Μεταλλευτική και μεταλλουργική δραστηριότητα των προϊστορικών κατοίκων του Αιγιακού και πέρι-Αιγιακού χώρου: Μια γεωμυθολογική προσέγγιση

Περίληψη

Η ανακάλυψη, η επεξεργασία και η χρήση των μετάλλων είναι η τέταρτη στη σειρά πολιτιστική επανάσταση του Homo sapiens. Η πρώτη είναι η κατασκευή των λίθινων εργαλείων, η δεύτερη η ανακάλυψη και η χρήση της φωτιάς και η τρίτη η ανακάλυψη της Γεωργίας. Η πέμπτη επανάσταση είναι η ανακάλυψη των κραμάτων. Με την αναζήτηση μεταλλευμάτων συνδέονται σημαντικοί πρωταγωνιστές της Ελληνικής Μυθολογίας όπως ο Τιτάνας Κρόνος, που πρέπει να δραστηριοποιήθηκε κατά την Μινωική εποχή, ο Κάδμος και ο Θάσος, ο Φρίξος και η Έλλη, οι Αργοναύτες, ο Ηρακλής, ο Προμηθέας. Ο θεός που ασχολείται με την μεταλλουργία και την επεξεργασία των μετάλλων είναι ο Ήφαιστος, ο οποίος δεν ορίζει μόνον τη φωτιά, αλλά είναι και ο μεγάλος θεός της εξελιγμένης τεχνολογίας της εποχής, αφού είναι ο πρώτος που παράγει κράματα, όπως είναι ο μπρούντζος. Ένας άλλος μεγάλος Τιτάνας που συνδέεται με την μεταλλουργία, και συγκεκριμένα με αυτή του σιδήρου, είναι ο Προμηθέας, ο οποίος σύμφωνα με τον μύθο, πήρε ή έκλεψε τη φωτιά από τον Όλυμπο ή τον Ουρανό, και την έφερε στον κόσμο. Αυτό θεωρήθηκε «έγκλημα» από τους Ολύμπιους. Έτσι, αποφάσισαν να τον τιμωρήσουν, αλυσοδένοντάς τον σε μια πλαγιά του όρους Καυκάσος. Η χρήση των μετάλλων άλλαξε το πολιτισμικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και ναυτιλιακό καθεστώς σε παγκόσμια κλίμακα, ήδη από την προϊστορική εποχή. Το πλέον τυπικό παράδειγμα είναι η Κρήτη, που ενώ στερείται πρακτικά ορυκτού πλούτου, αυτό δεν την εμπόδισε να γίνει η μεγαλύτερη ναυτική και εμπορική οικονομική δύναμη του κόσμου. Μια δύναμη που πρέπει να κυριάρχησε για πάνω από 1000 χρόνια τουλάχιστον. Οι Μινωίτες πρέπει να υπήρξαν πρωτοπόροι της εξάπλωσης της οικονομικής και ναυτικής κυριαρχίας σ' ολόκληρο τον κόσμο, από τις Ινδίες μέχρι τη Βόρειο Αμερική, και όλα αυτά μέχρι την μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, όταν η σκυτάλη πέρασε στους Μυκηναίους, που έφτασαν στο απόγειό τους με τον Ηρακλή και την Αργοναυτική Εκστρατεία. Η Μινωική και Μυκηναϊκή κυριαρχία, που πρέπει να διήρκεσε πάνω από 2000 χρόνια, τελειώνει με την κατάρρευση του Μυκηναϊκού Πολιτισμού και την επακόλουθη περίοδο, που είναι γνωστή ως «σκοτεινοί αιώνες». Λέξεις κλειδιά: χαλκός, κράματα, ναυτιλία, εμπόριο, μινωική εποχή.