B5%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF-%CE%BA%CE%BB%CE%AF%CE%B2%CE%B1/ (ανακτήθηκε την 15-10-2019)

Δήμος Αριστοτέλη Χαλκιδικής, Αρχαία Άκανθος http://www.dimosaristoteli.gr/gr/sights/ancient-akanthos (ανακτήθηκε την 15-10-2019)

Τσανανά Α., 2019, ΄΄Ιερισσός: Ψηφίδες από το βυζαντινό παρελθόν της΄΄ http://eranistis.net/wordpress/2019/01/10/%CE%B9%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%83%CF%8C%CF%82-%CF%88%CE%B7%CF%86%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CE%B2%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CF%8C-%CF%80%CE%B1%CF%81/ (ανακτήθηκε την 15-10-2019)

Google maps https://www.google.com/maps/ (ανακτήθηκε την 15-10-2019)

Fossil hunters, British Admiralty Charts, https://www.fossilhunters.xyz/exo-planets/the-magnetic-elements.html (ανακτήθηκε την 15-10-2019)

Wikipedia https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%83%CF%8C%CF%82 (ανακτήθηκε την 15-10-2019)


Εισερχόμενη Αναφορά

  • Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.